Stadswandeling Meppel

Toegankelijkheid: de route is geschikt voor minder-validen, want overal verhard.

Hond mee: honden mogen mee mits aangelijnd.

Paden: verhard.

Parkeren en OV: Er zijn voldoende parkeermogelijkheden in Meppel voor een bezoek aan de binnenstad. In het centrum geldt betaald parkeren. Het parkeerterrein P=R bij het NS station en bij schouwburg Ogterop is gratis. Kijk voor een overzicht op ontdekmeppel.nl. De dichtstbijzijnde bushalte voor het beginpunt van de route is de halte Burg. Knopperslaan.

De wandelroute is bewegwijzerd aan de hand van witte zeshoekige bordjes met bruine opdruk: 'Van Wevershoek tot Everdoek'. De wandelroute is aan de hand van de bewegwijzering, ook op andere locaties op te pakken.

Extra route-informatie:

1. Start je wandeling aan het Kerkplein waaraan de 600 jaar oude Grote of Mariakerk is gelegen. Aan de hand van de bewegwijzering loop je de Hoofdstraat in, de belangrijkste winkelstraat van Meppel. Sta hier even stil en kijk omhoog naar de oude gevels. Even verderop in de Touwstraat en de Woldstraat was voor de Tweede Wereldoorlog een Joodse buurt. Diverse monumenten en panelen vertellen de (tragische) geschiedenis van deze Joodse gemeenschap.

2. Ook kom je terecht op de Keizersgracht die vanwege het groot aantal wevers, de Wevershoek, werd genoemd. Op het hoogtepunt van deze industrie stonden er 700 weefgetouwen en was Meppel vooral bekend om het Everdoek: een licht soort zeildoek dat onder meer werd gebruikt voor de schepen van de VOC. Op de Stoombootkade tref je één van de best bewaarde stukjes van Meppels varend verleden. Vanaf hier vertrokken de boten onder meer naar Amsterdam. De goederen die op de terugweg werden meegenomen werden opgeslagen in de vele pakhuizen.

3. Dat Meppel van oudsher ook een drukkersstad was met veel drukkerijen, zie je terug in het Drukkerijmuseum dat gevestigd is in 3 oude pakhuizen. Terug op het Kerkplein is het goed toeven op een terrasje van een van de vele horecagelegenheden die Meppel rijk is.

4. Op het Kerkplein wordt op donderdag al meer dan 500 jaar markt gehouden. Vroeger liep over het plein een gracht, het Kerkhofsdiep. De kerk en de toren zijn beiden bijna 600 jaar oud. In de toren staat op de duivenzolder een oud weefgetouw uit 1776. Naast de toren staat de Stadswaag. Uitgekeken op het plein? Loop dan naar de Hoofdstraat en sla LA.

5. De Hoofdstraat is de belangrijkste winkelstraat. Blijf even staan en kijk omhoog naar de gevels van de huizen. Hieraan is te zien dat het meestal oude panden zijn, zoals het pand aan de Hoofdstraat 59. Hieronder zit nog een prachtige middeleeuwse kelder uit het midden van de 15e In de winkel kun je door glasplaten in de vloer de kelder inkijken. Blijf tijdens het wandelen nog even naar beneden kijken. Voor verschillende panden liggen zogenaamde Stolpersteine. Ze houden de herinnering levend aan de Meppeler Joden die in de oorlog zijn weggevoerd uit de betreffende huizen. Het pand op nr. 22 met de stenen trap was tot 1974 het gemeentehuis van Meppel en is nu Kunsthuis Secretarie. Loop aan het eind van de Hoofdstraat RA de Kruisstraat in.

6. De trapgevel uit de 17e eeuw van het huis aan de Kruisstraat 12 vraagt erom even goed bekeken te worden. Aan de Kruisstraat 15, een eindje terug, staat het Schultehuis. De Kruisstraat gaat over in de Touwstraat. Na 50 meter is links het Slotplantsoen te zien.

7. In het Slotplantsoen staat het Joodse monument als herinnering aan de weggevoerde en vermoorde Meppeler Joden. Loop door tot aan het groene informatiepaneel en ga hier RA de Jodensteeg in. Loop de Touwstraat helemaal uit tot je in de Woldstraat komt en sla daar RA.

8. Je loopt via een van de smalste stegen van Nederland naar de Woldstraat. In de Touwstraat en de Woldstraat hadden veel Joodse ondernemers hun winkel en bevond zich de Joodse buurt. De synagoge stond op de plek van het pand met het informatiepaneel. Nadat je uitgelezen bent, loop je verder en ga je aan het eind van de Jodensteeg RA de Woldstraat in.

9. In de Woldstraat kun je paar van de unieke winkeltjes bezoeken. Na 50 meter in de Woldstraat gelopen te hebben, ga je LA. Steek het plein De Wheem over en ga LA de Grote Kerkstraat in.

