Kuitenbijter in de duinen
Nederland, Zeeland, Burgh-Haamstede
Boswachterij Westerschouwen zit vol klimmetjes en mooie uitzichten. Op de achtergrond ruisen de golven. Die hoor je alleen als de kolonie van duizenden meeuwen niet 'thuis' is. Verder deel je de duinen met honderden herten. Heerlijk rustig.
NB. De route is 19,5 km, maar in het vogelbroedseizoen (15 maart-15 juli) is het deel door de Meeuwenduinen afgesloten en is de route ca.16 km!
Tip: Deze route is opgenomen in de ‘Wandelgids Nederland’. Een gids met de 52 mooiste wandelingen in ons land. Voor elke week één. De routes zijn tussen 12 en 25 km lang, bewegwijzerd of beschreven, met tips voor restaurants, cafés en bezienswaardigheden. Geïnteresseerd? Klik hier.
Hond mee: het eerste deel van de wandeling voert door een woonwijk en vervolgens de Domaniale bossen in. In het hele bos mogen honden mee. Honden mogen los op de strook achter de kampeerterreinen tussen de bosrand en het ruiterpad bij de Adriaan van der Weijdeweg bij Westenschouwen. Een deel van de route voert langs het strand. Hier gelden de volgende regels: tussen 1 oktober en 1 mei mogen honden overal loslopen. Vanaf 1 mei moeten ze tussen 10.00 en 19.00 uur aan de lijn, maar mogen ze na 19.00 uur en voor 10.00 uur wel loslopen.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden, vanwege de steile hellingen, duinen en zandpaden.
Paden: 70% onverhard: zand- en graspaden.
Knooppunten (knp) en pijlen wandelnetwerk en markering Boswachterspad Meeuwenduinen (gele cijfers/pijlen op groene ondergrond).
Broedseizoen: De Meeuwenduinen zijn tussen 15 maart en 15 juli gesloten. Steek dan vanaf knp60 door naar knp 50 en vervolg de hoofdroute.
1. Sla vanaf het parkeerterrein (Noordstraat 16 in Burgh-Haamstede) LA, de Noordstraat in en wandel richting centrum Burgh-Haamstede. 20 m voorbij ingang Slot Haamstede vind je knp 47 (Spookslot Haamstede). Hier RA ri knp 42, langs groen hek om het slot heen. Volg gele pijlen wandelnetwerk, via de Burghseweg.
2. Bij knp 42 LA ri knp. Kies pad rechts langs de molen. Via bruggetje, over parkeerplaats en langs allerlei fancy fietsmolens. (Pannekoekenmolen De Graanhalm). Klinkerweg wordt asfaltpad. Eind asfaltweg LA, klinkerweg (bordje ontbreekt) en na 100 m RA, vlonderpad naar burgwal. (Karolingische burgwal). Einde pad RA ri knp 44. Ga RD steek de klinkerweg over en RD Duinwegje in (Noorse geschenkwoningen). Einde Duinwegje bij knp 44 RA ri knp 41, voetpad. Op splitsing LA ri uitzichtpunt. Volg pad RD, komt uit bij knp 41.
3. Bij knp 41 LA ri knp 45. Via trap de Pasenhil (met één L) op. Op de top staat een bunker. Daal steil af aan rechterzijde bunker. Kies pad voorbij routebordje. Onderaan sla LA, langs linkerrand zandvlakte (Rollebollen vanaf de Pasenhil). Volg pijlen door zandvlakte. Verderop hek door, via ingang Moolweg Zeepeduinen in. Volg dit zandpad, via wit-rode markering. Zandpad wordt graspad, volg nu weer de gele pijlen.
4. 200 m bij 48 RA ri knp 61, breed zandpad. Na ca. 1,5 km, via hek natuurgebied Slot Haamstede uit en Boswachterij Westenschouwen in. 100 meter verderop, bij knp 61 RA ri knp 60, langs pompstation Evides (met watertap). Beton wordt klinkerpad, stijgt naar een uitzichttoren en komt bij knp 60.
5. Bij knp 60, keuze:
> voor verkorte route (broedperiode): sla LA ri knp 50. Volg groene schildjes met gele pijlen. Op driesprong RD. Pad komt uit bij ven met knp 50. Vervolg tekst bij G 7.
