ANWB HomepageANWB Lek en Lingeroute
Nederland, Zuid-Holland, Arkel
De Lek- en Lingeroute is een route door oer-Hollands polderlandschap van sappige weiden, grazende koeien, kerktorens, boerderijen en molens langs sloten met kroos. Maar ook door hartveroverend rivierengebied met historische stadjes en dorpen vol monumentale panden. De brede en bochtige Lek zorgt voor een wijds landschap waar trage binnenschepen doorheen schuiven. De uiterwaarden langs de kleinere rivieren Giessen en Linge zijn intiemer. Hier passeer je boomgaarden, fraaie boerderijen en weggetjes begroeid met knotwilden en meidoorns. Fijn landschap voor een toertochtje!
Let op: deze autoroute voert deels over lokale wegen en smalle dijkwegen die ook door fietsers (en wandelaars) worden gebruikt. Geef elkaar de ruimte en pas je snelheid aan, dan kan iedereen van zijn tochtje genieten.
1. Via Google Maps op je telefoon
Rijd de route met behulp van Google Maps op je mobiele telefoon. De route houdt hierdoor automatisch rekening met eventuele wegafsluitingen of omleidingen en is compatible met Apple Carplay en Android Auto waardoor je kunt navigeren via het infotainment systeem van je auto.
Zo werkt het:
Zorg dat Google Maps is geïnstalleerd op je telefoon (staat er meestal al op en is anders te downloaden via App- of Playstore).
Scan de QR-code:
Zit je al op je telefoon en kun je de QR-code niet downloaden? Klik dan op DEZE LINK
De startpagina van de route opent nu vanzelf op je telefoon.
Let op: soms zal de route te lang zijn om in één keer te openen, dan wordt deze verdeeld in etappes die je achter elkaar kunt rijden: klik op de route/etappe die je wilt rijden, deze opent automatisch in Google Maps.
Tip: Op MapRoute vind je een bibliotheek met meer dan 2000 routes voor auto, of motor. Hier vind je ook alle ANWB autoroutes. Meer weten? Bekijk de handleiding voor MapRoute.
2. Met de routebeschrijving en een bijrijder
Print de routebeschrijving (zie hieronder) van deze autoroute uit en neem deze mee.
Let op: in verband met de verkeersveiligheid is deze optie alleen geschikt voor het rijden van de route met een bijrijder die de route leest!
3. Met de gpx
Heb je een navigatieapparaat? Download dan de gpx (rechts op de pagina onder het kaartje) en upload deze in jouw navigatieapparaat. Hoe je dat doet verschilt per merk en apparaat. Je kunt het beste kijken op de site van het betreffende merk voor een handleiding en/of voor de gegevens van de support-afdeling (als je er niet uitkomt!). Bijvoorbeeld: Garmin of TomTom.
Snellaadpunten langs de route:
- Den Hartog Quick-Charge, Ambachtsweg 31, Groot-Ammers, niet 24/7 open.
- Prins Bernhardstraat 75, Vianen, Community by Shell Recharge, 24/7 open.
- Scheiwijk A27, Hoogblokland, Fastned, 24/7 open.
Let op: Gebruik de routebeschrijving alleen als je met een bijrijder op pad gaat en nooit als je zelf rijdt!
Startpunt: Arkel, Stationsweg 29. Parkeren is daar mogelijk.
- Vanaf het treinstation rij je aan de overkant van de spoorlijn Arkel in, dus langs de bushaltes met zebrapad. Rij na 1,5 km over de blauw-witte kanaalbrug en ga bij de sluis LA richting Kedichem/Leerdam (Rietveld), een jachthaven en de Linge aan je rechterhand. Op T-kruising RD rijden en de Lingedijk volgen tot Leerdam.
Let op: de Linkedijk is erg geliefd bij recreanten, het kan erg druk zijn met wandelaars, fietsers, motorrijders en auto’s – hou rekening met elkaar!
- Ga in Leerdam bij de molen RA over de brug. Neem op de rotonde de 1e RA, richting Heukelum (tussen Leerdam en Heukelum ligt Kasteel Heukelum). Sla in Heukelum aan het eind van de weg LA (Voorste Gewind). Ga aan het eind van de weg LA richting Asperen/Leerdam en bij de kruising met de voorrangsweg RD. Ga bij Asperen RD en over de Linge.
- Sla aan het einde van de weg RA (Diefdijk) en neem op de rotonde de 2e afslag RA. Volg de smalle Diefdijk, met bochten, circa 9 km. Ongeveer op tweederde van de lange Diefdijk ga je over de snelweg heen. Aan het einde van de weg LA en iets verder links met de bocht mee. Je krijgt nu de Lek aan je rechterhand. Rij door Everdingen en volg de Lekdijk, langs de stuw (Hagestein) en onder de snelweg door. Na een bocht naar links in Vianen neem je op de rotonde de 1e afslag RA , de groene brug over en op de volgende rotonde de 3e afslag RA. Na ruim 400 m op de rotonde neem je de 1e afslag RA en op de volgende rotonde de 2e afslag RA (‘doorgaand verkeer’).