10. De Wheem is een van de drie pleinen van Meppel. Het heeft eeuwenlang als marktplaats gefungeerd. Links staat het Wheemgebouw, vroeger de Stadsherberg met Waag. Het pand links van het Wheemgebouw is ontworpen door architect Rietveld. Steek aan het eind van de Grote Kerkstraat het plein over naar Herberg Het Plein.

11. Herberg Het Plein is het oudste horecabedrijf in Meppel. In 1772 werd aan de herbergier een tapvergunning verstrekt. De herberg zou vroeger een Joods theehuis zijn geweest. Steek hier de straat over en wandel op de Prinsengracht RD.

12. Aan de overkant van het stukje nieuw gegraven Prinsengracht is de Gasgracht (met beeldengroep) waar vroeger de gasfabriek stond. Het Stokerijgebouw is volledig gerestaureerd. Ga nu voor de Emmabrug RA de Keizersgracht op.

13. In 1729 woonden ongeveer 300 wevers in Meppel. Veel woonden vroeger aan de Keizersgracht, dat ook wel de Wevershoek werd genoemd. Op het hoogtepunt stonden er 4 weeffabrieken met bijna 700 weefgetouwen in Meppel. De Meppeler weversindustrie was vooral bekend om het Everdoek, een licht soort zeildoek dat o.m. werd gebruikt voor de schepen van de VOC. Eind Keizersgracht LA de Zuiderbrug over en direct RA het Galmanspad volgen. Die gaat over in Harm Smeengekade. De route leidt nu de Sluisbrug op. De brug dateert uit 1929 en is een ijzeren klinknagelbrug van het Amsterdamse type. Stop even op de brug om uit te kijken over het water en te bedenken hoe hier vroeger de vrachtschepen naar Rotterdam vertrokken. Na de brug ga je direct RA de Sluisgracht op en loop door tot de kruising.

14. De Sluisgracht was ooit een drukke straat met veel kleine winkeltjes en bedrijfjes. Molen De Vlijt ook gelegen aan de gracht, torent zichtbaar boven de huizen uit. De molen is particulier bezit en niet te bezichtigen. Aan de overkant van het water ligt het Bleekerseiland. Vroeger lieten de huisvrouwen op de bleek hun was drogen. Ga na het water RA. Loop nu door tot de kruising. Rechts is de Stoombootkade. Steek de straat over naar het Drukkerijmuseum op de Kleine Oever.

15. De Stoombootkade is één van de best bewaarde stukjes van Meppels varend verleden. Vanaf hier vertrokken de boten onder meer naar Amsterdam. De goederen die op de terugweg werden meegenomen werden opgeslagen in de vele pakhuizen en vanaf daar gedistribueerd.

16. Meppel is van oudsher een drukkersstad met veel drukkerijen. Al in 1695 vestigde zich de eerste drukker in Meppel. Het Drukkerijmuseum is gevestigd in drie oude pakhuizen. Loop RD tot aan de kruising. Ga hier RA het Kerkplein op waar je weer terug bent op het oorspronkelijke startpunt van de route.

 Dit vermoedelijk uit 1617 stammende gebouwtje aan de Hoofdstraat 52 heeft een tuitgevel en is later voorzien van een ornament in Lodewijk XV-stijl.

Aan de Hoofdstraat 48 zie je de voorgevel van een, volgens een aanduiding in de gevel, in 1907 gebouwde winkel. De in Art Nouveau-trant opgebouwde gevel maakt deel uit van een lint van grotendeels aaneengesloten winkelgevels aan de Hoofdstraat in het centrum van Meppel. 

Het Stedelijk Museum Meppel is een schatkamer voor regionale kunst van landelijke betekenis. De permanente collectie omvat het kleurrijke werk van de expressionistische kunstenaar Stien Eelsingh, die midden jaren 50 in Staphorst woonde en werkte. Schilderijen van diverse impressionistische Meppeler kunstenaars behoren eveneens tot de vaste collectie. In een speciale vitrine is ieder half jaar een ander deel van de verzameling antiek Meppeler zilver te zien. Wel heel bijzonder is het Triangel Kabinet van het Stedelijk Museum Meppel. Deze sfeervolle ruimte toont de betoverende marionetten, handpoppen en maskers waarmee de Meppeler poppenmakers en –spelers Henk en Ans Boerwinkel internationaal furore maakten.
Daarnaast biedt het Stedelijk Museum Meppel elke drie maanden een uitgebreide wisselexpositie met werk van hedendaagse noordelijke kunstenaars.

Vijfentwintig jaar na de Tweede Wereldoorlog werd de eerste stap gezet om een gedenkteken te realiseren voor de omgekomen joodse Meppelers.  Op 30 september 1997 is er op het nieuwe monument een aantal hardstenen platen met daarop de namen van 232 vermoorde Meppeler joden geplaatst.

Het winkel/woonhuis aan de Woldstraat 16, is gebouwd in 1896 naar ontwerp van P. Janzen in opdracht van A. Duitgenius. Zowel winkelpui als de gevel daarboven zijn ontworpen in de stijl van de Neorenaissance. Het pand verkeert in nagenoeg authentieke staat en ligt aan een smalle winkelstraat met een dichte gevelwand nabij historisch centrum. De bebouwing aan de rechterzijde van het pand is gesloopt, de bouwsporen zijn nog aanwezig, hier wordt de gevelwand onderbroken door groen.

