Stadswandeling Hoogeveen

Toegankelijkheid: de route is overal verhard en toegankelijk voor mindervaliden.

Hond mee: honden mogen mee mits aangelijnd.

Parkeren: de route start bij de Grote Kerk. Vlakbij deze kerk aan de Van Echtenstraat of het Van Echtensplein, kun je betaald parkeren. Adres voor de navigatie: Van Echtenstraat 29-35, 7902 EN Hoogeveen.

OV: vanaf NS Station Hoogeveen loop je in een kwartier naar de Grote Kerk Hoogeveen. Je kunt ook Qbuzz Bus 27 nemen. Dan rij je in  een paar minuten naar bushalte 'Tamboerpassage'. Vanaf hier is het ongeveer 1 minuut lopen tot het beginpunt van de route. 

De route is geheel bewegwijzerd met zeskantige wit met bruine schildjes met ' Trommelslager-route' .

Extra route-informatie:

De geschiedenis Hoogeveen begint rond 1625 met Roelof van Echten. Hij kocht toen een uitgebreid veengebied rond Zuidwolde: het huidige Hoogeveen. Hoogeveen, de naam zegt het al, heeft zijn bestaansrecht te danken aan de winning van turf. Roelof richtte voor de turfwinning de ‘Compagnie van de 5000 Morgen op’. De compagnie liet een uitgebreid stelsel van kanalen graven voor de ontwatering van het veen en waarover zij het ‘bruine goud’ konden vervoeren naar de gebruikers. Roelof van Echten liet elke zondag een tamboer, ‘De Trommelslager’, uitrukken om de veenarbeiders op te trommelen voor de kerkgang. Turf werd vanaf de Middeleeuwen tot ongeveer 1900 als brandstof voor huisgebruik en bij industriële activiteiten gebruikt. Met de komst van steenkool moesten de Hoogeveners rond 1900 omzien naar anderen middelen van bestaan. Men schakelde over op landbouw, veeteelt en industrie. In de jaren 60 van de vorige eeuw was Hoogeveen zelfs even de snelst groeiende gemeente van Nederland.

De route begint bij de Grote Kerk. Met de bouw van de kerk werd begonnen in 1651. De familie Van Echten heeft een belangrijke rol gespeeld bij de ontwikkeling van de kerk. Het gebouw had oorspronkelijk de vorm van een Grieks kruis met vier armen. Vanwege de snelle groei van de bevolking werd de kerk tussen 1766 en 1804 tot 3 keer toe vergroot, waardoor de huidige rechtgesloten driebeukige hallenkerk met dakruiter ontstond. De klokken in de toren van de kerk zijn gegoten te Zutphen door de beroemde klokkengieters F. en P. Hemony. Boven de zuidelijke ingang ziet u een zonnewijzer, geschonken door de aannemer H.C. Dekker in 1804.

Voor de Grote Kerk staat het beeldje van ‘De Trommelslager’. In de 17e eeuw hadden alle Drentse kerkelijke gemeenten hun eigen tamboer. Dit naar aanleiding van een besluit van 26 juni 1647 dat inhield dat overal tamboers moesten kunnen worden ingezet bij de wolvenjacht. Roelof van Echten liet de Hoogeveense tamboer op de zondagmorgen uitrukken, om het volk ter kerke te roepen. De kerk had namelijk vanwege geldgebrek geen klok. Ook rukte de trommelslager uit bij branden en andere rampen. De laatste trommelslager was tot 1973 actief, de trommel hangt nog in de kerk en wordt gebruikt bij speciale diensten en concerten.

Achter de oude pastorie van de Grote Kerk aan de Van Echtenstraat ligt de oude Joodse begraafplaats. Deze was van 1730 tot 1839 in gebruik.

Langs de route zie je Korenmolen ‘De Zwaluw’ boven de huizen uitrijzen. De huidige molen dateert uit 1834. De Zwaluw is de opvolger van een molen uit 1787 die afgebrand is. De huidige molenaar maalt met hulp van vrijwilligers, diverse soorten graan op de oorspronkelijke wijze en verkoopt deze in de molenwinkel.

