Nijmeegse stuwwalroute
Nederland, Gelderland, Malden
- 36
- 37
- 38
- 11
- 10
- 9
- 32
- 33
- 47
- 46
- 61
- 42
- 41
- 28
- 44
- 45
- 16
- 50
- 35
- 36
Op deze route fiets je over de stuwwal van Nijmegen en door de riviervlakte gevormd door de Maas. Het noordelijke deel van de route voert om het bosgebied Heumensoord. Op de stuwwal is het soms flink klimmen geblazen, maar dat wordt beloond met mooie uitzichten. De afdaling naar Plasmolen is adembenemend. Tussen Middelaar en Mook fiets je eerst langs de Maas en daarna langs het rechte Maas-Waalkanaal. Door de grote verschillen in landschap is dit een zeer afwisselende route.
Startpunt: parkeren kan op het Kerkplein. Verlaat vervolgens het plein langs de Cinema (aan je rechterhand) en ga meteen rechtsaf, Broekkant. Je rijdt nu op de route naar knooppunt 37. Het is niet nodig om eerst naar knooppunt 36 terug te fietsen (dat ligt op Broekkant ca. 100 m naar links).
Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• Tussen 38-11 gaat de route over een halfverhard (zand)pad met gaten.
• Tussen 46-61 gaat de route over een hobbelig zandpad met gaten.
• Tussen 61-42 zit een scherpe zig-zagbocht in de route, die vervolgens omlaag gaat; rem hier bijtijds af!
• Tussen 28-44 gaat de route over een halfverhard (zand)pad met gaten.
Toegankelijkheid: deze route is in principe geschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.), mits je rekening houdt met bovenstaande punten (vooral zig-zagbocht 61-42).
Tussen Malden en Nijmegen ligt het Landgoed Elshof. Van de oude, door bomen omzoomde lanen is niet zo veel meer over. Wel staan er nog enkele eeuwenoude kastanjes. In de tuin van de in 1861 gebouwde villa staan twee sequoias (mammoetbomen), geplant rond 1905. Het huis is particulier eigendom.
Het uitgestrekte Heumensoord was vroeger een productiebos. Een deel werd toen gebruikt als militair oefenterrein en schietbaan. Tegenwoordig wordt het gebied beheerd door Natuurmonumenten, die er alles aan doet om de natuur meer vrij spel te geven. Aan de Nijmeegse kant wordt elk jaar het Vierdaagsedorp ingericht. Hier vertoeven dan zo'n 5000 militairen. Behalve die derde week van juli is het gehele bos het jaar rond voor het publiek geopend. Aan de Maldense zijde van het bos ligt een zweefvliegveld.
In de stuwwal van Nijmegen zijn erosiedalen gevormd die aan het einde van de ijstijd het smeltwater afvoerden. Dat smeltwater zette aan de westelijke voet van de stuwwal, op de overgang naar het rivierenlandschap, zand en grind af. Hierop ontstonden de dorpen Malden, Molenhoek en Mook. Zij liggen op de grens tussen droog en nat zodat de bewoners konden profiteren van de voordelen van zowel het stuwwal- als het rivierenlandschap.
Van de oorspronkelijke uitgestrekte Mookerhei is nu nog slechts een klein stukje over. Het grootste deel is gedurende de laatste twee eeuwen bebost of ontgonnen. In de aprildagen van 1574 ontmoette het leger van Lodewijk en Hendrik van Nassau hier een grote Spaanse troepenmacht. In de slag op de Mookerhei werden de broers van Willem van Oranje verpletterend verslagen en vonden zij beiden de dood. Het verhaal gaat dat de rijkgevulde schatkist van de Nassaus, waaruit de soldij van de huursoldaten betaald moest worden, ergens op de Mookerhei is begraven. Velen hebben er al tevergeefs naar gezocht, zoals ook ‘Kiste Trui’. Volgens de legende trok de duivel de gevonden schatkist voor haar neus dieper de aarde in, waarop zij voor eeuwig bleef zoeken en graven.
De stuwwal kent zowel een Zevenheuvelenweg als een Zevendalseweg. Je fietst over de laatste en komt na een steile afdaling uit bij Plasmolen. Let hier op je snelheid! Vroeger lagen hier een watermolen en een bekende herberg, nu is het gebiedje uitgegroeid tot een groot dagrecreatieterrein met zeil- en zwemmogelijkheid.
Met de veerpont kun je de Maas oversteken naar Cuijk. Het loont de moeite om je fietstocht even te onderbreken en het dorp te bezoeken. Het centrum ligt pal aan de overzijde van de rivier. Vondsten hebben bevestigd dat mensen hier al vroeg gebruikmaakten van een doorwaadbare plek in de rivier. De Romeinen bouwden in de bocht ('Keuk-ja') van de rivier een brug.
Iets voorbij Mook is de splitsing van de Maas en het Maas-Waalkanaal. Dit met de hand gegraven kanaal kwam in 1927 gereed als onderdeel van het plan om de Maas beter bevaarbaar te maken. Deze geheel van regen afhankelijke rivier heeft namelijk een sterk wisselende wateraanvoer. In de zomer is er meestal te weinig en in andere seizoenen vaak te veel water. Ter verbetering van de waterregulatie zijn in de jaren twintig bochten afgesneden en stuwen en sluizen gebouwd. Het Maas-Waalkanaal werd gegraven op het punt waar de Maas naar het westen buigt. Het was vroeger van groot belang voor het kolentransport in ons land. De sluis in het Maas-Waalkanaal bij Heumen staat het grootste deel van het jaar open. In 2013 werd een tweede keersluis geopend, naast de eerste, met een grotere capaciteit en voorzien van veel technische snufjes. De route terug naar Malden loopt pal langs deze nieuwe sluis.