Aan De Wheem 1 zie je het Wheemgebouw, de vroegere Stadsherberg met Waag. De Wheem is een van de drie pleinen van Meppel. Het heeft eeuwenlang als marktplaats gefungeerd. Het pand links van het Wheemgebouw is ontworpen door architect Rietveld.

De Emmabrug  is een ophaalbrug bestemd voor normaal verkeer met een middengedeelte voor auto's en aan weerszijden een voetpad. De brug bestaat uit een constructie van staal met klinknagels. De balans en de bovenste delen van de hameipoort van de brug zijn uitgevoerd in geklonken, ijzeren vakwerk; de hamei vormt tevens de draaias. Verder een ijzeren hekwerk op zowel de kademuur als de val. De landhoofden zijn uitgevoerd in metselwerk met afgeronde natuurstenen schampblokken op de hoeken.

De voormalige pastorie (Zuideinde 4) is omstreeks 1870 als blokvormig dwarshuis gebouwd in Eclectische stijl met Neoclassicistische kenmerken als beeldbepalend hoekpand op de hoek Zuideinde / Galmanspad nabij het centrum bij de brug. Het pand ligt in de rooilijn direct aan het openbare trottoir en maakt deel uit van de bebouwingswand aan het Zuideinde in het cultuurhistorisch zeer waardevolle gebied Zuideinde/Stationsweg/Wilhelminapark. In de pastorie is een bank gevestigd geweest en is nu in gebruik als architectenbureau. Voor de functiewijziging is aan de achterzijde een forse aanbouw gerealiseerd en is ook het interieur gemoderniseerd. De aanbouw valt niet onder provinciale bescherming.

Een omstreeks 1860 in Ambachtelijk-traditionele trant gebouwd voormalig pakhuis (Stoombootkade 10)  gelegen op een zeer beeldbepalende en historisch-functioneel kenmerkende centrumlocatie aan de grachtengordel op de kop van het Meppeler diep. Twee gevels van het gebouw zijn gericht op het water. Aan de Stoombootkade lagen voorheen de schepen die het personenvervoer op Amsterdam onderhielden. Het pakhuis heeft thans een horecafunctie waartoe het op een aantal onderdelen is gewijzigd. Ondermeer zijn een aantal niet originele bij- en aanbouwen geplaatst die niet onder de provinciale bescherming vallen.

De brug dateert uit 1929 en is een ijzeren klinknagelbrug van het Amsterdamse type. Stop even op de brug om uit te kijken over het water en te bedenken hoe hier vroeger de vrachtschepen naar Rotterdam vertrokken

Molen de Vlijt is redelijk recent gebouwd: de molen is in 2002 weer opgebouwd en is de tweede molen van de stad Meppel. De molen wordt veel gefotografeerd, vanaf de andere kant van het water. Er zijn serieuze plannen om van deze molen een 'mosterdmolen' te maken. Molen de Vlijt is een achtkante bovenkruier met stelling die zeer regelmatig draait. De andere molen van Meppel, de Weert, en molen de Vlijt zijn beide aan het begin van de 21ste eeuw gereconstrueerd. Zij vormen samen een enorme verrijking van het stadsbeeld van Meppel. 

Het Drukkerijmuseum is nog volop in bedrijf. Ervaar zelf hoe het was om met oude ambachtelijke technieken, zoals door het zetten van een tekst  met loden letters een pagina tot stand kwam. Sta als een boekdrukker achter de stampende drukpersen waar met inkt en papier het gezette woord  vastgelegd wordt. Schep je eigen papier in een grote oude papierton gevuld met cellulose en liters water. Vrijwilligers nemen je graag mee op een rondleiding. Naast een uitgebreide uitleg, geven ze ook allerlei demonstraties. Van de werkende persen tot het vervaardigen van een  steen - of zeefdruk en het inbinden van boeken.  Naast de vaste collectie zijn er in het museum ook wisselende tentoonstellingen. Voor de jonge bezoekers zijn er elke dag weer andere activiteiten. Kinderen kunnen zelf aan het werk in de kinderdrukkerij. En er is een leuke speurtocht door het museum met een presentje als beloning.

Het pakhuis op Kerkplein 10 is gebouwd omstreeks 1800, het ligt iets achter de rooilijn op een zeer beeldbepalende hoeklocatie aan Kerkplein in het centrum van Meppel. Tegen achterste korte zijde is een ander pand aangebouwd. Dit pand betreft het voormalige transformatorhuis dat is gebouwd in de vorm van een Neorenaissancistisch woonhuis, en is aangewezen als beschermd rijksmonument. Het pand is op onderdelen gewijzigd, maar wordt gewaardeerd vanwege de herinnering aan het rijke Meppeler handelsverleden.