De route vervolgt zijn weg naar het Kerkplein. Hier staat de imposante gereformeerde Hoofdstraatkerk. Deze werd in zijn huidige vorm gebouwd in 1904. Het is een recht gesloten driebeukige kerk met steekkappen en portaal. De brede voorgevel is voorzien van kanteelvormen, hoektorentjes met tentdak en een middenopbouw met spits met frontalen. De kerk is een ontwerp van G. Hoekzema. Hoog in de voorgevel zie je een steen met twee jaartallen: ‘1834-1886’. De jaartallen verwijzen naar de uittocht die in de 19de eeuw plaats vond uit de Nederlands Hervormde Kerk.

In de Hoofdstraat bevind je je in het winkelhart van Hoogeveen. Midden in de Hoofdstraat slingert een waterkunstwerk van 250 meter lang en 10 meter breed: ‘De Cascade’. De Cascade herinnert aan het kanaal dat ooit door de Hoofdstraat liep en gebruikt werd voor het vervoer van turf.

Aan het einde van de Hoofdstraat ligt op het kruispunt Hoofdstraat-Haagje-Alteveerstraat-Schutstraat, in de volksmond ‘Het Kruis’ genoemd, de oorsprong van Hoogeveen. De twee kanalen die elkaar hier kruisten zijn gedempt, maar er staan nog enkele oude huizen zoals: het 'Huis met de Duivengaten' en het ‘ ‘t Olde Schippershuus’. De familie Van Echten bouwde het Schippershuus omstreeks 1640 als ‘Tiendenhuis’ (tienden = belasting). Tussen 1882-1990 deed het huis dienst als schipperscafé.

Aan de Zuiderweg ligt een begraafplaats waarvan het oudste gedeelte stamt uit 1829. Een monument bij de begraafplaats herinnert aan de Joodse Hoogeveners die de Tweede Wereldoorlog niet overleefden. Ernaast staat een ‘Ner Tamied’, de eeuwig brandende lamp. Aan de Schutstraat 147 vind je de oude Joodse synagoge die ten heden dage wordt gebruikt door de Baptistengemeente ‘De Schutse’.

Het Hoogeveense gemeentehuis met carillontoren is in 1940 gebouwd van het geld dat over was van de ‘Compagnie van de 5000 Morgen’. Toen de turfwinning was afgelopen, besloten de eigenaren de compagnie op te heffen en het overgebleven geld te schenken aan de gemeente Hoogeveen voor de bouw van een nieuw gemeentehuis.

Op 11 september 1883 arriveerde Vincent van Gogh in Hoogeveen. Hij vond niet ver van het station aan de Pesserstraat 24 bij logementhouder Albertus Hartsuiker, onderdak. Dit huis bestaat nog steeds. In de voorgevel bevindt zich een herinneringsplaquette. Ondanks dat de periode die Vincent in Drenthe doorbracht van relatief korte duur was, maakte de oorspronkelijkheid van Drenthe een onuitwisbare indruk op hem, die hij in zijn schilderijen, tekeningen en aquarellen vastlegde. Je bent er vlakbij, loop een stukje rechtdoor naar Pesserstraat 24 om dit logement te zien.

Nummer 10 op de route is het voormalig klooster aan de Brinkstraat 5. De paters karmelieten uit Zenderen lieten architect Croonen uit Almelo het gebouw ontwerpen in neogotische stijl en namen het rond 1905 in gebruik. De paters kozen Hoogeveen als centrale vestiging om van hieruit zielzorg te verlenen aan de verspreid wonende katholieken. De paters vertrokken in 1957. De route leid je vanaf hier terug naar het beginpunt.

Deze stadswandeling leid je vanaf hier langs de panden 11, 12 en 13, allen gelegen aan Hoofdstraat Noord, een authentiek stukje Hoogeveen. Kijk ook even naar de Muurschildering Van Gogh tegenover nummer 14. Vanaf hier wandel je terug naar het startpunt.

In Hoogeveen was tot 2008 een trommelslager aangewezen om op zondagmorgen de mensen ''op te trommelen'' om naar de kerk te gaan. 

Dit gebruik gaat terug op de 17e eeuwse tamboers.  De kerk van Hoogeveen had door de eeuwen heen wel een toren, maar geen kerkklokken. Wel was er vanaf 1670 een klok op de school, maar die had slechts een gering bereik. De roffel van de trommelslager bleef dus nodig om op te roepen tot de zondagse kerkgang. as in 1806 werd het huidige torentje met kerkklokken op de kerk geplaatst. De trommelslager trommelde desondanks gewoon door.

