Haalbaar en betaalbaar naar autoverkeer zonder uitstoot

De Nederlandse overheid heeft de wens om automobiliteit schoner te maken. Hiervoor zijn afspraken gemaakt in het klimaatakkoord. Recent bepaalde de Europese Unie dat er strengere eisen komen voor lidstaten om uitstoot van schadelijke stoffen voor ons klimaat (CO2) te reduceren. Het doel van de EU is om 55 procent minder CO2 uit te stoten in 2030 t.o.v. 1990. Hierdoor zijn de maatregelen uit het klimaatakkoord niet meer voldoende en zijn aanvullende maatregelen nodig, ook op het vlak van mobiliteit.

De ANWB wil graag bijdragen om automobiliteit schoner te maken. Autobelastingen kunnen een belangrijke bijdrage leveren om die vergroening te realiseren, maar het huidige systeem doet dat niet. Op dit moment is het huidige stelsel ondoorzichtig met een wirwar aan regels en uitzonderingen met als resultaat dat de inkomsten uit autobelasting voor de overheid jaarlijks stijgen zonder dat het wagenpark veel schoner wordt. 

Daarom een voorstel van ANWB, Natuur & Milieu, BOVAG, VNA en RAI Verenging voor nieuwe autobelastingen.

Het plan bestaat uit de volgende componenten:

• Zo snel mogelijk betalen naar gebruik invoeren; de invoering daarvan nu in een kaderwet vastleggen.
• Gedragsbeïnvloeding: prikkels inbouwen in het bestaande fiscale systeem om bewuste keuzes te maken in reisbewegingen, zoals stimuleren thuiswerken.
• Snelle instroom van nulemissie-voertuigen om fossiele kilometers structureel te vervangen door emissievrije kilometers.
• Gericht inzetten van verantwoorde biobrandstoffen en synthetische brandstoffen.

Lange termijn

In het voorstel wil de coalitie het huidige autobelastingsysteem vervangen door betalen naar gebruik. De coalitie pleit voor een variant waarbij het kilometertarief gebaseerd wordt op de emissie van de auto. De gebruiker hoeft dan geen mrb (motorrijtuigenbelasting) en opcenten meer te betalen en voor nulemissie auto’s geen BPM ( Belasting voor Personenauto’s en Motorrijtuigen).

De invoering gaat echter niet zo snel. Betalen naar gebruik is een complex vraagstuk en het duurt enkele jaren voordat het geïmplementeerd kan worden.

Waarom ANWB voorstander is van betalen naar gebruik 

Korte termijn

De coalitie stelt voor om op korte termijn te investeren in:

• Gedragsbeïnvloeding: prikkels inbouwen in het bestaande fiscale systeem om bewuste keuzes te maken in reisbewegingen.
• Snelle instroom van nulemissie-voertuigen om fossiele kilometers structureel te vervangen door emissievrije kilometers.
• Gericht inzetten van verantwoorde biobrandstoffen en synthetische brandstoffen.

Gedragsbeïnvloeding

In het voorstel wordt gepleit om in te zetten op gedragsbeïnvloeding. Hiervoor zijn enkele mogelijkheden, die ook CO2 reductie opleveren.

_{(1) Met multimodaal rezen wordt bedoeld overstappen op verschillende vervoersmiddelen binnen één reis.}

Instroom van nulemissie voertuigen

Omdat betalen naar gebruik niet snel kan worden ingevoerd heeft de coalitie ook een plan ontwikkeld om te zorgen dat het wagenpark sneller schoner wordt.

Enkele maatregelen zijn:

• Een aanschafsubsidie voor particulieren voor nieuwe en tweedehands nulemissie auto’s. 
• Bijtelling voor zakelijke auto’s met een CAP tot 40.000, zodat er auto’s gestimuleerd worden die een leven krijgen in de tweedehandsmarkt.
• Bestelauto’s met een brandstofmotor worden ontmoedigd door een bonus/malus-regeling in de bpm en het afbouwen van de mrb-korting voor ondernemers op bestelauto’s met brandstofmotor.
• De BPM voor kleine brandstofauto’s wordt iets lager, zodat de kleine brandstofauto’s aantrekkelijker worden.

Plan: Haalbaar en betaalbaar naar autoverkeer zonder uitstoot 

De coalitie kiest ervoor om het pakket in twee delen op te splitsen. Er is gekozen voor een pakket tot 2026 met dekking en een richtinggevend pakket van 2027 t/m 2030.

De partijen willen in 2024 een evaluatie om het richtinggevende pakket verder vorm te geven, omdat de markt op dit moment nog in beweging is en het moeilijk te voorspellen is hoe snel de ingroei van nulemissie auto’s zal gaan. Door de tweedeling aan te brengen hoeven wij nu geen vergaande beslissingen te nemen en burgers en bedrijven onnodig op kosten te jagen. 

Aanvullend beleid: laadinfra en stadslogistiek

De coalitie pleit ook voor aanvullend beleid, zoals genoeg laadinfra en de inzet van hernieuwbare brandstoffen. In 2030 rijdt minimaal nog 70-80% van de voertuigen op fossiele brandstoffen. Bijmengen van hernieuwbare en synthetische brandstoffen gebeurt al en zou versneld kunnen worden door aanpassing van de brandstofaccijnzen naar rato van het aandeel hernieuwbare brandstof in het mengsel.

Plan: Haalbaar en betaalbaar naar autoverkeer zonder uitstoot

Bekijk veelgestelde vragen