ANWB HomepageAansprakelijkheid
In Nederland
Eén van de meest gestelde vragen na een ongeluk is: `Wie is er aansprakelijk en betaalt mijn schade?'. De regel is dat ieder zijn eigen schade draagt, tenzij er iemand anders aansprakelijk is.
Wie is aansprakelijk?
Het uitgangspunt na een verkeersongeluk is dat ieder zijn eigen schade draagt. Alleen als kan worden vastgesteld dat iemand anders aansprakelijk is voor het ongeluk, kun je een schadevergoeding van die persoon eisen.
In de wet staat dat degene die een onrechtmatige daad begaat (in dit geval een verkeersfout) aansprakelijk is, en dus verplicht is de schade te betalen die de ander door die fout lijdt.
Schuld en aansprakelijkheid worden soms met elkaar verward. De 'schuld' die iemand heeft aan de oorzaak van het ongeval is niet hetzelfde als het juridische begrip 'aansprakelijkheid'. Dit laatste is volgens het Nederlandse recht de verplichting om andermans schade te vergoeden.
Je kunt ook aansprakelijk zijn voor schades waar je geen (directe) schuld aan hebt. Zo kunnen ouders aansprakelijkheid zijn voor het handelen van hun (minderjarige) kinderen, kan de eigenaar van een huis aansprakelijk zijn voor afgewaaide dakpannen, kan de eigenaar van een fiets aansprakelijk zijn als deze tegen een geparkeerde auto valt en kan de werkgever aansprakelijk zijn voor het handelen van zijn werknemer.
Bewijs
Om een schadevergoeding te kunnen eisen moet bewezen worden dat de tegenpartij aansprakelijk is voor het ongeluk. Daarnaast moet je bewijzen dat de schade door het ongeluk is ontstaan. Een belangrijke bron voor bewijs is het Europees Schadeformulier. Hierop staan alle gegevens van beide partijen en de toedracht van het ongeluk. Ook getuigen kunnen op het schadeformulier worden vermeld. Hun verklaring is belangrijk bewijs.
Daarnaast kunnen foto's helpen om een verkeersfout aan te tonen. Denk daarbij aan foto´s van remsporen, glasscherven en het beschadigde voertuig.Tot slot kan een expertiserapport of reparatierekening als bewijs dienen.
Situaties voor aansprakelijkheid
In de wet staat een aantal mogelijkheden op grond waarvan iemand aansprakelijk kan zijn:
- Je hebt een verkeersfout gemaakt, waardoor het ongeluk is gebeurd. In dat geval draag je jouw eigen schade en eventuele schade van de tegenpartij.
- Een ander heeft het ongeval veroorzaakt door zijn verkeersfout waarvoor hij aansprakelijk is. De schade wordt dan vergoed door die ander.
- Beiden hebben een verkeersfout gemaakt. Er wordt gekeken naar de mate waarin de gemaakte fouten hebben bijgedragen aan de aanrijding. De schade wordt dan gedeeltelijk vergoed.
- Je hebt met de auto een fietser of voetganger aangereden. Bij een aanrijding tussen een motorvoertuig en een voetganger of fietser, wordt de fietser of voetganger extra beschermd door de wet. Als automobilist ben je aansprakelijk, tenzij er sprake is van overmacht. Afhankelijk van de de leeftijd van de fietser of voetganger én over een weer gemaakte verkeersfouten wordt gekeken in welke mate de automobilist de schade moet betalen.
- Je hebt als voetganger of fietser een motorvoertuig aangereden. Je moet de schade van de automobilist betalen, tenzij er sprake is van overmacht. Voor eigen schade kun je de automobilist aanspreken (dit hoeft geen 100% vergoeding te zijn).
- Bij een eenzijdig ongeluk. Is er schade aan bijvoorbeeld wegmeubilair dan moet die schade worden vergoed. Eigen schade betaal je zelf. Dat is alleen anders wanneer je kunt aantonen dat de oorzaak van het ongeluk een gebrek aan de weg is. In dat geval kan de wegbeheerder daarvoor aansprakelijk worden gesteld.
- Bij een aanrijding met een overstekend dier. Als er een eigenaar/bezitter is van het dier, is die aansprakelijk. Is er geen eigenaar/bezitter, dan is de schade voor eigen rekening.
Gedeelde aansprakelijkheid
In de praktijk onstaat schade vaak doordat meerdere betrokkenen schuld hebben aan het ongeval. Er moet dan worden vastgesteld in welke mate de gedragingen hebben bijgedragen aan de schade. De schade is - als je beiden schuld hebt aan de aanrijding - in ieder geval mede het gevolg van 'eigen schuld'. De wet bepaalt in dat geval dat de schade evenredig moet worden verdeeld tussen partijen. Als je beiden achteruit reed en daardoor een aanrijding is ontstaan, heb je beiden (in beginsel) in gelijke mate schuld. Reed de ander aantoonbaar veel te hard, dan kan het redelijk zijn om bijvoorbeeld een verdeling van 70/30 aan te houden of zelfs de te hard rijdende automobilist volledig aansprakelijk te stellen.
Verzekeringen bij een aanrijding