- Voorbij het tankstation voorsorteren voor RD en onder de snelweg doorrijden. Na ruim 1 km, in een flauwe bocht naar links, RA, richting Lexmond. Neem op de rotonde bij Lexmond de 2e afslag RA en ga onder de snelweg door. Na bijna 5 km ga je in Meerkerk bij het Chinese restaurant RA (Tolstraat). Ga na de bocht naar links meteen RA. Voorbij de watertoren RA slaan (‘doorgaand verkeer’). Ga over de snelweg en sla RA (Parallelweg). Neem de 1e weg LA (Broekseweg). Volg de Broekseweg tot Ameide (steeds rechts aanhouden).
- In Ameide op de splitsing vóór het winkelcentrum hou je rechts aan (Prinsengracht). Vóór de kerk sla je LA (Molenstraat). En aan het eind van de weg RA (Langesteinseweg). Rij iets omhoog de dijk op en sla LA (Lekdijk). Rij door Langerak.
- Hou net buiten Nieuwpoort rechts aan en ga bij de pont (naar Schoonhoven) RD. Vervolg in Groot-Ammers de rivierdijk en blijf na Groot-Ammers de Lekdijk volgen. Hou voorbij de veerpont rechts aan op de dijk. Net voor Streefkerk maakt de weg een bocht naar links, hier hou je rechts aan op de Lekdijk.
- Neem voorbij Streefkerk de 1e weg LA (Zijdeweg). Ga aan het einde van de weg RA en meteen LA (N481). Na ruim 4 km neem je op de rotonde de 3e afslag RA (N214). En na bijna 4 km op de volgende rotonde de 2e afslag RA. Circa 5 km verder op de rotonde de 1e afslag RA nemen (Damseweg). Ga in Giessen-Oudekerk bij de kerk LA (Oudkerkseweg), langs de Giessen. Ga in Giessenburg RA over de brug en meteen LA. Op de rotonde neem je de 3e afslag RA (richting Goudriaan) en al snel ga je over de brug meteen RA (Slingelandseweg). Hou na 3,5 km op een driesprong rechts aan, ga over de witte brug en weer RA (Grotewaard). Passeer in Hoornaar de kerk en ga op de kruising LA (Hoge Giessen). Ga over de snelweg, rij door Hoogblokland en sla aan het einde van de weg RA (Stationsweg). In Arkel bij de spoorwegovergang met het stationsgebouwtje eindigt de route.
De Alblasserwaard en Vijfheerenlanden werden al in de late middeleeuwen ontgonnen. De dorpen liggen er in een lang lint langs dijk of ontginningsweg. Met haaks daarop weilanden die honderden meters ver het land insteken. Je vindt hier typische tiendweggetjes met knotwilgen, elzen, berken en meidoorns erlangs. Ze ontlenen hun naam aan het recht van de landheer op een tiende deel van de opbrengst van het land.
De meeste boerderijen in het poldergebied zijn van het type hallenhuis (ook wel Saksische boerderij genoemd). Ze hebben drie als werkruimten ingerichte langbeuken en een dwarsbeuk voor de woning. Een tussenwand scheidt het woon- van het werkgedeelte. In de bedrijfsruimte dient de bredere middelste beuk als werkvloer (de deel), in de zijbeuken stond het vee. De staldeuren aan de achterkant waren groot genoeg om paard en wagen (of trekker) binnen te laten. De boerderijen hebben een laag aflopend schild- of zadeldak. In de Zuid-Hollandse polders waren vroeger nogal eens overstromingen, daarom bouwden ze het woongedeelte van boerderijen boven straatniveau. In de ruimte onder de woning werd de kaas opgeslagen. Werd er goed geboerd dan breidden ze het woongedeelte uit naar één kant of twee kanten. Zo ontstonden het ‘kruk’- en ‘T-huis’.
De ligging aan de Merwede en de monding van de Linge brachten het vestingstadje tot bloei. Dat kun je o.a. zien aan de laatgotische St. Jans-toren (1517): 61,5 meter hoog en met een 47-klokkig carillon. In het voormalige stadhuis (1860) toont het Gorcums Museum nu de geschiedenis van het stadje (Grote Markt 17).
Ook bezienswaardig: de Grote Markt met het stadhuis (1860), de Hoofdwacht (1792) en de Wilhelminafontein (1898) en het rijke renaissancepand Dit is in Bethlehem aan de Gasthuisstraat 25. Een bijzonder pand is de Heilige Geest- of Sint Nicolaaskapel: aan het begin van de 19e eeuw tot vleeshal verbouwd, maar inmiddels weer in gebruik voor kerkdiensten. Een gezellige plek is de Lingehaven, een jachthaven met vlakbij de enig overgebleven stadspoort de Dalempoort (16e eeuw) en de walmolens De Hoop (1764) en Nooit Volmaakt (1717).
