Maasduinen nieuwe natuur
Nederland, Limburg, Well
Deze lange wandeling voert door Nationaal Park De Maasduinen, een 4500 ha groot gebied in Noord-Limburg tussen de Maas en de Duitse grens. Sinds de zandwinning in 2001 is gestopt zijn hier een aantal natuurontwikkelingsprojecten gestart. Er is een schaapskooi gebouwd, er zijn wandelroutes en fietspaden aangelegd met de nadruk op ‘stille recreatie’ en er is een bezoekerscentrum gebouwd in het sluiscomplex van het Reindersmeer. Het gebied, dat deel uitmaakt van het terrassenlandschap langs de Maas, bestaat uit bos, open vlaktes met heide, stuifzanden en vennen en het grote Reindersmeer. Door verschillen in bodemgesteldheid – vochtig en droog, voedselarm en voedselrijk – is er een grote rijkdom aan planten, amfibieën en reptielen.
TIP: vanwege de soms rulle zandpaden zijn stevige wandelschoenen aan te raden.
Hond mee: Tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan.
Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor minder validen wegens de paden met mul zand.
Paden: 95% onverhard, zand- en graspaden.
Routebeschrijving
1. Vanaf de parkeerplaats bij Bezoekerscentrum De Maasduinen RD, pad volgen langs enkele dieren van houtsnijwerk (libelle). Aan het einde omlaag, breed zandpad, en LA, houten brug over. Aan overzijde bij wandelknooppunt (wkp) 67 RA omhoog, pad langs de oever van het Reindersmeer volgen (paaltjes met rode en groene band).
2. Aan noordwestkant van meer, ter hoogte van wkp 66, volg je het pad tussen twee meertjes (links van het pad) en het Reindersmeer. Oever en paaltje met rode band volgen. In de noordhoek van het meer bij picknickbank rechts aanhouden, oever volgen tussen het heidegebied (links) en het Reindersmeer.
3. Bij wkp 99 LA, breed bospad in (kruist direct ruiterpad), rode route verlaten. Einde pad bij wkp 95 RA, grindweg met fietspad. Links ligt de Bergerheide. Na ca. 1 km bij bord 'Schaapskooi' LA langs bosrand naar de schaapskooi.
4. Na de schaapskooi LA en eerste pad bij wkp 68 RA, omhoog (rode paaltjes, Lammetjesroute). Asfaltweg oversteken en RD. Einde pad RA. Je wandelt nu langs de Nederlands-Duitse grens.
5. Bij (bemoste) grenspaal 519 RD. Na paal 518A eerste pad schuin RA. Volg de rode paaltjes: eerste pad LA langs picknicktafel (bord Jan den Duivel). Einde pad RA. Verderop bocht naar rechts volgen, langs chaletpark (achter de rododendronstruiken). Einde bocht naar links. Eerste pad rechts omhoog.
6. Splitsing LA, omhoog. Je volgt nog steeds de rode paaltjes. Pad slingert over heideveld langs uitkijkpunt. Op splitsing met picknicktafel RA naar beneden (rood paaltje). Aan voet heuvel (bankje) vijfsprong met fietspad oversteken en schuin RD, bospad met rood paaltje (dus niet fietspad op). (LA voert naar De Wellsche Hut.) Einde pad RA. Einde pad (slagboom) LA. Je verlaat hier de rode route.
7. Asfaltweg oversteken en bij wkp 50 RD, fietspad langs zandweg. Na ca. 650 m in bocht naar links ga je schuin RA, bospad langs slagboom (met fietsbordje ri fietsknooppunt 29). Ca. 450 m RD, na wkp 44 rechtdoor en einde bij picknickbank LA langs Reindersmeer.
8. Rechts aanhouden, brede zandpad langs de oever blijven volgen (fietspad loopt even samen met voetpad). Bij splitsing met picknickbank RA (=voetpad). Daarna eerste pad LA (paaltje met rode band en rood-geel schildje van streekpad) en eerste pad RA (fietspad). Op splitsing bij wkp 43 LA, bospad volgen. Op driesprong LA (pijltje).
9. Vanaf hier de groene paaltjes volgen. Na akker RD (zijpad negeren). Op open plek met rechts bank en zandduinen is wkp 39, hier linksaf. Vanaf nu de witte paaltjes volgen. Door klaphek, wkp 40. Fietspad en Wezerweg oversteken. Weer door klaphek en RD. Over de Molenbeek en verder RD. Eerste pad RA (witte paaltjes).
10. Na ruim 500 m pad naar rechts negeren, blijf de witte paaltjes volgen. Einde bij wkp 31 RA. VerderopLA, houten bruggetje over de Molenbeek. Na bruggetje LA. Driesprong RA (witte paaltjes). Einde pad door klaphek, Wezerweg oversteken. Bij wkp 37 weer door klaphek en RD, nu weer de groene paaltjes volgen.
