Betere Europese regeling data in voertuigen

Wat vindt de ANWB?

Steeds meer auto’s zijn verbonden met internet. Daardoor is het mogelijk informatie uit te wisselen die bijvoorbeeld kan bijdragen aan veilig rijgedrag, aan inzicht in brandstofverbruik, tijdig onderhoud en benodigde service onderweg. Informatie over gebruik en rijgedrag die naar andere partijen stroomt betekent echter ook dat er privacy-risico’s voor de bestuurder in het geding zijn. Om deze afdoende te beschermen en de bestuurder zeggenschap over zijn data te geven, zet de ANWB zich in voor speciale Europese datawetgeving voor voertuigen.

Onderzoeken datagebruik

In de afgelopen jaren hebben ANWB en haar zusterclubs meerdere onderzoeken uitgevoerd naar het verzamelen van data uit voertuigen. Uit onderzoek van ANWB met de FIA blijkt dat personenauto’s veel privacygevoelige gegevens vastleggen, zoals:

• operationele data, waaronder snelheid, locatie en brandstofverbruik;
• onderhoudsdata, waaronder oliepeil en technische problemen;
• omgevingsdata, waaronder buitentemperatuur en weersomstandigheden;
• rijgedrag, zoals de manier van rijden, de gereden ritten en het gebruik en eventueel aanspannen van de autogordel;
• persoonlijke gegevens, zoals contactgegevens vanuit de mobiele telefoon.

Deze gegevens worden voor een groot deel automatisch doorgestuurd naar de autofabrikant. 

FIA-onderzoek naar data in auto's (2015) (PDF)
ADAC-onderzoek naar data in auto's (2016) (PDF)

Dit onderzoek wordt momenteel herhaald

Wat vinden ANWB-leden van ‘connected’ auto’s?

• 88% is bezorgd over commercieel gebruik van zijn gegevens, 84% is bezorgd voor hacking. 
  Bron: FIA Onderzoek naar data in auto’s (2015)

• 84% wil dat er specifieke wetgeving komt om de toegang tot gegevens die auto’s verzamelen te beschermen, bijvoorbeeld over het rijgedrag van consumenten.

• Een meerderheid van de automobilisten staat er positief tegenover om voertuigdata in bepaalde situaties te delen. Wel geven de respondenten in meerderheid aan zelf te willen beslissen met wie zij deze data delen.
  Bron: ANWB Ledenpeiling (2018)

• In Europa geeft 75% van de ondervraagden aan bij aankoop geen informatie te hebben ontvangen of en hoe zij zeggenschap hebben over de verzamelde data. Slechts 8% van hen zegt voldoende informatie hierover te hebben gekregen. 
  Bron: Expert study on ‘GDPR aplication in the context of car connectivity’ (EY in opdracht van FIA, 2021)

Inzet ANWB

Op grond van deze gegevens wil de ANWB via Europese wetgeving zeker stellen:

• dat de privacy van de bestuurder wordt beschermd,
• dat de bestuurder inzicht heeft in welke data voor welk doel door het voertuig worden verzameld en doorgegeven,
• dat de bestuurder zeggenschap heeft over met welke partijen deze data worden gedeeld en daar vooraf  uitdrukkelijk toestemming voor geeft,
• dat andere serviceverleners met wie de bestuurder de  data wil delen ook toegang krijgen tot de data - meestal via de autofabrikant,
• dat de data en de toegang daartoe afdoende beveiligd worden tegen hacken.   

Behalve om privacy gaat het ook om toegang van andere partijen naar voorkeur van de consument. Dit bevordert de keuzevrijheid van de consument, de concurrentie en de prijzen voor diensten aan de consument en het maakt innovatie buiten de autofabrikant mogelijk.

Speciale wetgeving

De ANWB heeft dit onderwerp samen met de koepelorganisatie FIA met succes op de agenda van de Europese Commissie gekregen. Er is momenteel wel zekerheid over een algemene dataregeling die voor alle sectoren geldt, maar niet over een speciale dataregeling voor voertuigen. Deze is nodig om bijvoorbeeld nader vast te leggen welke datasets zijn betrokken, wat de voorwaarden zijn om bij de data te komen en hoe de beveiliging van de data gaat plaats vinden.

Als deze wetgeving niet binnen de huidige ambtstermijn van het Europees Parlement er doorheen komt wordt de positie van consumenten, garages en andere automotive dienstverleners verder en substantieel uitgehold. De FIA berekende dat het verlies van Europese consumenten en onafhankelijke garages samen 65 miljard euro per jaar gaat bedragen als er niet tijdig speciale regelgeving komt.

In een persconferentie op vrijdag 31 maart 2023 wordt een uiterste poging gedaan om president van der Leyen van de Europese Commissie en haar kabinet met spoed aan te zetten tot het publiceren van een voorstel voor dataregelgeving voor voertuigen.

Zie ook:

ANWB Belangenbehartiging