Arnhem stadswandeling

Hond mee: tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan.

Toegankelijkheid: deze route is voldoende geschikt voor mindervaliden. Houd er wel rekening mee dat er in de stad op verschillende punten kinderkopjes liggen (onder de Sabelspoort en op de Jansplaats).

Paden: verhard (asfalt, tegels, kasseien)

Parkeren: rondom het station is weinig parkeerruimte en het is bovendien betaald parkeren. Parkeer (betaald) in de parkeergarage die je aan de voorzijde van het station inrijdt of in de wijk aan de achterzijde van het station.

1. Start bij de Stations Huiskamer in de stationshal en loop ri centrum. Buiten iets rechts aanhouden, ri kerktoren. (Kijk bij het stoplicht even om, voor een fraaie blik op het nieuwe stationsgebouw). Steek bij de Spar het verkeersplein over en ga voor Grieks restaurant LA. 1e RA Korenstraat, komt uit op de Korenmarkt. RD Luthersestraat in, dwars door het uitgaansgebied, wordt Tullekenssteeg. Einde RA, Rijnstraat. Huisnummer 71 is het St Petergasthuis. Net voor eind LA Oude Oeverstraat, volg de weg naar links langs ingang historische kelders. Rechts ziet u het Rozet, einde Oude Oeverstraat LA Kortestraat. Einde RA Rijnstraat.

2. Kruising RD, Rijnstraat wordt Vijzelstraat, volgende zijstraat (rechts) negeren en na 25 m tussen huisnr. 14 en 51 RA steegje in, Wielakkerstraat. Einde RA (Eiland) en verder RD, wordt Kerkstraat. Bijna op het einde, huisnr. 19 is het oudste huis van Arnhem, het Presikhaefshuys. Links om de kerk heen lopen  (let op stukje bovengronds gehaalde Sint Jansbeek) tussen het Duivelshuis (linkerhand) en de kerk door. Weg oversteken naar de Markt, rechts op de hoek is de voormalige Waag. Vanaf de Waag aan deze zijde langs de Markt lopen. Aan het einde van de Markt onder Sabelspoort door, oversteken en LA, Rijnkade, ri John Frostbrug.

3. Na 100 m, voorbij Airborne at the Bridge links aanhouden (Kadestraat), voetpad door het Jacob Groenewoudplantsoen nemen. Aan het einde de (Oranjewacht)straat oversteken en RA met verkeersweg mee. Voor de brug LA Eusebiusbinnensingel. Ter hoogte van stoplicht LA en bocht naar rechts volgen (Beekstraat). Ga RD en wandel ter hoogte van het politiebureau RD langs de nieuw bovengronds gehaalde Sint Jansbeek. Steeds RD voetgangersgebied (Beekstraat). Op kruising tussen huisnr. 26 en 25 RA Nieuwstad. RD, dubbel fietspad en dubbele (!) busbaan oversteken. Achter nieuwe Musis (concertzaal) langs, en links om Musis Sacrum/Jans heen, busbaan weer oversteken en RD winkelgebied weer in.

4. Eerste LA het Musiskwartier in, straatje naast warenhuis (TK Maxx), Dwingelstraat. Op het pleintje  (Brouwersplein) RA, doorlopen tot einde, RA Beekstraat (straatnaambord ontbreekt), RD (via vijfsprong Land van de Markt) de Bovenbeekstraat in. Na 50 m ligt aan uw linkerhand het Burgerweeshuis. Eerste straat LA, Ruiterstraat. Steeds RD, wordt Jansplein, later Jansplaats. Einde RA, Jansstraat. RD zebra dubbel (!) fietspad en busbaan oversteken (Willemsplein) en verderop weg oversteken. RD langs bioscoop (Oude Stationsstraat), over de nieuwe voetgangersboulevard terug naar het station.

Na jaren van bouwwerkzaamheden werd in november 2015 eindelijk het gloednieuwe stationsgebouw van Ben van Berkel in gebruik genomen. De architect ontwierp een licht en overzichtelijk gebouw, dat aansluit bij het glooiende landschap rond de stad.

Midden op de Korenmarkt prijkt de eind 19e-eeuwse Korenbeurs. Het was lange tijd in gebruik als filmhuis. In 2018 is het filmhuis verplaatst naar Focus op het Kerkplein.

Het aan Rijnstraat 71 gelegen St.-Petersgasthuis is een van de oudste instellingen van de stad. In het prachtige pand uit 1354 werd in 1407 een armenziekenhuis gevestigd.

Aan de Oude Overstraat 4a bevindt zich de ingang naar een 25-tal met elkaar verbonden historische kelders. De oudste stammen uit de middeleeuwen – men vond er aardewerk uit de 11e eeuw. Ook de kelder van het St.-Petersgasthuis maakt deel uit van dit complex. U kunt de kelders verkennen met een gids (wo, do, vr, za en de eerste zo van de maand 12:00-17:00 uur).

