Loofbos en landgoederen
Nederland, Utrecht, Woudenberg
In de omgeving van Woudenberg liggen enkele mooie kastelen en landgoederen. Deze wandeling neemt je mee over prachtige lange lanen door de loofbossen langs de landgoederen De Boom en Geerestein. De fraai gerestaureerde huizen herinneren aan de – vaak adellijke – bewoners van weleer, en aan de gevechten die er hebben plaatsgevonden. Zoals Huize Geerestein, waarvan na de belegering van 1482 alleen de slottoren overbleef. Het gebied waar je doorheen loopt is karakteristiek voor het landschap van de Gelderse Vallei: een afwisseling van akkers, kleine natuurgebiedjes en landgoederen.
Hond mee: tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden, vanwege de onverharde paden en draaihekjes.
Paden: deze route voert voor 20% over onverharde paden.
1. Vanaf de VVV (rug naar VVV) eerste RA, Schans. Viersprong rechts voetpad, parkje in (Beaufortpark). Einde links aanhouden klinkerweg en weer links voetpad door park verder volgen. Langs het Raadhuis en RA. De zebra oversteken en RD, De Nieuwe Poort, pleintje met twee markante kiosken. Dorpstraat oversteken en RD, Geeresteinselaan. Op rotonde RD, fietspad. Tweede pad RA door hek (net buiten bebouwde kom, links aan overzijde weg staat Huize Geerestein) Landgoed Geerestein, bospad.
2. Einde pad, op kruising met asfaltweg, RD (het witte gebouw links hoorde bij Ridderhofstad Groenewoude). Asfaltweg wordt onverhard. Langs rood-witte slagboom. Op kruising met asfalt weg gaat u LA. Bij het betonnen frame van een paddenstoel links aanhouden, Zegheweg (doodlopende weg). Na 100 m bocht naar rechts volgen.
3. Einde weg LA, fietspad omhoog. Boven direct LA, klompenpad ‘Overstaproute’ en geel-rode markering (rechts kunt u een kijkje nemen bij Stuw Roffelaar, waar u een cascadevistrap aantreft). Volg het onverharde paadje over de dijk langs het Valleikanaal.
4. Dijk blijven volgen, na ca. 750 m kom je langs een kazemat met een QR-code. Na nog eens 750 m, vóór sluis en brug, LA trapje af en watertje over. Paadje langs zijsloot. Water aan rechterhand houden (geel-rood gemarkeerd). Over bruggetje RA, door ijzeren klaphekje. Bij gedenkteken voor neergestorte nachtjager/vliegtuig LA bruggetje over.
5. Langs de andere kant van de sloot terug en het bos in. Pad met bochten mee volgen. Na ca. 750 m op driesprong RA. Op splitsing (bij bankje) LA. Pad volgen langs rabattenbos. Vóór slagboom RA (bordje Verboden Toegang, voor je het landhuis op Landgoed De Boom). Je loopt nu over het Schuttepad, van oudsher een kerkpad.
6. Aan eind van dit pad langs witte slagbomhek en dan op asfaltweg LA. Bij Y-6695 (t.o. Hamersveldseweg) LA, door toegangshek Landgoed De Boom in.
7. Einde pad links aanhouden (keitjesweg). Na slagboom RD. Door hek met zuilen (lijkt gesloten, maar u kunt het zelf openen) verlaat je Landgoed De Boom. Op voorrangsweg RA (fietspad). In bocht (bij huisnr 103) naar links oversteken en LA doodlopende weg in, Vieweg.
8. Na de Rode Brug LA, Griftdijk, langs de witte slagboom (route blauw/geel). Na 1,3 km na de witte slagboom LA, Zuiderbroek. Je loopt nu Landgoed Geerestein in, langs voorzijde boerderij Griftpark. RA bruggetje over en meteen links aanhouden, halfverharde weg volgen.
9. Na huisnr. 8 (links op brievenbus) RA, bospad. Einde LA (rechts verboden toegang) en bocht naar rechts volgen. Brug over en na 50 m rechts aanhouden. Einde graspad LA. Op kruising met voorrangs¬weg oversteken en RA (fietspad), naar Woudenberg. Bij de rotonde rechtdoor, Geeresteindselaan. Voor de kiosk op de Nieuwe Poort LA, Dorpsstraat, terug naar het Cultuurhuis.
Het raadhuis van Woudenberg is niet zo oud als het eruit ziet. Het is in opdracht van de gemeente in 1936 gebouwd in de stijl van het Traditionalisme op de locatie van het afgebroken landhuis Laanzicht. De architect, H.A. Pothoven, liet zich voor dit gebouw met bordes en achtkantige toren inspireren door de late Neo-Renaissance.
Links aan de overzijde van de weg ziet u Huize Geerestein. De oudste vermelding dateert uit 1394. Het landhuis kreeg in 1834 zijn huidige vorm. Het huis werd in 1984 aangekocht door architectenbureau INBO en is voor het publiek niet toegankelijk.
Van de 14e-eeuwse Ridderhofstad Groenewoude is weinig overgebleven. Het middeleeuwse kasteel is in de 19e eeuw verdwenen, en de vroegere omgrachting werd in 1965 opgevuld met huisvuil van de gemeente Amerongen. Het witgepleisterde bouwhuis uit 1696 en een 18e-eeuws hekwek, verderop naar rechts aan de asfaltweg gelegen, zijn de enige restanten van het kasteel.
U wandelt over de hoge dijk langs het Valleikanaal. Het kanaal is destijds niet alleen aangelegd ter ontwatering van de laaggelegen Gelderse Vallei, maar maakte ook deel uit van de Grebbelinie, een verdedigingslinie uit de 18e eeuw, die verschillende waterkeringen, forten en schansen met elkaar verbindt. Bij oorlogsdreiging konden gebieden onder water worden gezet om de vijand te weren. De dijken en zeven stuwen van het kanaal hebben nu geen militaire functie meer, maar vormen een belangrijke ecologische verbindingszone en zijn voorzien van vistrappen.
Dit Nederlandse verdedigingswerk werd kort voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog gebouwd (1939/1940). Binnen was slechts plaats voor één schutter met mitrailleur. Bekend als ‘Stekelvarken 3’, dankt dit type kazemat zijn naam aan het aantal schietgaten (3). Die bevinden zich nu onder de aarde, evenals de achteruitgang. In mei 1940 bleek deze kazemat echter kwetsbaar door de grote schietgaten: veel schutters werden op die manier uitgeschakeld door een voltreffer. Tegenwoordig vormen de kazematten een prima toevluchtsoord voor vleermuizen.
Links van het pad (en later ook rechts) is een zogeheten rabattenbos te zien. Deze methode werd vanaf de 18e eeuw gebruikt om op drassig, onontgonnen terrein toch succesvol bomen aan te planten. Hiervoor werden dicht naast elkaar kaarsrechte greppels gegraven. De overgebleven aarde werd weer gebruikt om de tussenliggende richels – de rabatten – op te hogen waarop vervolgens bomen werden geplant.
Het landgoed van Huize De Boom werd rond de vorige eeuwwisseling gesticht door mr. A.J. de Beaufort. Hij kreeg land, bos, woningen en enkele boerderijen in eigendom, en liet in 1879 het landhuis bouwen. Het landgoed ontleent zijn naam aan een markante wilgenboom, die aan de overkant van de Lunterse beek heeft gestaan. Na het overlijden van de laatste erfgenaam is het landhuis in 1975 in een stichting ondergebracht. Het huis is niet toegankelijk, maar de fraaie lanen door het landgoed zijn voor wandelaars vrijgegeven.