Rivierengebied beter benutten biedt kansen voor zowel recreatie als natuur

11 december 2024 - WWF-NL en ANWB bieden praktische handvatten voor beheerders

ANWB en Wereld Natuur Fonds (WWF-NL) presenteren vandaag een belangrijke stap richting duurzame recreatie in Nederland met de publicatie van het rapport ‘Recreatie in het Rivierengebied’. ANWB en WWF-NL zien volop kansen voor meer recreatiemogelijkheden én natuurontwikkeling in het rivierengebied.

Het wordt steeds drukker in de Nederlandse recreatie- en natuurgebieden. In de toekomst zal deze situatie nog nijpender worden als gevolg van de groeiende bevolking en toename van het toerisme uit binnen- en buitenland. Beter benutten van rivierengebieden kan een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van dit probleem. In deze gebieden kunnen natuurherstel, recreatie en waterveiligheid elkaar versterken. WWF-NL en ANWB roepen beheerders van rivierengebieden op om deze elementen duurzaam te integreren en recreatie en natuur in balans te laten samenkomen. De partijen bieden praktische adviezen en denken graag mee over mogelijkheden om die in praktijk te brengen.

Kans voor toekomstige generaties

Volgens ANWB en WWF-NL bieden de rivierengebieden van Nederrijn/Lek, IJssel, Waal en Maas enorme mogelijkheden om in het kader van waterveiligheid de riviernatuur grootschalig te herstellen, de recreatiemogelijkheden te vergroten en de kwaliteit van de leefomgeving voor huidige en toekomstige generaties te verbeteren. Maar de kansen die er liggen worden op dit moment nog niet benut, zo stellen de partijen, omdat natuur, recreatie en waterveiligheid te veel als losse elementen worden beschouwd.

Janique Huijbregts van ANWB: “Het gaat hierbij om het beter benutten van de riviergebieden met vormen van recreatie die een minimale impact hebben op de natuur, zoals wandelen, fietsen of kanoën. Het doel van deze aanpak is om mensen van de natuur te laten genieten zonder deze te verstoren of te beschadigen. Gebruik van riviergebieden voor recreatie zorgt voor een betere spreiding van recreanten en bezoekers en minder belasting voor andere natuurgebieden.”

Judy Koppenjan van WWF-NL: “De komende jaren worden er via programma’s zoals Integraal Rivier Management (IRM) plannen gemaakt voor de toekomst van de rivieren in Nederland. Wij zetten ons ervoor in dat de kansen om deze gebieden natuurlijker en leefbaarder te maken, hierin worden meegenomen. Als natuur en recreatie vanaf het begin worden geïntegreerd in beleid en projecten, worden onze rivieren plekken waar mensen de schoonheid van onze landschappen beleven en een directe verbinding voelen met het belang van natuurherstel.” 

Voorbeelden recreatie en natuurherstel

Het rapport ‘Recreatie in het Rivierengebied’ bevat inspirerende voorbeelden van succesvolle projecten die laten zien hoe recreatie en natuurherstel hand in hand kunnen gaan. Zo toont de Spiegelwaal bij Nijmegen het succes op het gebied van combinaties van recreatie (wandelen, zwemmen, etc.) en waterbeheer (verhelpen flessenhals) en natuurontwikkeling.

Een ander voorbeeld is het Maaspark Ooijen-Wanssum, waar een nevengeul is gecreëerd die niet alleen de waterveiligheid verhoogt, maar ook mogelijkheden biedt voor kanoën en zwemmen in veilige zones. In de Gelderse Poort heeft volledige openstelling van uiterwaarden geleid tot een groei van de vrijetijdseconomie, met nieuwe bedrijven zoals fietsverhuur en horeca die profiteren van de aantrekkingskracht van het gebied. En het project Meanderende Maas rond de grens van Brabant en Gelderland laat zien hoe dijkversterking en ontwikkeling van rivierlandschap en uiterwaarden in intensieve samenwerking met bewoners kan zorgen voor nieuwe recreatiemogelijkheden. Deze voorbeelden tonen de mogelijkheden om recreatie en natuur slim te integreren in rivierengebieden.

Draagvlak en economische groei

De betrokkenheid van inwoners en gebruikers zorgt bij het ontwikkelen van beheerplannen voor recreatie en natuur in de riviergebieden kwalitatief beter plan. Dit leidt tot meer draagvlak en minder overlast als gevolg van recreatie. Natuurlijk is het belangrijk om overlast door recreatie te voorkomen. Daarom bevat het rapport duidelijke richtlijnen voor recreanten, zoals gedragsregels en -campagnes en duidelijke zonering (routes), maar ook handhaving is onderdeel van de adviezen.

Het rapport biedt echter niet alleen handreikingen voor bezoekers, maar laat ook zien dat recreatie en natuurherstel kunnen fungeren als economische katalysator. Ondernemers zoals horeca, fietsverhuur en lokale gidsen kunnen profiteren van het bezoekers aan riviergebieden. Bovendien stimuleert recreatie maatschappelijke voordelen zoals een betere gezondheid, sociale cohesie en grotere waardering voor natuurbehoud.

Zie ook: rapport ‘Recreatie in het Rivierengebied’