Muiden

Hond mee: op deze route zijn honden aangelijnd toegestaan.

Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden. Er zijn teveel smalle paden/trottoirs/trappen/smalle bruggetjes, slechte wegen en onverharde paden.

Paden: deze route voert voor 40% over onverharde (grass)paden en verder over verhard wegdek (tegels, asfalt, kinderkopjes).

1. Vanaf het parkeerterrein trap op naar kleine sluis (met Weesperpoortbrug) richting de bruine vloot/het Fermenplantsoen. Na 2 bruggetjes rechts aanhouden en de Weesperstraat in. Bij Sluisstraat ra, naar de zeesluizen. De sluis oversteken en dan linksaf over de rechteroever langs de Vecht richting Muiderslot, Herengracht. Loop door tot het einde, dan voor het poortgebouw bij het slot ra via het wandelpad op de stadswal.

Let op: wordt er gewerkt aan de stadswal? Volg dan de Ton Kootsingel tot aan het Vestingplein en pak de route op bij 2) Einde wal trap af en schuin rechts langs Muizenfort, Vestingplein. Na fort la, Naarderstraat.

2. Voor ophaalbrug ra trappetje op en links wandelpad over wal vervolgen. (Let op: wordt er gewerkt aan de vestingwal? Volg dan het Ravelijnsplein en -pad). Bij de T-splitsing la, dan even verder ra trap af naar beneden, wordt smal paadje. Links om de Grote of Nicolaaskerk heen, volg Kerkstraat (na kerk links aanhouden). Einde ra, Herengracht. Bij brug la over de zeesluis, wordt Sluisstraat, later Amsterdamsestraat.

3. Voor ophaalbrug la, via wandelpad langs de Singelgracht. Volg het pad pal langs het water , via de kleine sluis  terug naar het parkeerterrein.

Aan de zuidwestkant van de vesting stond begin 16e eeuw de Molenpoort, later de Weesperpoort. Hier begon de weg naar Weesp. In 1793 werd in de trekvaart naar Naarden een sluis aangelegd om Muiden droog te houden als de omgeving onder water werd gezet. Het sluiswachtershuis is van rond 1875.

Op de kaart is goed te zien dat Muiden een langwerpige vorm heeft. Door het midden stroomt de Vecht, met aan weerszijden lage dijken. Daarachter liggen slechts enkele straten, gevolgd door de stadswallen en een vestinggracht. Alle bedrijvigheid concentreert zich rond de zeesluizen. Ze zijn in 1673 gebouwd, enkele jaren later gevolgd door de muurtjes langs de Vecht die overstromingen moesten voorkomen. In vroeger tijden ging al het scheepvaartverkeer tussen Amsterdam en de Rijn door deze sluizen, nu worden hier voornamelijk jachten geschut. Vanaf de terrassen aan weerszijden van de sluizen hebt u mooi zicht op de activiteiten op het water.

De ligging aan de monding van de Vecht verklaart ook het ontstaan van Muiden. In de middeleeuwen was de rivier een belangrijke handelsroute en de bisschop van Utrecht hief tol vanuit een nederzetting die toen nog Amuda heette. Na wat strubbelingen tussen de bisschop en enkele edelen kwam het gebied in handen van graaf Floris V van Holland. Hij liet kort na 1285 aan de riviermonding een kasteel bouwen: het Muiderslot. Wandelend langs de Herengracht doemen de torens van deze stoere burcht steeds weer op. Wat u ziet is echter niet het oorspronkelijke kasteel van Floris V, want dat werd al in 1297 verwoest. Vanaf eind 14e eeuw werd de ruïne stukje bij beetje herbouwd. Het resultaat is een schoolvoorbeeld van een middeleeuwse burcht, met een vierkante plattegrond, ronde hoektorens en een gracht. Het slot is nu een rijksmuseum (zie hieronder). Een recenter vestingwerk is nog net te zien aan de overkant van de monding van de Vecht, vlak bij het IJmeer:het is de Westbatterij, een torenfort uit 1852.

Rijksmuseum Muiderslot
Wie is er niet geweest als kind? In het Muiderslot kon je net doen of je een ridder of een jonkvrouw was. En dat kan nog steeds, want voor kinderen worden er allerlei activiteiten georganiseerd. Het grootste deel van de inrichting dateert echter niet van de middeleeuwen, maar van de 16e en 17e eeuw. Dat was de periode dat de schrijver en bestuurder P.C. Hooft hier verbleef. Hij werd in 1609 drost van Muiden en woonde tot zijn dood in 1647 op het kasteel. Hij ontving er bovendien vele belangrijke geleerden en kunstenaars. Meubels, bedden, huisraad, kunst – alles ademt de rijke sfeer van weleer. Buiten kunt u de historische pruimenboomgaard, de vestingwallen en de tuinen bezoeken (www.muiderslot.nl).

Rond het jaar 1500 was Muiden een onbetekenend stadje van mattenvlechters en vissers. De ommuring stelde toen maar weinig voor. In 1577 liet vestingbouwer Adriaan Anthonisz deze vervangen door aarden vestingwallen en bastions. Later, aan het eind van de 17e eeuw, werd Muiden opgenomen in de Hollandse Waterlinie. Dat betekende dat in geval van oorlog een brede strook tussen Muiden en de Biesbosch onder water kon worden gezet, waarbij zwakke plekken werden verdedigd door een vestingstad. Aanleiding was het rampjaar 1672, toen oprukkende Franse troepen alleen konden worden gestuit door de dijken door te steken. In verband met de verdedigende taak mocht er rond Muiden niet worden gebouwd. Daardoor kijkt u nu, wandelend over de vestingwallen, nog steeds uit over weidse polders.

In 1816 werd de vesting Muiden onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een verbeterde versie van de oorspronkelijke linie. Toen deze nieuwe waterlinie in het kader van de Vestingwet van 1874 nogmaals werd gemoderniseerd, ondergingen de verdedigingswerken van Muiden een grote verandering. Er werden onder meer bomvrije onderkomens, een fort en een kazerne aangelegd. Uit die periode dateert de bomvrije kazerne rechts van de weg, die grotendeels schuilgaat onder een dikke laag aarde. Wandelt u naar de voorkant van de kazerne, dan ontdekt u een exercitieplein en enkele officierswoningen (Kazernestraat).

Ook het Muizenfort dateert van deze periode. Het fort ligt op een ravelijn (een eilandje in de gracht) en diende om bruggen, dijk en trekvaart met kanonnen te beschermen. De naam zou afkomstig zijn van de mobilisatie van 1939-1940, toen de soldaten muisgrijze uniformen droegen, maar waarschijnlijk is dit niet meer dan een mooi verhaal.

De toren van de Grote of St.-Nicolaaskerk werd al in de 13e eeuw gebouwd. De rest volgde anderhalve eeuw later. Dat het oudste deel veel lager lag, is goed te zien aan de weggezakte ingang onder aan de toren.

Na het oversteken van de Vecht wandelt u naar de andere kant van Muiden, waar de vestingwallen grotendeels zijn verdwenen. Net voor de ophaalbrug over de gracht, links op de hoek, zat tot 1900 een veerhuis. Hier stapten mensen in de trekschuit naar Amsterdam. De trekvaart ziet u rechts van de brug.