Roerende of onroerende zaak

Uit de rechtspraak blijkt dat een stacaravan een onroerende zaak kan zijn. Als de stacaravan onroerend is, heeft dit gevolgen voor de recreant, bijvoorbeeld voor de eigendom van de caravan, de belasting die de recreant betaalt over de stacaravan en de gevolgen bij verkoop van de camping of faillissement.

Wanneer onroerend?

Een stacaravan is onroerend als:

• De stacaravan, chalet of vakantiehuis duurzaam met de grond verbonden is. Hiervan is sprake als de stacaravan of het recreatieonderkomen naar aard en inrichting bestemd is om duurzaam ter plaatse te blijven. Een rechter kan al snel aannemen dat dit het geval is.
• Het voor iedereen duidelijk is dat het recreatieonderkomen bestemd en gebouwd is om duurzaam ter plaatse te blijven.
• Bij twijfel geven de 'verkeersopvattingen' de doorslag, dat wil zeggen de in de maatschappij geldende opvattingen.

Voor zowel de recreant als de ondernemer is duidelijkheid over de status van de stacaravan belangrijk. In veel gevallen zijn bovenstaande criteria duidelijk genoeg. Bij twijfel over de status van roerend of onroerend kan alleen een rechter uitspraak doen.

Wie is eigenaar?

Een onroerende zaak die op de (gehuurde) grond van een ander staat, wordt door natrekking eigendom van die ander. Met als gevolg dat de eigenaar van de grond ook eigenaar wordt van de stacaravan.

Het lijkt er op dat de recreant het recht behoudt om, op grond van de huurwetgeving, de stacaravan weg te nemen bij het einde van de huurovereenkomst.

In dit geval spreekt men van juridisch eigendom bij de eigenaar van de grond en van economisch eigendom voor de recreant. Economisch eigendom is het financiële belang dat je bij de stacaravan hebt, omdat je de stacaravan bij het einde van de huurovereenkomst mag wegnemen. Het gaat dan om de waarde van de stacaravan zonder standplaats.

Gevolgen voor jou als recreant

Verkoop
Bij verkoop van de caravan zal de recreant de koper moeten vertellen dat hij slechts het economisch eigendom verkoopt.De wet geeft geen dwingende regels voor de koop van economische eigendom. Het is niet verplicht de verkoop schriftelijk vast te leggen. ANWB adviseert om dit wel te doen. Houd wel rekening met overdrachtsbelasting.

Verzekering
Stel de brandverzekering eventuele inboedelverzekering op de hoogte van het feit dat je als recreant alleen economisch eigenaar bent van de stacaravan.

Belasting

Bij de koop van een economisch eigendom moet overdrachtsbelasting betaald worden. De koper moet binnen 14 dagen na de koop aangifte doen bij de belastingdienst. De koper is verantwoordelijk voor de afdracht van overdrachtsbelasting. Bij onduidelijkheid of de stacaravan roerend of onroerend is, kan de koper contact opnemen met de belastingdienst.

Recreanten moeten de waarde van het economisch eigendom van een onroerende stacaravan in beginsel opgeven als vermogen in box 3 bij aangifte van de inkomstenbelasting. Gelet op het huidige standpunt van de kennisgroep Belastingdienst (2023) moet de waarde van een onroerende recreatiewoning op huurgrond, waarbij een jaarlijkse vergoeding voor het gebruik van de grond wordt betaald, op nihil worden geschat. De waarde van het genotsrecht van een 'onroerende' stacaravan op huurgrond heeft zodoende geen invloed op het opgegeven vermogen in box 3 inkomenstenbelasting.

Recreanten op gehuurde grond krijgen geen zelfstandige aanslag voor de Onroerende Zaak Belasting (OZB). De ondernemer krijgt een aanslag op basis van de exploitatiemogelijkheden van het terrein. De waarde van de stacaravans op gehuurde grond speelt hierbij geen rol. De ondernemer kan de kosten wel doorberekenen aan de recreanten als externe kostenpost.

Recht van opstal

Een recht van opstal is een zakelijk recht. Door het vestigen van een recht van opstal wordt voorkomen dat de grondeigenaar juridisch eigenaar wordt van de onroerende stacaravan. Het recht van opstal heeft als gevolg dat het juridisch eigendom van de stacaravan geheel bij jou komt te liggen. Een recht van opstal heeft ook nadelen: er zijn kosten aan verbonden (notaris, kadaster) en de opstal, in dit geval de stacaravan, wordt zelfstandig voor de OZB aangeslagen. Voor het vestigen van een recht van opstal is medewerking van de grondeigenaar vereist. Vaak wordt een recht van opstal in combinatie met een huurovereenkomst afgesloten.

Grond kopen?

Sommige ondernemers bieden de recreatiegrond te koop aan. Koop je de grond dan heb je als voordeel dat je volledig eigenaar van de stacaravan bent. Ook ben je niet langer afhankelijk van jaarcontracten. Nadeel van het kopen van de grond op een recreatiepark is dat je in veel opzichten afhankelijk blijft van de ondernemer. De ondernemer bepaalt de regels op het recreatiepark, de wijze waarop het recreatiepark wordt onderhouden en het tarief dat verschuldigd is voor gebruik van de faciliteiten.

Bij koop van de grond waarop de stacaravan staat is het dan ook van groot belang de afspraken met de ondernemer goed vast te leggen.

Recreanten die eigenaar zijn van de grond waarop de stacaravan staat, krijgen een eigen aanslag voor de OZB over de waarde van de grond én de onroerende stacaravan.