Bollenstreekroute
Nederland, Zuid-Holland, Voorhout
- 84
- 67
- 46
- 66
- 72
- 15
- 34
- 24
- 28
- 32
- 43
- 86
- 92
- 9
- 35
- 47
- 26
- 36
- 48
- 40
- 49
- 29
- 91
- 30
- 38
- 57
- 55
- 58
- 59
- 6
- 84
Ga in de lente voor een prachtig bloementapijt à la Mondriaan: strakke bollenvelden in geel, rood, oranje en paars wedijveren met het groen van de wei. Monumentale bollenschuren, een stukje Hollands Duin en de pittoreske dorpskernen van Noordwijk-Binnen en Lisse maken het af. Onderweg kom je op verschillende plekken kleurig beschilderde reuzenbollen tegen die het verhaal van de Bollenstreek verbeelden.
Extra routeaanwijzing: startpunt: P+R Station Voorhout ligt tussen knooppunt 06 en 84 aan de route; ga bij de spoorwegovergang rechtsaf op de Jacoba van Beierenweg en je fietst meteen langs 84 naar 67.
Fietsveiligheid route-informatie:
• Kort na 67, aan het begin van deze route, maakt de route een scherpe bocht naar de fietstunnel onder de provinciale weg door; pas hier je snelheid aan.
• Tussen 40-49-29, na Kasteel de Keukenhof, deel je de weg met het (drukke) autoverkeer; ga hier bij voorkeur achter elkaar fietsen.
Toegankelijkheid: deze route is in principe geschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.).
Voor dit project is kunstenaar Ruri Matsumoto in de geschiedenis van de bollen gedoken. Tot haar verrassing speelde DNA perikelen hierin een grote rol en dan met name het mozaïekvirus, dat in de vroege zeventiende eeuw tot aantasting van het DNA had geleid. Met de prachtig gevlamde exemplaren tot gevolg. Feitelijk dus zieke tulpen. Maar met alleen lijntjes op de bollen kon de kunstenaar niet uit de voeten, de ‘afwijkingen’ in het DNA moesten als organische vormen een eigen leven gaan leiden. Op dit thema heeft zij 5 variaties gemaakt, waarvan dit er één is.
De rol van het Teylinger College KTS is betekenisvol in de Bollenstreek. De basis van veel ondernemers in de regio ligt bij hun vakgerichte opleiding op de KTS. De KTS blijft, ondanks veel veranderingen in onderwijsland, een echte vakschool met aandacht voor de nieuwste technieken. Met de beroepsgerichte opleidingen verlaten leerlingen de KTS als vakmannen en vakvrouwen van de toekomst. De verschillende vakrichtingen (horeca, bakkerij, recreatie, bouw en techniek) zijn door kunstenaar Jan Hogervorst op de Reuzenbol geschilderd.
Deze Reuzenbol Langeveld (Locatie: Wilgendam Noordwijk) de vitaliteit van de agrarische sector in Het Langeveld, Noordwijk. Je ziet een dame die over een blaarkop springt, parende scholeksters, een grutto en een drone in de lucht en een haas tussen de tulpen op de grond. Daarboven wordt gezaaid met een ouderwets zaaimachientje én een moderne tractor. Verder zie je de voormalige geitenfokkerij en het duingebied waar het wemelt van de damherten. Ook zijn de potplanten met hyacinten, blauwe druifjes en narcissen vertegenwoordigt. De bol is beschilderd door Nicoline Heemskerk, die geboren is in Sassenheim en werkt als kunstschilder en illustrator.
Deze reuzenbol is onderdeel van het reuzenbollenproject waarbij er in de bollenstreek tussen Leiden en Haarlem tientallen manshoge beschilderde tulpenbollen worden geplaatst. Alle bollen vertellen een eigen verhaal.
In haar werk zoekt Lisette Marije naar de verhalen van ons landschap en naar het samenspel tussen mens en natuur die dat landschap vormgeven. Deze reuzenbol (Locatie: Abeelenpark, Noordwijkerhout) toont de Bollenstreek als een plek waar de invloed van de mens overduidelijk zichtbaar is. Als je wilt weten hoe het er hier vroeger uitzag, moet je naar het Keukenhofbos of de duinen. Eeuwenlang hebben mensen in de duinen gewoond en gewerkt. Als je er oog voor hebt, kun je op sommige plekken nog de contouren van oude akkertjes van boerderijen ontdekken. En elk veldje, elke duintop en elk bosje heeft z’n eigen naam – in de loop der tijd gekregen van boeren en jagers die op die manier door het ‘woeste duingebied’ konden navigeren.
