Redders op zee-route Texel

Fietsveiligheid/toegankelijkheid: deze route voert over goed begaanbare, vaak geasfalteerde paden. De route is in principe geschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.). Houd bij het deel door de duinen rekening met hoogteverschillen.

Parkeren: parkeren kan o.a. op Parkeerterrein Stappenland, Nikadel 75, 1796 BR De Koog. Prijs: € 2,50 per uur of schaf een Texelvignet aan (www.texelvignet.nl). Vanaf het parkeerterrein fiets je via de Nikadel in 2 minuten naar het startpunt van de route.

Langs de waddendijk zijn niet alle fietsknooppunten goed aangegeven. De route is echter makkelijk te volgen: volg bij twijfel altijd het pad/de weg zo dicht mogelijk langs de kustlijn tot je bij fietsknooppunt 38 in de haven van Oudeschild bent.

Ga tussen fietsknooppunt 17 en fietsknooppunt 20 voor Villapark Vogelmient (paddenstoel 20275) linksaf ri. De Koog (Ruijslaan). Hier ontbreekt de markering.

In 2024 bestaat de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) 200 jaar. Een indrukwekkende mijlpaal. Al twee eeuwen lang staat de KNRM paraat voor iedereen die in de problemen komt op het water. Of het nu een zeeman in nood is, een vermiste surfer of een zeiljacht met een gebroken mast door harde wind, de bemanning van de reddingboten is 24 uur per dag stand-by om levens te redden, ongeacht de weersomstandigheden.

In 1824 was het redden van schipbreukelingen verre van vanzelfsprekend. Het kostte een tragische scheepsramp en een zeldzame reddingspoging, waarbij zes redders verdronken, voordat er een georganiseerd reddingswezen met reddingstations langs de kust ontstond. Er is veel veranderd in die 200 jaar: van roeireddingboten naar snelle motorboten en van kurken reddingvesten naar speciale overlevingspakken. Wat door de jaren heen onveranderd is gebleven, is dat KNRM’ers het werk geheel kosteloos en vrijwillig doen. De KNRM opereert al sinds de oprichting zonder steun van de overheid en kan haar levensreddende werk doen dankzij donateurs, nalatenschappen en giften.

Direct na de oprichting van de KNRM in 1824 kreeg Texel zijn eerste roeireddingboot, die werd gestationeerd in Den Hoorn. Door de jaren heen verschenen er op nog meer locaties boothuizen. Anno 2024 heeft de KNRM Texel reddingstations in De Cocksdorp, Oudeschild en De Koog en komt ze jaarlijks gemiddeld zeventig keer in actie. Reddingstation De Koog heeft daarvoor de beschikking over een snelle rubberreddingboot, die met name voor hulpverlening aan de pleziervaart wordt ingezet. Ook is er een hulpverleningstruck met sterke zoeklichten, die inzetbaar is als terreinambulance en gebruikt kan worden bij zoekacties op en langs het strand.

Wanneer je bij fietsknooppunt 31 linksaf gaat, kom je uit bij de opvallende, rode vuurtoren van Texel. Rond Texel vergingen tot de 19^e eeuw bij storm veel schepen, die onderweg waren naar Amsterdam of naar de rede van Texel. Duizenden zeelieden zijn rond Texel verdronken. Om de veiligheid in de Texelse wateren te verbeteren werd daarom in 1864 besloten op de kop van het eiland een vuurtoren te plaatsen. De vuurtoren is toegankelijk voor het publiek. Een trap van 118 treden brengt je op 45 meter hoogte, waarvandaan je een mooi uitzicht hebt over de Noordzee, de Waddenzee en Vlieland.

