Door het 'binnenste buitenland'
Nederland, Gelderland, Groesbeek
Midden in het Rijk van Nijmegen ligt het plaatsje Groesbeek, omringd door heuvels en uitgestrekte bossen. Het is een prachtig wandelgebied met heel verschillende landschappen. Deze wandeling loopt door Boswachterij Groesbeek, een fraai bos met oude beukenlanen en rododendrons. Af en toe staat u een flinke klim te wachten. Maar u wordt hiervoor op de Mookerheide beloond met prachtige vergezichten over het Maasdal en het stadje Cuijk aan de overkant van de rivier. Niet voor niets wordt het hier ook wel het ‘binnenste buitenland’ genoemd.
NB: pittige route met een paar steile klimmen.
Hond mee: op deze route mag de hond aangelijnd mee. In het Groesbeekse bos mogen op veel plekken de honden los. Dit staat aangegeven op borden.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden. De route is te heuvelachtig en steil.
Paden: deze route voert voor 80% over onverharde (zand)paden.
Wie per bus reist: Vanaf halte Zuidmolen even teruglopen. Bij rotonde ri Mook, Mooksebaan. Derde weg RA, Rijlaan. Grand Café De Wolfsberg aan rechterzijde.
LET OP: in de herfst kunnen sommige paden door de rijkelijke bladval moeilijk herkenbaar zijn geworden. Ook kunnen de paden dan drassig zijn; deze route gaat voor het overgrote deel over onverharde paden.
1. Vanuit Hotel-Restaurant De Wolfsberg de asfaltweg (Rijlaan) oversteken en meteen RA, fietspad evenwijdig aan de weg volgen. Na ca. 100 m bij aanwijzingsbord 'Rijk van Nijmegen Groesbeeksbos' LA een smal onverhard pad in (ca.25m vóór slagboom). Na 30 m bij viersprong RA, bospad tussen de bomen door. Het pad gaat na ca. 25 m over in een beukenlaan.
2. Op het eind van de beukenlaan op vijfsprong RD. Brede pad blijven volgen, zijpaden negeren (na ca. 1 km bocht naar links volgen). Op kruising met appelgroene hardloopmarkeringpaal 2.2 RA (links is verkeersweg te zien). Na ca. 100 m LA, het eerste smalle bospad in tussen de grote dennenbomen door.
3. Einde pad RA. Op de kruising LA. Aan het einde van het pad LA asfaltweg op. Na 50 m RA landweg in, Landgoed De Mookerheide op. (De weg waar u net over liep, markeert de grens tussen Gelderland aan uw linker- en Limburg aan uw rechterzijde.)
4. Tussen akker- en weideland door en langs slagboom RD. Halverwege het volgende weiland (met omheiding) LA, het bos in. Op de Groesbeekseweg RA. Eerste verharde weg LA, Bracamonteweg. Na huisnr. 14 (pal na heg) RA, smal bospad langs schutting. Pad komt uit op steenslagpad, rechts aanhouden.
5. Op kruising met asfaltweg LA, Hendrik van Nassaulaan (doodlopende weg). U volgt het geelrood gemarkeerde Streekpad Nijmegen. Langs bordje Mookerheide steile afdaling naar rechts volgen. Eerste pad LA (niet bij de trap), terug omhooglopen.
6. Boven aangekomen RA en weg voor ca. 250 m volgen (Hendrik van Nassaulaan). Op de splitsing RA (rood pijltje, bord Welkom Mookerheide). Meteen rechts aanhouden, langs de rechter slagboom RD omhoog het bos in (geelrood gemarkeerde Streekpad Nijmegen). Na ca. 150 m is links bij twee bankjes een uitzichtpunt over de Mookerheide.
7. Ga door het toegangshek en RA. Na ca. 300 m LA omlaag, geelrood gemarkeerde Streekpad Nijmegen. Beneden bij het groepje bomen RD, weer omhoog de heuvel op (rode pijltje negeren!) en pad over de heide volgen tot de bosrand. (Bij het bankje voordat je weer afdaalt zie je aan de rechterkant Cuijk liggen met twee kerktorens). Aan het eind van de heide bij witte boswachterswoning via klaphek de Mookerheide verlaten en na 15 m LA (geelrood gemarkeerde Streekpad Nijmegen).
8. Na 15 m weer LA en na ca. 50 m schuin naar rechts (geelrood gemarkeerde Streekpad Nijmegen), stijgend pad volgen met over het pad liggende boomstammen. Na zeer steile klim de stuwwal op, op betonfietspad LA.
9. RD blijven lopen, fietspad gaat over in asfaltweg (Zevendalseweg). Na ca. 1 km op kruising RA, Papenbergseweg. Einde weg LA, Bisseltse Baan. Na ca. 250 m (na huisnr. 52) RA, ingang Groesbeekse Bos. Na ca. 25 m rechts aanhouden, pad langs bosrand. Halverwege komt u langs een uitkijkpunt met informatie over de stuwwallen uit de ijstijd.
10. Einde lange pad, op driesprong LA. Volgende kruising (tweede pad) RA. Eerste pad LA. Op zessprong RD (zandverkeersweg met fietspaden oversteken). Vlak vóór volgende asfaltweg RA (je bent weer bij de Rijlaan), fietspad evenwijdig aan de weg, terug naar Hotel-Restaurant De Wolfsberg.
Een van de heuvels in Boswachterij Groesbeek is de Wolfsberg (80 m). Hij dankt zijn naam aan het feit dat hier in de 19e eeuw de laatste in het wild levende wolf werd geschoten. Het bos werd in het midden van de 19e eeuw aangeplant voor de houtproductie. Rechte beukenlanen en rododendrons herinneren nog aan de voormalige landgoederen De Wolfsberg, Muntberg en Hoenderbergh. Tegenwoordig wordt het deels saaie (naald)bos omgevormd tot een gevarieerder en meer natuurlijk bos, met open plekken, dood hout en loofbomen.
De Mookerheide was in 1927 een van de eerste bezittingen van Natuurmonumenten en is bekend om zijn struikheide die in augustus het landschap in een paarse gloed zet. De heide wordt sinds 1979 begraasd door een kudde Drentse heideschapen en enkele Schotse hooglandrunderen om vergrassing terug te dringen. De Mookerheide is in de geschiedenis vooral bekend van de Slag op de Mookerhei op 14 april 1574, waar de Oranjes een verpletterende nederlaag leden tegen de Spanjaarden tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Naast duizenden huursoldaten sneuvelden bij deze veldslag ook de legeraanvoerders Lodewijk en Hendrik van Nassau.
In de Riss-ijstijd, zo’n 200.000 jaar geleden, schoven twee enorme landijstongen bij Arnhem en Nijmegen via de door rivieren ingesleten dalen zuidwaarts. Daarbij werden grote grindmassa’s voortgestuwd, waardoor een uitgestrekte stuwwal ontstond van Arnhem via Nijmegen over Groesbeek naar Kleef en het Montferland. De stuwwal vormde een blokkade voor de rivieren, die daardoor in een andere richting moesten afbuigen. Ook de Rijn ontkwam er niet aan, maar na het smelten van het ijs zocht deze rivier haar oorspronkelijke loop weer terug en brokkelde daarbij delen van de stuwwal af. Zo ontstonden er geïsoleerde heuvels in het landschap, die hier en daar nog tot wel 80 meter boven het rivierenlandschap uitsteken.