> voor hoofdroute door Meeuwenduinen (pittig en prachtig traject van 2,2 km op en neer over zandpaden): sla RA ri knp21. Na 450 m passeer je een picknickbank. Na weer 300 m sla RA, via hek natuurgebied Meeuwenduinen in. Markering: groene pijl op rode ondergrond. Blijf op de gemarkeerde paden. Na 2,2 km verlaat duingebied via hek. Bij knp 21 RD ri knp 90/strand. Rechts ligt Nieuw-Haamstede met de opvallende vuurtoren.
6. Op strand LA, bordje Meeuwenduinwandeling ('Groene Route vervolgen') (krujebrôôd). Na circa 1,5 km (= na 5e palenrij/zeewering) verlaat je het strand, langs infobord (7. domeinen 4). Volg handwijzer 'Groene Route vervolgen'. Steek RD duintje over. Na ca. 750 m op kruising van paden met links houten huis: ga RD ri excursieschuur langs vijver (Boompjesput).
7. Je komt op splitsing met knp 50. Kies ri knp 90, breed zandpad langs schuilhut Boompjesput (Niet verdwalen). Pad kruist klinkerpad, daalt en slaat op open plek met bankjes RA (volg groene bordjes met gele opdruk). Op betonnen (fiets)pad RA en na 40 m schuin links, bospad parallel aan fietspad (pijl). Pad buigt af naar links en stijgt flink. Bovenop LA (pijl ontbreekt), verderop volg geel-groene netwerkmarkering Boswachterspad. Het Je komt uit bij knp 90.
8. Bij knp 90 RD ri knp 91. 100 m na knp 90 scherp RA, graspad. Volg gele pijlen. 10 m na kruisen ruiterpad op splitsing RA. Verderop LA en volg weer de gele pijlen. Na twee pittige klimmetjes kom je uit bij betonnen (fiets)pad.
9. Fietspad RD oversteken. Na 300 m buig mee RA met hoofdpad, zijpaden negeren. Op klinkerweg LA, langs Juttershut (voormalige bunker) annex vleermuizenhotel annex strandvondstenopslag (open april-november). Je komt uit bij knp 91 met fietscafé De Zeeuwse Gasthut en excursieschuur van Staatsbosbeheer.
10. Bij knp 91 LA ri knp 93. Na 1,2 km, bij bordje Staatsbosbeheer (tekst: LA 'Route vervolgen'): ga je RD. Je komt bij parkeerplaats Het Groene Duin. Einde pad langs parkeerplaats: RA klinkerweg en je komt na 40 m bij knp 93.
11. Bij knp 93 schuin links/RD nieuw betonnen (fiets)pad volgen. Bij knp 45 RD ri knp 44. Bij knp 44 RA ri knp 43 via Duinwegje. Einde Duinwegje LA, Kerkstraat in en links aanhouden (van routenetwerk af): Burghseweg. Bij knp 42 (ingang molen) RD ri knp 47. Loop Burghseweg helemaal uit en sla vóór kerk LA. Bij knp 47 RD ri knp 46 en wandel via de Noordstraat terug naar het startpunt.
Burgh-Haamstede bestaat uit twee dorpen, Burgh en Haamstede. Het is een populaire badplaats en toch heeft Burgh-Haamstede niets schreeuwerigs. Rond het plein vind je gezellige terrassen en knusse cafés. Zit je op de goede plek, dan vang je misschien een glimp op van het sp(r)ookjesachtige Slot Haamstede.
Het 13e-eeuwse slot Haamstede heeft alles wat je van een kasteel mag verwachten, een ridderzaal, een grote schouw, dikke muren, ruitjesramen, een donjon. En een kasteelspook. De beruchtste bewoner was Witte van Haamstede (1281), bastaardzoon van graaf Floris V. Witte stierf jong maar zijn geest waart nog rond. De kasteelheer en -vrouw zijn na 40 jaar bewoning wel aan Witte's geest gewend. Piepende deuren, vallende schilderijen, een raam dat 's ochtends wagenwijd open staat - het hoort erbij als je een spook herbergt. Het kasteel is helaas alleen toegankelijk tijdens monumentendagen en excursies.
