ANWB HomepageWaterland
Nederland, Noord-Holland, Durgerdam
- 47
- 46
- 45
- 43
- 42
- 40
- 41
- 1
- 57
- 53
- 52
- 77
- 75
- 76
- 42
- 43
- 44
- 47
Op een steenworp noordelijk van Amsterdam regeert de stilte. Het drukke stadsleven maakt baan voor polder, weide en water. Schilderachtige dorpjes als Zunderdorp, Broek in Waterland, Ransdorp en Holysloot geven charme aan het landschap. Toch hebben de kustdorpjes een bewogen geschiedenis met als terugkerend element watersnoodrampen. Tot de aanleg van de Waterlandse Zeedijk. De houten miniatuurhuisjes van het dijkdorp Durgerdam kijken gezamenlijk uit over het IJmeer, onderdeel van het IJsselmeer. Na Zunderdorp duikt de route dieper de polder in. Met als hoogtepunt Broek in Waterland, in de 18e eeuw het ‘schoonste dorp van Holland’.
NB De veerpont Holysloot is tot nader bericht uit de vaart. En ook wordt er nog steeds gewerkt aan de dijkverzwaring aan de Uitdammerdijk. Deze route is daarom verlegd en gaat tijdelijk niet langs Holysloot.
Goede fietsbenen?
• Verleng de route en pik Monnickendam mee. Volg hiervoor na knooppunt 01 achtereenvolgens 02 - 55 - 54 en sluit weer aan bij 53. De route wordt dan in totaal 37 km.
• Een tweede alternatief is om vanaf knooppunt 53 naar 52 te rijden en heen en weer naar Marken (knooppunt 51). Dat heen-en-weertje voegt nog eens 10 kilometer toe aan de route, maar is zeer de moeite waard! De tocht wordt helemaal compleet met nog een extra stukje van 2,5 km naar de bekende witte vuurtoren van Marken, op de oostpunt van het eiland. De route wordt dan 43,5 km (of 49,5 km incl. Monnickendam)
Tip: Fiets deze route via de gratis ANWB Eropuit app. Zoek de route in de app via de filters. Onderweg zie je op het kaartje waar je bent, zo kun je niet verdwalen.
Er wordt al enige tijd gewerkt aan de verzwaring van de Markermeerdijken. Je kunt hier hinder van ondervinden in de vorm van omleidingen. Tussen 52-77 kan het rommelig zijn met zwaar werkverkeer. Na 77 is de route omgeleid vanwege afsluiting van de Uitdammerdijk. Volgens planning duurt de afsluiting van de dijk tot eind 2024.
Daarnaast is het veerpontje bij Holysloot tot nader bericht uit de vaart. De (omgeleide) route is daarom verlegd: het laatste deel van de route gaat tijdelijk niet via Holysloot, maar via 76-42-43-44-47.
Fietsveiligheid route-informatie: houd op deze route rekening met onderstaande punten; pas je snelheid aan, houd rekening met tegenliggers en mederecreanten en ga waar nodig achter elkaar rijden.
• De fietspaden in Waterland zijn vaak smal en niet geschikt om naast elkaar te fietsen.
• Bij sommige bruggetjes moet je een scherpe bocht maken, gevolgd door een steile klim; het is voor e-bikers veiliger om hier af te stappen.
• Bij veel smalle bruggetjes staan paaltjes midden op de route, om te verhinderen dat ander verkeer hier doorrijdt.
• Tussen 47-46 is deklinkerbestrating in Durgerdam hobbelig, daarnaast is de weg smal en druk met ander verkeer; ga achter elkaar fietsen.
• Bij knooppunt 53 moet je met de fiets via een trap met fietsgootje de dijk beklimmen om op het fietspad bovenop de dijk te komen; dit vereist kracht, zeker met een zware e-bike; houdt hier rekening mee! Alternatief: rijd van knooppunt 57 naar 54 en dan via de dijk naar 53 en verder.
• Tussen 53-52 is de dijk smal en het is er vaak druk; geef elkaar de ruimte en ga hier achter elkaar fietsen.
Toegankelijkheid: deze route is ongeschikt voor extra brede fietsen (driewielers, bakfietsen, etc.) vanwege bovenstaande smalle paden en de dijkopgang bij knooppunt 53 (onmogelijk!).