Deze reuzenbol is onderdeel van het reuzenbollenproject waarbij er in de bollenstreek tussen Leiden en Haarlem tientallen manshoge beschilderde tulpenbollen worden geplaatst. Alle bollen vertellen een eigen verhaal.
Borden met teksten als ‘Verboden in de tunnels te fietsen’ en ‘Alleen toegang met plaats- of perronkaart’ sieren de buitenmuren aan het vroegere Station Lisse. Je komt er niet om je trein te halen, maar het is een plek waar ‘het beste van toen en nu samenkomt’. De setting is bijzonder: de originele tegellambrisering, ‘wachtkamer’ boven de deuren, het opgeknapte perron dat in 1981 nog figureerde in de speelfilm ‘Het meisje met het rode haar’ over verzetstrijdster Hannie Schaft. En ook de ingrediënten komen niet uit een pakje, want van ontbijt tot high-tea, alles draait hier om ‘vers en seizoensgebonden’ (Stationsweg 59, dag. 9-17 uur, www.hettussenstationlisse.nl).
Ter hoogte van knooppunt 40 ligt rechts van de weg het fraaie Kasteel Keukenhof met omringend landgoed. Het landhuis werd in 1641 gebouwd door een voormalig commandeur van de VOC en gouverneur op Ambon, Adriaen Maertensz Block. Het verhaal gaat dat de rijkdommen, waarmee hij meerdere buitenplaatsen in de omgeving van Lisse liet bouwen, niet altijd op eerlijke wijze heeft vergaard. Het in 2012 gerestaureerde classicistische landhuis is er niet minder fraai om. Tot de latere eigenaren van het landgoed behoorden onder meer leden van het oud-adellijke geslacht Van Pallandt. Zij waren het die het kasteel in de 19e eeuw van de hoektorens voorzagen. Het landgoed is opengesteld voor publiek, behalve wanneer er een evenement plaatsvindt. Het kasteel zelf is officiële trouwlocatie en slechts enkele dagen per jaar geopend voor rondleidingen (www.kasteelkeukenhof.nl).
Deze reuzenbol (Locatie: Grachtweg 2, Lisse) verwijst vooral naar de natuur in de bollenstreek. De maker, Corine Buskop, maakt vooral werk over beesten en beesten in beweging. Omdat zij elke dag in de duinen, op het strand en door de bollenvelden loopt, is zij vooral geïnspireerd door de beesten die ze daar tegenkomt en ziet.
Deze reuzenbol is onderdeel van het reuzenbollenproject waarbij er in de bollenstreek tussen Leiden en Haarlem tientallen manshoge beschilderde tulpenbollen worden geplaatst. Alle bollen vertellen een eigen verhaal.
De reuzenbol Iconen van de Tulpenteelt (Locatie: museum de Zwarte Tulp, Heereweg 219, Lisse) is gemaakt oor door Kees Putman. Hij bracht de geschiedenis van de tulpenteelt in beeld door enkele sleutelfiguren uit die tijd weer te geven. Carolus Clusius (1526-1609) was een van de belangrijkste plantkundigen van zijn tijd. Hij reist zijn hele leven door Europa, is de 1e directeur van de Hortus Botanicus in Leiden en plant dar de eerste tulpenbollen die hij meebracht van zijn reizen. Hans Gillisz. Bollongier (1600-1645) was een Nederlandse kunstschilder, gespecialiseerd in bloemstillevens. Judith Leyster (1609-1660)schilderde tot in detail de Brabantsson tulp, een van de bekendste van de 40 afbeeldingen uit het beroemde Tulpenboek uit de tweede helft van de zeventiende eeuw. Prof. Dr. E. van Slogteren (1888-1968), buitengewoon hoogleraar aan de Landbouwhogeschool in Wageningen, vond de oplossing voor een parasiet die de bladeren van de narcis aantastte. En Dirk Lefeber (1894-1979) was een kweker die zich voornamelijk toelegde op het hybridiseren en ontwikkelen van nieuwe variëteiten. Hij was mede-oprichter was van de Keukenhof.