De oude begraafplaats is rond 1731 in gebruik genomen en ligt naast de voormalige pastorie van de Grote Kerk in het centrum van Hoogeveen.

Na de oorlog was vrijwel de gehele joodse bevolking van Hoogeveen gearresteerd en via werkkampen naar vernietigingskampen gedeporteerd. In 1948 werd de synagoge verkocht.

In het jaar 1904 is de Hoofdstraatkerk gebouwd. In dat jaar kreeg de kerk de naam Oosterkerk, simpelweg omdat ze aan de oostzijde van de Hoofdstraat stond. De kerk is gebouwd in opdracht van de Afgescheidenen en de Dolerenden. Deze twee kerken gingen samen verder als Gereformeerde Kerk. De jaartallen in de voorgevel van de Kerk verwijzen nog naar de Afscheiding ( 1834) en Doleantie (1886). De kerk is gelegeven aan de Hoofdstraat in Hoogeveen en staat prominent aan het kerkplein. Aan de achterzijde van de kerk is het Herman Bavinckhuis gebouwd en deze is gelegen aan het Stoekeplein.

Meanderende wateras in de Hoofdstraat van Hoogeveen. Uitgangspunt was de terugkeer van ‘water’ in de Hoofdstraat van Hoogeveen. Vijftig jaar geleden was hier een kanaal, dat werd gedempt en in het kader van een nieuw struktuurplan voor het centrum van Hoogeveen en de herinrichting van de Hoofdstraat.

Het betreft een 250 meter lang waterbassin waarin het water als een trage deken van begin naar eind stroomt. Het is een streng meanderende wateras die een levendige ‘mall’ veroorzaakt. Twee bruggen en een brugplateau verbinden de door het water gescheiden zijden van de Hoofdstraat en in iedere oksel van de ‘slangemuur’ werd een roze bloeiende kerseboom (prunus yedoensis) geplant.

Het gemeentehuis is gebouwd in 1940 naar een ontwerp van architect C.J. Blaauw in de stijl van de Delftse School. De toren van het gemeentehuis ligt in de as van de Grote Kerkstraat aan het Raadhuisplein in Hoogeveen. In 1935 werd deze doorbraak in de Hoofdstraat gerealiseerd n.a.v. een wijziging van het uitbreidingsplan. De centraal in de voorgevel geplaatste entreepartij met dubbele deur met zijlichten, voorzien van smeedijzer en een rondboogvormig bovenlicht. De toren is op het lage bouwdeel, tegen de kopse gevel van het hoge deel geplaatst en bestaat uit een vierzijdig gemetseld torenlichaam met uurwerken, achtzijdige opengewerkte bovenbouw met carillon, houten balustrade en een met leien gedekte concaaf gewelfde spits met houten bekroning.

Het voormalige klooster van de paters Carmelieten uit Zenderen is gebouwd in de periode 1904-1905. Naar een ontwerp in een sobere Neogotische stijl van architect K.L. Croonen uit Almelo.  In 1905 werd dit klooster in gebruik genomen door paters karmelieten uit Zenderen. De paters vertrokken in 1957. Het klooster ligt iets achter de rooilijn, vrijstaand op een ruim perceel dat aan de achterzijde is bebouwd met twee moderne uitbreidingen waarvan één door een portaal is verbonden met het klooster. Beide gebouwen vallen niet onder de provinciale bescherming. De voortuin aan de westkant bestaat uit een gazon met een haag aan de openbare weg. Aan de zuidzijde, in de zijtuin, naast een openbaar trottoir, staat een grote kastanjeboom. Aan de oostkant is een tuin met een gazon en bosschages, een oprit met parkeergelegenheid. Aan de noordzijde grenst het gebouw direct aan het terrein van een naastgelegen bedrijf.

