ANWB en Lelylijn

Standpunt ANWB

Wat vindt de ANWB?

De Lelylijn is de beoogde nieuwe spoorlijn die de Randstad (vanaf Amsterdam) en het Noorden van Nederland (naar Groningen) beter met elkaar moet verbinden. In een later stadium is het de bedoeling dat de spoorverbinding wordt doorgetrokken naar Duitsland en Scandinavië en zo deel gaat uitmaken van het Europese spoornetwerk.
Het idee voor de Lelylijn is ontwikkeld door de provincies Groningen, Fryslân, Drenthe en Flevoland en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en maakt tezamen met substantiële woningbouw, de Nedersaksenlijn (Groningen-Enschede, via Emmen) en de aanpak van knooppunt Meppel onderdeel uit van het Deltaplan voor het Noorden.
Het openbaar vervoer is onderdeel van het totale mobiliteitsvraagstuk. De ANWB streeft ernaar dat iedereen veilig en met plezier onderweg kan gaan in een duurzame samenleving, waarbij ook de leefbaarheid in het landelijke gebied onze aandacht heeft.

In het hoofdlijnenakkoord van 15 mei 2024 is door de huidige coalitie besloten dat de aanleg van de Lelylijn wordt voortgezet. Om tot daadwerkelijke aanleg over te gaan zijn meerdere onderzoeken nodig die nut en noodzaak, mogelijke tracés, vervoerwaarden en kosten, ruimtelijk-economische kansen en bredere welvaartsaspecten in kaart moeten brengen. De onderzoeken moeten de beslisinformatie opleveren die als basis dient om een besluit te nemen over het vervolg. Omdat er nog niet voldoende zicht is op toereikende financiering van dit project (minimaal 75%) worden de onderzoeken nog niet opgestart, of staan stil.

De ANWB ziet dat de Lelylijn een waardevolle aanvulling kan zijn op de bestaande infrastructuur die leidt tot kortere reistijden, meer economische activiteiten en woningbouw in de regio en duurzamere reisbewegingen.
Tegelijkertijd spelen er bij een dergelijk ingrijpend infrastructureel project per definitie meerdere belangen die zorgvuldig moeten worden afgewogen om te zorgen dat de balans tussen lusten en lasten, landelijke en regionale belangen, rust en ruimte versus economische groei en gezonde financiering gewaarborgd zijn.

Voor de ANWB is het belangrijk dat de keuzes die gemaakt worden, recht doen aan onderstaande uitgangspunten:

Er moeten op termijn rendabele treinverbindingen ontstaan zowel naar het Noorden van Nederland toe als in omgekeerde richting.
De Lelylijn moet bijdragen aan een robuustere verbinding met Noord-Nederland, die nu alleen via de knoop Zwolle/Meppel mogelijk is.
De Lelylijn moet een bijdrage leveren aan de woningbouwopgave in de Regio en de Randstad.
De Lelylijn moet sociaaleconomisch een positief effect hebben op het Noorden, het risico op een averechts effect moet worden voorkomen.
De kwaliteit van de karakteristieke landschappen van de Noordelijke regio’s moet overeind blijven.
De trajectkeuze moet rekening houden met de natuurwaarden van meerdere gebieden.
De trajectkeuze vereist een goed georkestreerde inspraakprocedure. Bijvoorbeeld rond Heerenveen kan de keuze tot verschillende situaties leiden en effect hebben op de verbinding met Leeuwarden.
De kosten moeten transparant zijn, met een gedegen onderbouwde dekking, waarbij voor de toewijzing ook naar de gevolgen voor andere nationale mobiliteitsknelpunten is gekeken.

Omdat nog niet alle onderzoeken zijn afgerond, blijft de ANWB de ontwikkelingen rondom de aanleg van de Lelylijn volgen. Wanneer nodig zal de ANWB aandacht vragen voor genoemde specifieke onderwerpen en eventueel het standpunt actualiseren.

_{(Standpunt ANWB Belangenbehartiging d.d. 23-05-2024)}