11. Op driesprong RA. Na ca. 500 m op driesprong bij wkp38 LA. Je loopt langs enkele stuifduinen. Blijf de groene paaltjes volgen. Op splitsing rechts aanhouden. Na ca. 400 m ruiterpad kruisen. Pad wordt even verderop tijdelijk breder en mul zand.
12. Einde pad RA, ruiterpad, en na 30 mLA, ‘Wandelroute Reindersmeer’ volgen (groenepaaltjesroute verlaten, nu rode paaltjes volgen). Op kruising met fietspad RD, langs omgevallen boom. Op splitsing LA, breed pad langs de oever van het Reindersmeer.
13. Bij picknicktafel schuin RA, pad tussen vennetjes door (rood paaltje met rood-geel schildje). Steeds pad langs oever blijven volgen (bij picknicktafel rechts aanhouden, grindpad). Na 1,5 km langs het meer gelopen te hebben, passeert u een hogergelegen vogelkijkhut met informatiepaneel (rolstoeloprit).
14. Na de vogelkijkhut op de splitsing bij wkp 48 links aanhouden (RA is het pad naar het trekpontje). Pad langs de oever volgen en na het speelbos RA, houten brug over. Bij wkp 67 LA, let onderweg eens op het waterspeeltoestel. Aan het eind heb je een prachtig overzicht op het sluizencomplex. Daar vind je ook een ingang tot het bezoekerscentrum.
Op de Bergerheide is sinds 1963 zand afgegraven. Nadat de zandwinning in 2001 stopte, is de voormalige zandplas omgevormd tot natuurgebied het Reindersmeer. Zwemmen en vissen is verboden. De sluis werd afgesloten, zodat het meer niet langer in verbinding staat met recreatieplas het Leukermeer en met de Maas. Het meer wordt nu slechts door helder grondwater gevoed. De oevers zijn op een natuurvriendelijke manier afgewerkt; op veel plekken lopen ze geleidelijk af en aan de rand van het meer bevinden zich lagunes en poelen. Op de ondoordringbare leemlagen zijn vennetjes ontstaan, die in de zomer vaak droogvallen. Informatiepanelen leggen de natuurlijke processen van het landschap rond het meer uit.
Ten oosten van het Reindersmeer wandelt u over een uitgestrekt plateau met heidevelden en naaldbossen. Om een natuurlijke ontwikkeling van het heidegebied te bereiken en te voorkomen dat het gebied dichtgroeit, wordt het begraasd door gallowayrunderen, schapen en geiten. Langs de bosrand staat een vrij nieuwe schaapskooi en enkele voormalige akkers zijn hier ingezaaid met wilde bloemen. In het voorjaar staat het vol met klaprozen, korenbloemen en margrietjes.
Op het laatste gedeelte van de wandeling, na het passeren van de Wezerweg, voert de groenepaaltjesroute u door een gebied met zandgronden en stuifduinen. Deze Maasduinen gaven de naam aan het nieuwe nationaal park. Het duingebied langs de oostoever van de Maas ontstond aan het eind van de laatste ijstijd, ongeveer 13.000 jaar geleden. Tijdens overstromingen van de Maas bleef zware klei en leem vlakbij liggen en werd het lichtere zand door de wind meegevoerd. Waar het obstakels tegenkwam, bleef het zand uiteindelijk liggen. Dat resulteerde in rivierduinen, die veelal een karakteristieke paraboolvorm hebben.
Midden in het gebied is een vogelkijkhut gebouwd. Het is een waar paradijs voor roofvogels en watervogels. Oeverzwaluwen en ijsvogels nestelen in de soms steile oevers van het meer. Zelfs zwarte ooievaars, kraanvogels en de visarend zijn hier gesignaleerd. In de hut hangt een bord met een uitgebreide lijst met hier voorkomende vogels. Vlak bij de vogelkijkhut ligt een trekpontje. De liefhebber kan zichzelf hier met het pontje over het meer varen.
Nadat in de jaren zestig door zandafgraving het Leukermeer was ontstaan, werd in de jaren zeventig verder gegraven op de Bergeheide. Hierdoor onstond het Reindersmeer. Om te voorkomen dat het meer leegliep in de Maas, maar toch zand en grind te kunnen afvoeren, werd een sluis tussen de twee meren gebouwd. Deze is tot 2001 in gebruik geweest. De sluis werd aan de kant van het Reindersmeer afgesloten met een betonnen wand en het meer werd natuurgebied.
In 2012 open het nieuwe bezoekerscentrum van het Nationaal Park De Maasduinen zijn deuren. Het moderne glazen gebouw is opgehangen in de oude sluisbak. Hierdoor heeft de bezoeker aan de restaurantzijde een prachtig uitzicht over het Reindersmeer, met spectaculiar boven het water hangend terras, en aan de andere zijde de beleving van de oude sluis. Een trap naar een ponton onderin de diepe sluisbak laat u het perspectief ervaren dat de schippers van de zandschuiten vroeger hadden. Binnen vindt u speelse natuurinformatie over het park, met dierenhuiden om te voelen, geuren om te herkennen en opgezette vogels aan het plafond.