Al meer dan 200 jaar wordt er glas geblazen in Leerdam. In het Nationaal Glasmuseum Leerdam kun je die glaskunst bekijken vanaf de 19e eeuw tot nu (Lingedijk 28, neem de loopbrug vanaf de Zuidwal). Maar het stadje zelf is nog veel ouder. Ooit maakte het onderdeel uit van het persoonlijke bezit van Willem van Oranje: Prinses Beatrix is nog steeds gravin van Leerdam. De geschiedenis van de stad is ook af te lezen aan de monumenten in de Kerkstraat, zoals het Hofje van mevrouw Van Aerden uit 1770 (gedeeltelijk ingericht als raad- en trouwzaal), waar pasgetrouwde stelletjes zich graag laten fotograferen. De voormalige regentenkamer bevat een waardevolle collectie 17e-eeuwse schilderijen (Kerkstraat 67a). Ook de Grote Kerk (16e eeuw; Nederlands-hervormd) toont de geschiedenis. De laatgotische kruiskerk bevat delen van de kerk die hier eerst stond, zoals het koor uit de 15e eeuw en het onderste deel van de toren uit de 13e eeuw. En dan is er ook nog de oude Molen van Kon (hoek West- en de Noordwal) die vroeger eigendom was van de Prins van Oranje.
Tussen Leerdam en Heukelum ligt het omgrachte kasteel Heukelum, dat in 1672 door Franse troepen van zijn glorie werd beroofd. Een gekanteelde toren (14e eeuw) geeft het wat stijve 18e-eeuws woonhuis een vleugje romantiek. Hoewel Heukelum nog bijna helemaal binnen ruimte van de vroegere stadsmuren ligt, zijn de muren verdwenen. En ook het schip en de toren van de eens zo forse middeleeuwse kerk (14e eeuw) hebben de tijd niet doorstaan.
Om zich tegen de Geldersen te beschermen, besteedden de graven van Holland veel geld aan de verdediging van Asperen. Maar tegen de troepen van Karel van Gelre (1517) en het Franse leger (1672) waren ook deze muren, poorten en torens niet bestand. De stadmuren werden gerestaureerd. Net als de laatgotische kruiskerk (15e eeuw, Nederlands-hervormd), die in de 19e eeuw beschadigd raakte bij een felle brand. Een muurschildering in de kerk (1520) laat de overval van de Gelderse troepen mooi zien. Museum Oud-Asperen huist in een arbeidershuisje uit 1900 met stijlkamer (Achterstraat 64). Vanuit de Taveerne in Fort Asperen kun je een rondleiding volgen door Fort Asperen, onderdeel van de Hollandse Waterlinie. Mooie plek voor een wandeling: het Schoonrewoerdse Wiel, een met rietkragen omzoomd water dat ontstond bij een dijkdoorbraak in 1571.
Nu is Vianen een rustig plaatsje, maar dat was vroeger wel anders. In de 15e eeuw kwam de ‘Heerlijkheid Vianen’ in het bezit van het geslacht Brederode en kreeg het stadje een vooruitgeschoven positie in de strijd tussen Holland en Utrecht. Uit die tijd stammen ook monumenten zoals de Lekpoort (15e eeuw), waardoor je het stadje binnenrijdt en het stadhuis (15e eeuw).
Lintdorp met fraaie boerderijen en een laatgotische Nederlands-hervormde kerk (16e eeuw).
Het aan de Lek gestichte Ameide is een oud stadje met mooie 18e-eeuwse gevels aan de Voorstraat en mooi zicht op de rivier vanaf de Lekdijk. Het vrijstaande stadhuisje (17e eeuw) op de Dam heeft een fraaie, gekleurde wapensteen, de Nederlands-hervormde kerk (15e eeuw) een laat-romaanse toren (13e eeuw).
Op deze plaats ligt sinds 1100 het dijkdorpje ‘Tien hoeven’. Het kerkje, in een scherpe bocht van de dijk, onderstreept de ouderdom van Tienhoven. Het tufstenen deel stamt nog uit de 12e eeuw.
Het in de 13e eeuw gestichte Nieuwpoort lag op de grens van Holland en Utrecht. Bij grensconflicten werd het stadje om de haverklap geplunderd en gebrandschat. Na het rampjaar (1672) besloot de Prins van Oranje Nieuwpoort zwaar te versterken en onderdeel te maken van de Hollandse Waterlinie. Die vestingwerken zijn in hun oude glorie hersteld. Bekijk het stadhuis (1697), met het open koepeltorentje, de Waag (eind 17e eeuw) en het forse Arsenaal (1781, Buitenhaven 11).
Aan de Ammersche Boezem in Groot-Ammers liggen vier poldermolens op een rij.
In Streefkerk bepalen een korenmolen en drie wipmolens de entourage van het dorp.
Buiten Oud-Alblas liggen De Peilmolen (1824) en de korenmolen De Hoop (1843).
En in Arkel herinnert korenmolen Jan van Arkel (1851) aan de ridders Van Arkel die in de 13e eeuw heersten over dit gebiedje op de grens van Holland, Utrecht en Gelre. In de Arkelse Oorlog (omstreeks 1412) tegen de graaf van Holland raakten zij alles kwijt, inclusief Gorinchem.