Deze reuzenbol is onderdeel van het reuzenbollenproject waarbij er in de bollenstreek tussen Leiden en Haarlem tientallen manshoge beschilderde tulpenbollen worden geplaatst. Alle bollen vertellen een eigen verhaal.
De kuststrook tussen Leiden en Haarlem staat te boek als ‘bollenstreek’. Waarom juist hier? In Museum De Zwarte Tulp vertellen ze het. Buig u over de hele cyclus ‘van bol tot bloem tot bol’. Oude bollenteeltwerktuigen, foto’s en video’s illustreren de bloembollenteelt en -handel door de tijden heen. Nog even over de naam: bestáát die zwarte tulp nou echt? Helaas, ondanks tulpen met illustere namen als Queen of the Night en Black Diamond zijn ze nog altijd donkerpaars of donkerbruin (Heereweg 219, di-zo 10-17 uur, www.museumdezwartetulp.nl).
Kunstenaar Kees Putman heeft op deze Reuzenbol (Locatie: Achterweg, Lisse)een collage geschilderd van alles wat de Bollenstreek biedt: van de Space Expo (een museum voor ruimtevaartgeschiedenis) het prachtige duinlandschap dat zich zo goed leent voor wandelingen, fietstochten en paardrijden. In de bollenstreek zijn fraaie polders, met sloten, molens en uitgebreide fietspaden. Je kunt er veel verschillende soorten vogels spotten en op de meren zoals de Kagerplassen kun je zeilen langs boerenlandschappen met koeien in de wei. Het brede strand aan de rand van de Bollenstreek behoort tot de schoonste stranden van Nederland.
Deze reuzenbol is onderdeel van het reuzenbollenproject waarbij er in de bollenstreek tussen Leiden en Haarlem tientallen manshoge beschilderde tulpenbollen worden geplaatst. Alle bollen vertellen een eigen verhaal.
De overgebleven oude bloembollenschuren langs de route zijn onlosmakelijk verbonden met de cultuur van deze streek. Van circa 1850-1960 werden deze gebouwen gebruikt voor het drogen, pellen, sorteren en verpakken van de bollen. Het drogen nam verreweg de meeste ruimte in beslag en vond plaats op een skelet van houten stellingen, dat tevens de schuur overeind hield. Aan de route staan ze achtereenvolgens op de Vuursteeglaan 9a, Lisse (verbouwd tot woonhuis), verderop in Voorhout aan de Jacoba van Beierenweg 75 (einde Engelseweg 100 m naar rechts) en de Jacoba van Beierenweg 49-51 (overwoekerd).
De bloembollenteelt is arbeidsintensief. Ondanks de mechanisatie wordt er ook tegenwoordig veel met de hand gedaan (ziek-zoeken, koppen, planten of pellen). Kunstenaar Trude Hol eert het handwerk door haar bol te ‘borduren’ (Locatie: Prof van Slogterenweg 2 Lisse). Trude Hol werd geboren in Baarn, maar woont al meer dan 30 jaar in Lisse waar ze ooit naartoe verhuisde voor een baan bij het Laboratorium voor Bloembollenonderzoek.
Deze reuzenbol is onderdeel van het reuzenbollenproject waarbij er in de bollenstreek tussen Leiden en Haarlem tientallen manshoge beschilderde tulpenbollen worden geplaatst. Alle bollen vertellen een eigen verhaal.
Hoe kan iets kloppen en tegelijkertijd niet kloppen? Deze vraag lijkt ook van toepassing op het werk van Michel Hoogervorst. Het is georganiseerd én organisch; planmatig én plantaardig; strak én los; stilstaand én bewegelijk; luchtig én streng; tekening én teken. Gaat het over leven en dood? Gaat het over overleven? Wat betekenen de veel in zijn werk voorkomende bloemen? Is de bloem op dít doek afgesneden met het mes van het andere doek? Hoogervorst is geboren en getogen in Sassenheim. Hij schildert geen bollenvelden of bloemstukken, maar enkele bloemen. Ook de bol waar die bloem uitkwam, het mes waarmee hij afgesneden werd en het penseel waarmee hij geschilderd is, behoren tot de tekens van zijn beeldtaal. Locatie reuzenbol: Heereweg 347, Lisse.