Aan het eind van de Oude Oeverstraat ligt rechts Rozet, het cultuur, kennis en educatiecentrum van de stad waarin zich ook de bibliotheek bevindt. In het souterrain is het Erfgoedcentrum een bezoekje waard vanwege de uitgestalde collectie bodemvondsten (gratis).

In de Kerkstraat passeert u links, op nummer 19, het 14e-eeuwse Presickhaeffs Huys. Het is een van de weinige bewaard gebleven middeleeuwse woonhuizen en genoemd naar de burgemeesters die hier in de 16e eeuw woonden.

Al in 1452 werd gestart met de bouw van de laatgotische Grote of Eusebiuskerk. De 93 m hoge toren kon echter door geldgebrek pas 200 jaar later worden gebouwd. Gelukkig is de kerk na de bombardementen van 1944 fraai herbouwd. Binnen vindt u onder meer het praalgraf van hertog Karel van Gelre (1467-1538), die als laatste vrije vorst zijn hertogdom uit handen van de Habsburgse en Bourgondische grootmachten wist te houden. Met een telelens of verrekijker ziet u wat grapjes van de herbouwer op het bovenste (nieuwe) deel van de toren: onder andere Donald Duck in dienst als waterspuwer. Een spectaculaire lift brengt u naar een uitzichtruimte.

Het naastgelegen Duivelshuis, genoemd naar de duivels die de gevel sieren, huisvest nu de werkkamer van de burgemeester. Het gebouw is door een loopbrug verbonden met het stadhuis. Ooit woonde hier de roemruchte Maarten van Rossum (circa 1478-1555), die vanwege zijn brute strijdmethoden door zijn vele vijanden werd gevreesd.

Ook de Waag overleefde de Slag om Arnhem in 1944 maar ten dele; alleen de buitenkant is in de oorspronkelijke barokstijl hersteld. Binnen hangt nog een deel van het weegtoestel, het enige wat van het interieur kon worden gered.

Het Huis der Provincie is een keurig staaltje naoorlogs bouwen – het werd in 1954 geopend door koningin Juliana. Het grappige carillon, waarbij een gouden boerinnetje verschijnt, speelt elk uur.

De ernaast gelegen Sabelspoort is de enige overgebleven van de vier oorspronkelijke stadspoorten. De naam Sabel verwijst waarschijnlijk naar een zandplaat (sable = zand) die hier ooit lag.

Het symbool van de Slag om Arnhem is de legendarische ‘Bridge too far’, de John Frostbrug. In 1944 probeerden de geallieerden deze brug tevergeefs via een luchtlanding in handen te krijgen. Het hele verhaal van deze beroemde slag, waarbij een groot deel van de binnenstad werd verwoest, wordt geïllustreerd in het iAirbornemuseum (tevens VVV-punt, open: dagelijks van 10:00 - 17:00 uur) in het vrijstaande grijze gebouw aan de Rijnkade. Even verderop passeert u een imposant artilleriegeschut op het Jacob Groenewoud Plantsoen: een Airborne-monument.

De oudste kerk van Arnhem is de 14e-eeuwse Walburgiskerk, te herkennen aan twee ongelijke torens. Ook deze kerk werd na de oorlog herbouwd en in 1964 door de toenmalige paus tot ‘basilica minor’ verheven.

Op verschillende plekken rond het Kerkplein maakt de Sint Jansbeek weer deel uit van het straatbeeld. Zo ook in – hoe kan het anders – de Beekstraat. De Sint Jansbeek is voor het grootste deel overkluisd. Tot voor kort stroomde hij alleen in het Sonsbeekpark en in de Transvaalwijk nog bovengronds. Maar sinds eind 2017 is de beek weer zichtbaar als een moderne waterloop. Het zou voor de hand liggen dat Arnhem is ontstaan langs de Rijn, maar het was juist de veel kleinere Sint Jansbeek die een belangrijke rol speelde. De beek ontspringt op het huidige landgoed Zijpendaal en stroomt vandaar naar de Rijn. Op het punt waar de beek twee handelswegen kruiste, ontstond in de vroege middeleeuwen een nederzetting, het latere Arnhem. De naam van de Sint Jansbeek werd in de loop der eeuwen verbasterd tot Sonsbeek.

De huidige ingang van de gezichtsbepalende winkelpassage van het relatief nieuwe Musiskwartier uit 2006 was vroeger een filiaal van de levensmiddelenketen De Gruyter. Hiertoe werd de monumentale voorgevel uit 1906 van architect Welsing omgebouwd tot een entree met allure. De passsage is verdwenen en inmiddels in gebruik bij een modezaak. De voorgevel is er nog wel, maar de mooie doorgang verdwenen. Je kunt er via de winkel wel doorheen lopen.

Het Jansplein en de Korenmarkt vormen samen hét uitgaanscentrum van de stad. Ook hier treft u nog enkele fraaie gebouwen aan, zoals op het Jansplein het neogotische ‘postkantoor’ (1889, nu horecagelegenheid) en de neoclassisistische Koepelkerk uit 1837.