Durgerdam is een prachtig dorp met weids uitzicht over het IJsselmeer. De huizen zijn van hout, dat op de slappe veengrond in Waterland geschikter was dan zware steen. Gezichtsbepalend is de witte kapel, die achtereenvolgens dienstdeed als school, secretarie en visafslag.
Op weg naar Zunderdorp gaat de route door typisch Waterlands landschap met open graslanden en brede overvolle sloten. De toren van Ransdorp is voortdurend in het vizier. Het dorp telt veel houten huizen, al zijn er later ook veel stenen muren gebouwd. Steen gaf aanzien en was minder onderhoudsgevoelig en brandgevaarlijk dan hout.
Waterland is een veengebied dat vanaf het jaar 1000 is ontgonnen. Door inklinking van het veen daalde de bodem, waardoor de zee gemakkelijk kon binnendringen. Waar de golven het veen wegsloegen, veranderden veenriviertjes in brede watergangen (aeën, dieën). Bij overstromingen zijn meren ontstaan die later weer zijn drooggelegd. De droogmakerijen zijn goed te herkennen aan de lage ligging van het aangrenzende land. Voorbij Zunderdorp ligt links de Broekermeer (1628), compleet met ringdijk en ringvaart. Deze droogmakerij ligt 5 m onder zeeniveau, 4 m lager dan het aangrenzende veenland. Even verderop ligt de bossige Volgermeerpolder, die jarenlang werd volgestort met Amsterdams afval.
Broek in Waterland is een oud boerendorp dat schitterend in de weilanden ligt. van oorsprong woonden hier vooral zeelui: reders en kapiteins. En in de zeventiende en achttiende eeuw kwamen er ook veel rijke kooplieden wonen. Hun rijkdom maakte Broek in Waterland een van de meest welvarende dorpen van Waterland. Dat is nog steeds te zien aan de schitterende huizen in poederkleurtjes, met de meest prachtige interieurs. In een aantal monumentale panden kun je dat nog steeds bewonderen.
De naam Zuiderwoude herinnert aan de moerasbossen die hier langs de afwaterende veenrivieren groeiden. Na de ontginning ontstond er een open veengebied met brede watergangen, waaronder de Kerk Ae. Net over de brug, richting Broek in Waterland, is een vogelkijkhut. In het dorp staan typisch Waterlandse boerderijen, waarbij woning, veestal en hooihuis (een zwartgeteerde houten schuur) in één rij achter elkaar werden gebouwd.
Vanaf de Waterlandsedijk zie je Marken en de Gouwzee. De dijk is aangelegd ter bescherming tegen de Zuiderzee, wat getuige de watertjes (doorbraakkolken) en de verbrede watergangen niet overal gelukt is.
Wie goede fietsbenen heeft kan vanaf knooppunt 53 naar knooppunt 52 rijden en dan heen en weer naar knooppunt 51 om Marken te bezoeken. Een heel bijzonder plaatsje (10 km extra). Nog een extra stukje van 2,5 km naar de bekende witte vuurtoren op de oostpunt maakt het tochtje compleet.
Tot 1957 was Marken een eiland in de Gouwzee. Toen werd het verbonden met het vaste land via een dijk. Maar nog steed heb je op Marken een 'eilandgevoel'. Het dorp is een plaatje met die monumentale groen en zwart geschilderde houten huisjes, de smalle straatjes, de bruggetjes, de haven en de bevolking die (deels) nog klederdracht draagt. Het dorp is opgebouwd uit buurtschappen (rondom de haven en kerk bijvoorbeeld) en wordt omringd door 'werven', buurtschappen die hoger in het land liggen. Een bijzondere plek op het eiland is de (nog bewoonde) vuurtoren in het uiterste puntje van Marken.
Holysloot is een beschermd dorpsgezicht. De ligging – temidden van weilanden en sloten – verklaart ook de naam: ‘laag gelegen gebied aan de sloot’.
Ransdorp was vroeger het bestuurlijke centrum van Waterland. In het stadhuis naast de stompe toren vergaderen de zes dorpen van de Unie van Waterland: Schellingwoude, Landsmeer, Zunderdorp, Ransdorp, Zuiderwoude en Broek in Waterland. Vanaf de stompe toren heb je een prachtig uitzicht.