Deze reuzenbol is onderdeel van het reuzenbollenproject waarbij er in de bollenstreek tussen Leiden en Haarlem tientallen manshoge beschilderde tulpenbollen worden geplaatst. Alle bollen vertellen een eigen verhaal.
Op deze Reuzenbol van kunstenaar Lisette Hogewoning zie je drie verschillende taferelen, die de bewoners van de bollenstreek veel zien, wanneer de lente is aangebroken. Als de narcissen, hyacinten en tulpen in bloei staan, wil iedereen hiermee op de foto. Een selfie, portret of huwelijksreportage, we zien het allemaal voorbijkomen. Aan de horizon zijn gebouwen geschilderd die typerend zijn voor de Zuid-Hollandse bollenstreek, waaronder de Ruïne van Teylingen, een windmolen en ’t Huis Dever, dat op een steenworp hiervandaan ligt (aan de overzijde van de doorgaande weg, richting KP-41).
’t Huys Dever is een ridderhofstede van rond 1375. Van oorsprong bestond deze uit een hoefijzervormige donjon en een plein, omgeven door een gracht. De laatste bewoners hebben in de eerste helft van de 18e eeuw hun biezen gepakt. De halfronde toren is in oude luister hersteld. Binnen huist een museum waar u meer dan zeven eeuwen teruggaat in de tijd. Dwaal door de ridderzaal, de kelder, de kapelzaal en de zolder. Vrijwel alles van wat u er ziet is authentiek (Heereweg 349a, www.huysdever.nl).
Deze Reuzenbol (Locatie: Oude Herenweg 16b, Voorhout) is een ode aan de bollenschuur, de opslag- en werkruimte van de bollenkweker. Vroeger werden in de schuur de bloembollen gedroogd op houten stellingen. Het grootste deel van de schuur werd daardoor in beslag genomen. Daarnaast was er een werkruimte om de bollen te pellen, te sorteren en te verpakken en tevens een kantoor voor de directie en administratie. Bollenschuren zijn beeldbepalende elementen in het cultuurhistorisch erfgoed van de Duin- en Bollenstreek. Ze zijn onlosmakelijk verbonden met het zanderijenlandschap, met zijn bollenvelden, kaarsrechte zandsloten en heggen en vormen zo de erfenis van het rijke verleden van de bloembollenteelt. Deze Reuzenbol verbeeld een bolle(n)schuur, die uit zijn voegen barst. Hij werd beschilderd door Simon Balyon, die graag in de natuur of aan de kust, de verschillende seizoenstemmingen vastlegt.
Deze reuzenbol is onderdeel van het reuzenbollenproject waarbij er in de bollenstreek tussen Leiden en Haarlem tientallen manshoge beschilderde tulpenbollen worden geplaatst. Alle bollen vertellen een eigen verhaal.
In kasteel Teylingen brengt Jacoba van Beieren haar laatste levensjaren door. Is ze eindelijk gelukkig getrouwd, slaat het noodlot toe en krijgt ze tuberculose. Ze trekt zich terug in een huis op de voorburcht. Dat huis is er niet meer. Maar de 13e-eeuwse donjon en de ringburcht die nog zo trots overeind staan, heeft ze zeker gezien. Op 9 oktober 1436 sterft ze na een turbulent leven. Ze is dan 35 jaar. De restanten van het kasteel vormen regelmatig het decor van activiteiten en evenementen. Ga om de donjon te bekijken bij knooppunt 58 even van de route af en fiets ca. 300 m richting knooppunt 50 (Teylingerlaan 15a, www.kasteelteylingen.nl).
Het thema van deze bol is vrijheid. Als kind van een bollenkweker hielp Iet Langeveld vaak mee op het land en tijdens dat werk hoorde zij dan de vogels zingen en zag zij ze zwieren hoog boven haar in de blauwe lucht. Vrij. Voor haar zijn bloembollen gekoppeld aan deze herinneringen en dus aan vrijheid.