Bij de parkeerplaats bij Strandpaviljoen Kaap Noord vind je het KNRM reddingstation De Cocksdorp. Al sinds 1846 heeft de KNRM hier een boothuis, strategisch gelegen voor reddingen in de Eierlandse Gronden, een beruchte strandingsplaats tussen Texel en Vlieland. Sinds 1922 hebben vrijwilligers hier de beschikking over een motorreddingboot, die onder zware omstandigheden inzetbaar is voor reddingen van plezier- en beroepsvaartuigen. Maar het reddingstation De Cocksdorp werd, samen met de reddingboten van De Koog en Oudeschild, bijvoorbeeld ook ingezet bij de Dakota-vliegramp in 1996, waarbij 32 slachtoffers werden geborgen. Sindsdien heeft de KNRM opvangteams om de vrijwilligers bij te staan na een traumatische hulpverlening.

Vanaf de parkeerplaats bij het KNRM reddingstation De Cocksdorp loop je zo naar het Noordzeestrand. Hier vertrekt in het seizoen de kleine veerboot naar de Vliehors op Vlieland. Het is een verraderlijk stuk zee. Dat bleek bijvoorbeeld in 1921, toen de roeiredders van Texel zes opvarenden moesten redden van de Duitse schoener de Liesbeth. De reddingspoging lukte, maar het werd een redding met een zwarte rand. De KNRM motorreddingboot Brandaris, die vanuit Terschelling te hulp was geschoten om te assisteren, verdween namelijk op de terugweg rond Vlieland in de golven en werd nooit meer teruggezien. Vier redders kwamen hierbij om het leven.

Wanneer je in de haven van Oudeschild na de speeltuin even linksaf gaat, kom je uit bij het KNRM reddingstation van Oudeschild. Boothuis Aqua Julia is in 2014 geopend en wordt bemand door vrijwilligers van de KNRM. De reddingboot van Oudeschild wordt voornamelijk ingezet voor noodsituaties in de Waddenzee bij Texel. Soms zitten daar bijzondere ‘noodsituaties’ bij. Zo werd de reddingboot van de KNRM Oudeschild in de zomer van 2023 ’s ochtends vroeg- nog voor de eerste veerboot naar Den Helder ging- ingezet om een aanstaande vader naar Den Helder te brengen, zodat die op tijd bij de bevalling van zijn tweeling aanwezig kon zijn.

Wanneer je in Oudeschild bij fietsknooppunt 38 staat, zie je aan de linkerhand naast de molen het opvallende dak van Museum Kaap Skil. Het museum richt zich op alles wat met de zee rond Texel te maken heeft. Je vindt er een bijzondere verzameling gejutte voorwerpen, maar leert ook meer over de centrale rol die Texel speelde in de wereldhandel van de 16^e, 17^e en 18^e eeuw. Een van de pronkstukken uit de museumcollectie is een 17^e-eeuwse zijden jurk, die is opgedoken in de Waddenzee, bij een scheepswrak. De jurk werd wereldnieuws, omdat hij na bijna vier eeuwen onder water nog vrijwel helemaal intact was.

Ga tussen fietsknooppunt 48 en fietsknooppunt 16, op de kruising van de Kogerweg/Pontweg, eens rechtsaf voor een bezoek aan het Maritiem- en Juttersmuseum Flora. Hier vind je een grote verzameling gejutte voorwerpen en er is veel aandacht voor het werk van de KNRM op Texel. Grote aandachtstrekker is de motorstrandreddingboot Joan Hodshon, die van 1935 tot 1964 dienstdeed als reddingboot van De Cocksdorp. Ook het wrak van de Nordic Blue is indrukwekkend. Dit Noorse zeiljacht liep in november 2013 aan de grond op het Texelse strand. De KNRM wist de vier opvarenden te redden, maar het peperdure jacht brak daarna in stukken uiteen.

Wijk op de Ruijslaan (net voor het KNRM gebouw) nog even van de route af door rechtsaf de Kaapstraat in te slaan. Aan het eind van deze straat zie je rechts Mantje Lifestyle Stores, en daar zie je -geheel onverwacht- in de winkel op de eerste verdieping KNRM reddingboot Ida Mary in al haar volle glorie staan. De Ida Mary was van 1964 tot 1986 de reddingboot van het KNRM station in De Cocksdorp. Een aantal Texelaars wist de boot te behouden en gaf de boot deze bijzondere plek, in de winkel midden in De Koog.