In de Pannekoekenmolen werd op 15 mei 1978 de eerste pannekoek gebakken. Nog steeds worden de pannenkoeken (nu met tussen-n) traditioneel bereid. In de molenwinkel kun je jam, likeuren, kaasjes uit de streek en frisse Westhoekbieren kopen. Het volkorenmeel, Zeeuwse Vlegeltarwe, maalt de molenaar zelf.
Deze Karolingische ringwalburg moest bewoners beschermen tegen aanvallen van de Vikingen. Hij is genoemd naar naar de Karolingers, die hun naam weer kregen dankzij Karel Martel , die in de 8ste eeuw na Chr. hofmeier was van het Frankische Rijk. Hij reorganiseerde het Frankische leger en het bestuur en wist daarmee met succes zowel zijn binnenlandse als buitenlandse tegenstanders, met name Arabieren, Friezen en Saksen het hoofd te bieden. De originele burg was omringd door een 50 meter brede gracht met vier ophaalbruggen.
Tromsö, Hammerfest, Stavanger, Oslo, Bergen. De vijf woningen aan het Duinwegje (nrs. 7 t/m 15) werden ontworpen voor de wederopbouw van Noorwegen na de Tweede Wereldoorlog. Maar omdat ze niet aan de eisen van het Noorse poolklimaat voldeden, heeft Noorwegen ze na de watersnoodramp van 1953 aan Zeeland geschonken. 363 stuks, waarvan vijf aan Burgh-Haamstede.
Je bent jong, wild, slaat je armen om elkaar en rolt van het duin af. Voorjaar! Zo werd hier vroeger Pasen gevierd. Vooraf aan het rollebollen at je gekookte eieren, snoep en schrôôsels (platte dunne kruidenkoeken). Tijdens de bezetting door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog kreeg Pasenhil een heel andere functie. Er werd een bunker opgebouwd als onderdeel van de Atlantikwall.
Een klaphek door en je stapt de fraaie Zeepeduinen binnen. Er staan wat schuchtere shetlandpony’s die de konijnen helpen het land open te grazen. De Zeepeduinen stonden vol Amerikaanse vogelkers, een woekerende exoot. Nu er duizenden struiken zijn gerooid en duinvalleien en graslandjes zijn afgeplagd, stuift het zand weer. En zo hoort het. Zet je maar schrap, het gaat zandberg op, zandberg af in de Zeepeduinen met voor de variatie enkele vlakke grasvalleitjes.
De Meeuwenduinen zijn nog een tandje pittiger dan de Zeepeduinen. Maar mooi! Ze bestaan uit jonge 'blote' duinen, vlakten met mossen en duingraslandjes. Er groeit stekelige zeedistel, zeeraket en duindoorn. De meest aanwezige bewoners, letterlijk en figuurlijk, zijn de meeuwen: zo’n 5000 paar kleine mantelmeeuwen en 1500 paar zilvermeeuwen. Het bewaken van de jongen geeft een oorverdovend gekrijs. In de winter trekken de meeuwen weg en deel je de duinen alleen met 'wat' herten. De beschutte valleien zijn een populaire rustplaats voor honderden reeën en damherten.
Fijn witbrood met suiker, melk, boter en eieren en nootmuskaat of foelie) met zeeslakjes erop, wie éét dat? Krujebrôôd heet de delicatesse en de Zeeuwen zijn er dol op. Bij laag water worden de zeeslakjes geraapt, dan 24 uur in zout water gezet, afgespoeld, in ruim water gekookt en gegeten. Een specialiteit bij Pasen. Op de zandplaten die bij eb droogvallen warmen 's zomers zeehonden zich op.
De Boompjesput is een drinkwaterinfiltratievijver. Water uit het Haringvliet wordt naar dit laaggelegen bosgedeelte gepompt. De vennen, de kragen van riet, malsgroene hoge dennen en het boswachterhutje geven de plek een mooi Scandinavisch tintje. Even verderop passeer je een schuilhut.
Diepe bosdalen vol hoge dennen dempen het geluid en remmen de wind. Sommige dennen zijn bijna honderd jaar oud. Er zitten grillige exemplaren bij, met geschoren kronen. De zoute zeewind is de schuldige. Op rustige plekken in het bos liggen vaak grote groepen damherten te rusten. Niet verdwalen in de wirwar aan paadjes. Volg groene bordjes met gele opdruk (pijl/voetstap).