Het herenhuis is gebouwd in 1883 in opdracht van de turfstrooiselfabrikant J. ten Klooster. De architect is onbekend. Het hoofdvolume van het pand is gebouwd in Eclectische stijl. Sinds 1920 is het pand in gebruik als notariskantoor. Waarschijnlijk is daarbij het teruggerooid gelegen nevenvolume tot stand gekomen. Het pand ligt vrijstaand en in de rooilijn, direct aan het openbare trottoir op een karakteristieke locatie aan de Hoofdstraat. De tegenwoordige ontsluiting van het pand vindt plaats via de entree in de aanbouw gelegen aan zuidzijde van het herenhuis. Hier zijn enige bosschages aanwezig, een niet-authentiek gemetseld muurtje en bosschages vormen de perceelscheiding, verder is de oprit aan de noordzijde bestraat met waalklinkers. Het beeld van de achterzijde van het erf is niet bekend. Gezien de functie is de relatie met de aanbouw evident, beide worden echter apart beschreven.

Het herenhuis uitgevoerd als dwarshuis in Ambachtelijk-traditionele trant werd gebouwd in 1852 in opdracht van de familie Van Holthe tot Echten. In 1870 werd het verkocht aan de familie Freseman Gratama die hier een rozenkwekerij vestigde. Tegenwoordig draagt het pand de naam 'Huize Rozengrond'. Het herenhuis ligt vrijstaand in de rooilijn aan het openbare trottoir op een beeldbepalende locatie aan de Hoofdstraat en naast het herenhuis Hoofdstraat 15 dat eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument. Het pand heeft een achteringang en een kleine achtertuin met een gazon, een boom en een beukenhaag die ontsloten worden via een steeg aan de zuidzijde. De steeg en de achteringang kunnen worden afgesloten met een recent hekwerk (Heras). Het perceel grenst aan de achterzijde aan het terrein van theater De Tamboer.

Het herenhuis is gebouwd in 1899 als pastorie van de Gereformeerde Kerk in de stijl van de Neorenaissance door de architect J. Smallenbroek. In 1954 kreeg het de functie van advocatenkantoor. Het pand ligt vrijstaand in de rooilijn grenzend aan het openbare trottoir op een karakteristieke locatie aan de Hoofdstraat, naast het herenhuis Hoofdstraat 13 dat eveneens in procedure is om te worden aangewezen als provinciaal monument. Het erf dat voornamelijk aan de achterzijde (oost) ligt, is volledig bestraat en wordt ontsloten via een steeg aan de noordzijde die afsluitbaar is door een recent hekwerk (Heras). Het zicht is hier op theater De Tamboer. Aan de zuidzijde grenst het perceel met een smalle gang aan het theater.

Tourist Info Hoogeveen bevindt zich in hartje Hoogeveen, in de centrale hal van Theater De Tamboer. Tourist info is het informatiecentrum waar zowel inwoners van en bezoekers aan Hoogeveen informatie kunnen inwinnen. Op het gebied van recreatie en toerisme en evenementen. Verkoop van fietskaarten en routes, wandelroutes en knooppuntkaarten, Drenthepad gids, Van Gogh fiets en wandelgids en een klein assortiment Drenthe souvenirs. Tevens startpunt van de stadswandeling met gids (elke 2e vrijdagmiddag van de maand). Kijk in de agenda op drenthe.nl voor de exacte data. Of wandel mee op de Van Gogh wandeling vanaf Station Hoogeveen. Meld je aan via 0528-291177.

De zaalkerk van de Remonstrantse gemeente is gebouwd in 1894 naar een ontwerp van de regionaal belangrijke architect J. Carmiggelt in een rijke Waterstaatsstijl met Neorenaissancistische elementen. Het schip van de kerk had een lengte van 15 meter, een breedte van 10,5 meter en een hoogte van 8,7 meter. Het aantal zitplaatsen is 250. Tussen de hoofdingang en het schip bevond zich aan de rechterzijde (oostzijde) inpandig de consistorie- en catechisatiekamer. Links was de trapopgang naar de galerij met een breedte van 5 meter en een lengte van 10,5 meter. Hier werd het orgel geplaatst. De kerk ligt iets achter de rooilijn op een beeldbepalende locatie aan de doorgaande weg op de hoek van de Ten Oeverstraat. Voor de ingang met toegangspad, aan de zuidzijde, is een kleine tuin aangelegd met een haag omzoomd die doorloopt als erfafscheiding aan de oostzijde langs het kerkgebouw. De tuin bestaat uit een gazon, een vlaggenmast en acht bomen.