Langs hagen en over dijken
Nederland, Gelderland, Voorst
Deze wandeling voert afwisselend door een gesloten landschap van weilanden, bossen en hagen en door de open IJsselvallei. Bij Bakkerij Bril kun je energie opdoen voor de tocht. Al meer dan 150 jaar staat de bakkerij bekend als de plek waar het goed uitrusten en koffiedrinken is (met natuurlijk iets lekkers erbij). De naam van de buurtschap Gietelo geeft aan dat het een nat gebied is. Gietelo betekent letterlijk moerasbos. Ondanks de vele sloten die er gegraven zijn, is het nog steeds een nat terrein. Je wandelt door de bossen van Landgoed De Poll, over een unieke bomendijk, langs de kronkelende IJssel en de Voorster Beek.
Hond mee: honden zijn toegestaan op deze route. Let wel op dat je een aantal keer een hekje over moet en je de hond dus moet kunnen optillen of dat de hond erover kan springen.
Toegankelijkheid: deze route is niet toegankelijk voor mindervaliden, vanwegde de bospaden, opstapjes en hekjes.
Paden: deze route voert voor 35-40% over onverharde paden en door weilanden (kan drassig zin na regenval).
1. Vanaf de parkeerplaats van het dorpshuis RA, op splitsing linksaf Kerkstraat. Eerste RA, Wilhelminaweg. Einde RA, grindpad wordt fietspad langs de Rijksstraatweg (N345). Na de rotonde de weg oversteken en RA over de parallelweg (Beekzichtweg), langs het restaurant. Na het laatste huis LA, pad tussen de witte poortzuilen door, Landgoed Beekzicht in. Meteen smalle pad rechts aanhouden, pad volgen langs de Voorster Beek en rechts bruggetje over. Bij splitsing rechts aanhouden, pad links langs het water (Juffersgat). Bij splitsing LA en het pad komt weer uit op het fietspad langs de N345, ga hier LA.
2. Bij Bakkerij Bril de verkeersweg oversteken en RD, Nijenbeekseweg. Direct na huisnr. 16 LA bospad in (bordje Landgoed De Poll). Bospad volgen en 3e pad RA (viersprong bij bankje). Einde bospad LA op asfaltweg en meteen eerste bospad LA door houten hekjes. Pad volgen over de bomendijk, met kronkel rond een wiel (dijkdoorbraak). Kruising van paden RA en iets verder ga je via een overstapje een hek over, de weilanden in.
3. Het pad tussen de weilanden volgen. Lang pad, buigt soms scherp naar rechts en links. Einde pad via overstapje over hek en schuin links omhoog naar de dijk. Nogmaals een hek over en RA de asfaltweg op. Bij huisnr. 6 (De Houtmerk) aan linkerzijde van asfaltweg via overstapje een hek over. Je volgt het pad op de dijk langs de IJssel. Einde dijkpad via overstapje over hek, RD over een grindweg.
4. Op splitsing RA (LA gaat naar de ruïne van Slot Nijenbeek). Iets verderop RA, door hek, pad tussen weilanden volgen. Einde pad via overstapje de dijk op, LAfietspad. Bij het gemaal RA. Na 400 m bij bordje dat verwijst naar fietsknooppunt 35 RA, dijk naar beneden. Brug over de Lage Leiding over en LA. Einde RA, asfaltweg (Voorsterklei). Op splitsing, volg fietsroutebordjes 99, op het kerkje van Voorst af, terug naar het dorpshuis.
Tussen de IJssel en het gehucht Appen strekt zich het 500 hectare grote landgoed Beekzicht uit. In 1820 gesticht als agrarische belegging, werden hiervoor de beste landerijen aangekocht. Het vruchtbare land langs de Voorsterbeek, met de oude havezathe De Adelaar aan de overzijde van de Rijksstraatweg, bepaalde de langgerekte vorm van het landgoed, dat goed te herkennen is aan de knotwilgen en hagen in het landschap buiten Voorst.
Dit woord spreekt voor zich: er staan bomen op deze dijk. Dat is vrij uniek; waterbeheerders zijn namelijk niet blij met bomen op een dijk. De wortels van de dode bomen laten een gangenstelsel achter, waar het water gemakkelijk doorheen sijpelt. Dat tast de sterkte van de dijk aan. Om die reden lieten de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog de meer dan 11.000 bomen kappen. Ze werden na de bevrijding opnieuw aangeplant, zodat het unieke karakter van de Bomendijk behouden bleef. Dankzij het plaatsen van damwanden voldoet de dijk nu aan de veiligheidseisen.
De 125 km lange IJssel ligt in een groot dal tussen de Veluwe en de Sallandse Heuvelrug. Even ten zuiden van Arnhem takt de rivier van de Rijn af en stroomt in noordelijke richting naar het IJsselmeer. Tot de 13e eeuw werd de rivier de vrije loop gelaten. Dijken waren er nog niet en elk jaar zocht het water de meest gunstige route. In de 15e eeuw, tijdens de bloeiperiode van de Hanzesteden, maakte de IJssel deel uit van de Hanzeroute. Schippers voeren af en aan over de IJssel met in hun schepen graan, textiel en vaten bier. Tegenwoordig wordt de IJssel nog steeds druk bevaren.
Dit slot lag vroeger zeer strategisch in een bocht van de IJssel tussen Deventer en Zutphen. In de Tweede Wereldoorlog is het kasteel met de grond gelijk gemaakt. Nu staat er alleen nog een imposante ruïne met een 14e-eeuwse toren in de uiterwaarden. Het kasteel werd bekend als gevangenis van de ‘vette hertog’ Reinald III van Gelre. Zijn broer Eduard had hem in 1361 tijdens een veldslag verslagen en opgesloten. Toen Eduard tien jaar later was overleden, mocht Reinald eindelijk de gevangenis verlaten. Hij was echter zo dik geworden, dat hij de deur niet meer door kon. De muren moesten voor hem worden uitgebroken.
Het gemaal in het laatste deel van de Voorsterbeek is bij de plaatstelijke bevolking bekend als ‘Gemaal Middelbeek’. Officieel is het vernoemd naar de man die het in 1972 liet bouwen: mr. Baron van der Feltz, oud dijkgraaf van Brummen-Voorst. Het gemaal pompt het overtollige water uit het gebied naar de IJssel. Sinds 2006 wordt het daarbij geassisteerd door een tweede gemaal, aan de andere zijde van de Voorsterkleidijk, om de soms extreem hoge waterstanden van de IJssel aan te kunnen.