Wandelen in de Biesbosch
Op pad in een uniek getijdengebied
Nationaal Park De Biesbosch is een labyrint van kreken, eilandjes en rivieren. De meeste bezoekers stappen er dan ook in een kano of fluisterboot. Toch laat het drijfnatte decor zich ook fijn op de wandelschoenen ontdekken.
Foto: kanoën bij zonsopgang in de Biesbosch. Bron: Hollandse Hoogte, Frans LemmensEb en vloed
In 1421 veranderde de Sint-Elizabethsvloed het polderland ten oosten van Dordrecht in een zilte binnenzee. Omdat ook de Maas en de Waal door de streek stroomden, transformeerde de plas algauw in een uniek getijdengebied. Bij vloed drong het zeewater het land binnen en steeg het waterpeil in de Biesbosch wel 2 meter. Bij eb trok de zee zich terug en kreeg het rivierwater de overhand. Door de vereende krachten van eb en vloed, zout en zoet werden door heel het natuurgebied zand- en slikplaten afgezet, die volgroeiden met riet en bies of werden beplant met wilgen. Zo ontstond het kletsnatte doolhof vol kreken, rivieren, eilanden en wilgenbos dat Nationaal Park De Biesbosch nog altijd kenmerkt.
Foto: de BiesboschVisarenden en bevers
De dier- en plantsoorten die de Biesbosch hun thuis noemen, hebben één ding gemeen: ze zijn niet vies van natte voeten. Langs de zompige oevers kun je de gele bloempjes van de zeldzame spindotter zien bloeien. Het ondiepe, visrijke water trekt iconische vogelsoorten zoals de visarend en de zeearend. Maar de Biesbosch is vooral het succesverhaal van de bever. Meer dan anderhalve eeuw nadat het dier officieel was uitgestorven in ons land, werd in 1988 een handvol bevers uitgezet in de Biesbosch. Inmiddels wordt hun aantal er geschat op ongeveer driehonderd dieren.
Biesbosch MuseumEiland
Kom in het museum meer te weten over het ontstaan van dit natuurgebied en de invloed erop van de mens. Je kunt je museumbezoek combineren met een rondvaart door de Biesbosch op een fluisterboot.
De mooiste wandelroutes in de Biesbosch
Het Jantjespad
Voor een eerste kennismaking met de natte natuur van de Biesbosch is het Jantjespad bij Werkendam een heerlijk ommetje. Deze bewegwijzerde route kronkelt 4 kilometer lang door het noordelijk deel van de Brabantse Biesbosch. De eerste kilometers loop je vooral door het oude wilgenbos. In het tweede deel van de wandeling kijk je uit over een kletsnat vogelparadijs dat ontstond na hoogwater in de jaren negentig.
Handig om te weten: start deze wandeling bij parkeerplaats Jantjesplaats of – voor iets meer wandelkilometers – bij het Biesbosch MuseumEiland.
Foto: de Biesbosch op de wandeling Waar water het wint van landWaar water het wint van land
Een andere aanrader die start bij het Biesbosch MuseumEiland is de ANWB-wandeling Waar water het wint van land. In 10 kilometer loop je tussen alles wat dit natuurgebied zo bijzonder maakt: van ondergelopen akkers tot woest wilgenbos en van kabbelende kreken tot vissende vogels. Blijf aan de waterrand ook uitkijken naar bevers. Hoewel je enig geluk moet hebben om bevers in actie te zien, zijn de burchten en vraatsporen vaak goed zichtbaar.
Tip: deze wandelroute kun je lopen met behulp van de gratis ANWB Eropuit app. Onderweg zie je op het kaartje waar je bent.
De Tongplaat
Ook vanuit de stad Dordrecht kun je zo de Biesbosch binnen wandelen. Een mooie route door de Dordtse Biesbosch is de 4 kilometer lange wandelroute Tongplaat, die start in de Zuidhaven. Tien jaar terug was De Tongplaat nog akkerland. Inmiddels krijgt het getij er weer alle ruimte en zijn onder meer zeearenden en bevers er kind aan huis.
Wandelkaart
Liever op eigen houtje de Biesbosch ontdekken? Op de ANWB-wandelkaart Eiland van Dordrecht en de Biesbosch staan alle wandelknooppunten, LAW- (langeafstandswandeling) en Streekpaden gedetailleerd weergegeven.
Foto: de Biesbosch vanuit een fluisterbootjeElk seizoen zijn charme
Wat wandelen in Nationaal Park De Biesbosch extra bijzonder maakt, is dat diverse wandelroutes alleen per boot bereikbaar zijn. De wandeling Benedenste Jannezand (15 km), nabij de haven van het dorpje Hank, is zo’n route. In het voorjaar zie je hier in de meest oostelijke uithoek van de Biesbosch in alle rust de lente ontluiken. In de zomer is zo’n afgelegen wandelpad een fijne manier om te ontsnappen aan de drukte in de meer toegankelijke delen van het park.
In de herfst en winter heb je door het kale struikgewas een betere kans om herten of andere dieren te zien. Bevers zijn bovendien driftig in de weer om hun burchten van een broodnodige onderhoudsbeurt te voorzien. ’s Winters strijken ook tienduizenden nonnetjes, brandganzen, zaagbekken en andere trekvogels neer in de Biesbosch.
Foto: de Biesbosch in de winterDoorweekte paden
Hoewel de Biesbosch nog altijd in verbinding staat met de zee, zijn de getijdeverschillen sinds de bouw van de deltawerken danig beteugeld. Toch kunnen onverharde wandelpaden bij hoge waterstanden en stormen gemakkelijk blank komen te staan, of nadien nogal zompig zijn. Stevige, waterdichte wandelschoenen zijn in de Biesbosch dan ook geen overbodige luxe.
Lees meer over de ideale wandeluitrusting
Drie beginpunten
Wie wil gaan wandelen in de Biesbosch, kan het best beginnen bij een van de drie officiële toegangspoorten van het nationale park:
- Biesboschcentrum Dordrecht: Baanhoekweg 53, Dordrecht
- Biesboschcentrum Drimmelen: Biesboschweg 4, Drimmelen
- Biesbosch MuseumEiland, Hilweg 2, Werkendam
Bij alle drie de bezoekerscentra is er gelegenheid om je auto te parkeren. Daarna kun je meteen een van de bewegwijzerde wandelroutes die door Staatsbosbeheer zijn uitgezet op lopen.
Overnachten in de Biesbosch
Om de hoek vind je Dordrecht, en nog een tal van gezellige dorpen en vestingstadjes om je bezoek aan de Biesbosch over meerdere dagen uit te smeren. ANWB heeft bijvoorbeeld in vestingstad Geertruidenberg een wandeling van 3 kilometer uitgestippeld.