Parel aan de Maas

Hond mee: tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan.

Toegankelijkheid: deze route is niet geschikt voor mindervaliden, vanwege het rulle zand, hobbelige weilanden en zanderige heuvels. Op het informatiebord bij punt 1 staat een alternatieve route voor mindervaliden.

Paden: deze route voert voor 80% over onverharde (schelpen-, gras- en zand)paden.

1. De wandeling begint bij het pannenkoekenrestaurant “Jachthut op den Hamert”. Nabij dit restaurant staat een informatiezuil van de Maasduinen en een groot informatiebord van Landgoed De Hamert waarop verschillende routes beschreven zijn. Schuin naast dit bord staat het beginpunt van drie routes aangegeven met drie palen in de kleuren rood, wit en blauw (en ook KP-45). In het gebied staan op verschillende punten palen met wandelknooppunten. Daar waar nodig maken we in deze beschrijving gebruik van alleen deze knooppunten.

2. Volg de route met de blauwe palen. Sla bij KP-47 LA en volg de blauwe palen. Na ca. 150 meter steek je de drukke N271 over. (Pas op!) Blijf aan de andere zijde de blauwe palen volgen. De route gaat door de uiterwaarden van de Maas in noordelijke richting (als de Maas hoogwater heeft, dan kun je over het fietspad verder lopen totdat je aan de rechterzijde van de weg een wit hek ziet met het “Stichting het Limburgs Landschap, volg dan weer de blauwe palen). Volg de blauwe palen door de uiterwaarden, passeer aan je linkerzijde de in de Maas dobberende rode boeien 30-D, 30-C, en 30-B. Vlak na 30-B gaat de blauwe route rechtsaf door het bos, passeert KP-48, en gaat dan richting de N271.

3. Steek de drukke N271 weer over (pas op!), loop door een klaphekje en volg de blauwe route verder. Na circa 200 meter sla je RA. Na 500 meter zie je rechts een bijenstal staan en dan kom je bij een kruising met een bankje van het Limburgs Landschap. Ga hier LA en volg nu de rode en de witte palen. Je passeert twee vennetjes (Pikmeeuwenwater, aan je rechterhand) en een schuilhut (aan je linkerhand). Neem bij KP-57 het pad dat naar links buigt en ga dan bij KP-56 LA.

4. Laat het hek met poortje rechts liggen en ga direct na een paal met pijl van het routenetwerk (geel/oranje bordje) schuin RA totdat je na circa 300 meter weer een hek met een poortje tegenkomt. Ga RA door dit poortje en volg het pad tot aan het eind (na ca. 500 m). Ga hier RA (op deze splitsing kun je LA en direct daarna bij het infobord RA om een pauze in te lassen in de vogelkijkhut ’t Westernest).

5. Ga na ca. 230 meter RA bij de volgende kruising en loop door totdat je na 800 meter bij het hek komt dat je eerder letterlijk rechts hebt laten liggen. Ga het hek door en sla LA. Ga bij KP-56 schuin RA en bij KP-57 LA. Je gaat door een poortje en volgt nu de witte palen over de nodige heuveltoppen. Na 350 meter zie je een bankje van Limburgs Landschap. Daarna buigt het pad sterk af naar het zuiden. Na weer 600 meter en een hekje kun je even RA naar een Vorstengraf (let op: dit is een heen-en-weertje van ca. 300 meter; eenmaal boven bij het informatiebord loop je dezelfde weg terug om de hoofdroute te vervolgen). RD kom je weer bij de witte palen en bij KP-60. Hier ga je verder naar kp-46 en na ruim 800 meter, na het oversteken van het fietspad, kom je bij het Gelders-Nierskanaal ter hoogte van KP-46. De witte palen brengen je terug naar KP-45 en het startpunt.

Het gesnater van eenden vergezelt u op het brede graspad langs de Maas in natuurgebied de Stalberg. Het bestaat uit 15 ha stroomdalgrasland en hoge rivierduinen. In de middeleeuwen stond hier burcht ‘De Stalberg’, vandaar de naam. De Stalberg is ontstaan door enorme hoeveelheden zand die de rivier meevoerde en afzette op de oever. Het is er ’s zomers voor onze begrippen vaak boven modaal droog en warm. Hierdoor groeien er planten die oorspronkelijk thuishoren in landen in Midden-Europa, zoals de kruisdistel en gulden sleutelbloem. Wellicht staan er gallowayrunderen op het pad. Ze voorkomen dat het grasland dichtgroeit met bos.

Voorheen stonden rond het Pikmeeuwenwater talloze berken. De berk is een vochtminnaar en onttrekt het nodige vocht aan de bodem. Zoveel zelfs dat het gevaar dreigde dat het ven zou uitdrogen. Nu zijn veel berken gekapt en is het vennencomplex weer nat(ter). Het peil wordt slechts aangevuld door regenwater. Ook wemelde het vroeger van de kokmeeuwen op de oevers. Het verhaal gaat dat men erop uit was om hun eieren te rapen. Uiteraard gingen de meeuwen fel in de verdediging. Zo komt het ven aan zijn naam. U passeert het eerst op gelijke hoogte en kunt vanuit een schuilhut genieten van het uitzicht. Later op de route ziet u het labyrint van water vanaf de hoger gelegen hei.

Het Westmeerveen is een idyllische plek. Neem plaats in vogelkijkhut ’t Westernest en inhaleer de rust van deze vogelwereld. Kuifeenden, dodaarzen, futen, watersnippen, bruine kiekendieven, zomertalingen ... welke vogels worden er niet gespot? En niet alleen vogelaars zitten op fluweel. ‘Twee reeën langs de oever op 20 m afstand. Prachtig’ staat te lezen in het gastenboek in de hut. Of deze: ‘Komen net binnen. Nog niet zoveel te zien. Ineens veel gekwaak en paniek. Een hele horde prachtige jonge eenden skift onder aanvoering van de ouders uit het riet het water op. De reden: pal onder onze neus sluipt een (grote!) vos langs de rietkraag ... Puur natuur!’ Alsof u naar een Life on Earth-aflevering van David Attenborough kijkt. Maar dan echt.

Voor u rijst een markante halve bol op in het landschap, als een hoofd met kortgeschoren haar. Het is ontegenzeggelijk werk van mensenhanden. De ondergrond bestaat namelijk uit stuifduin en van nature kan zo’n bult niet op stuifduinen ontstaan. Het is het Vorstengraf. Zo’n vierduizend jaar geleden is hier de urn van een prominent persoon op het stuifduin geplaatst en bedekt met plaggen. Vervolgens is rond de heuvel een smalle greppel gegraven. Bij onderzoek in 1992 is deze op drie plaatsen teruggevonden. De kern van het Vorstengraf is bewust met rust gelaten en dus zijn de crematieresten nog aanwezig. Betreed de heuvel niet, zo voorkomt u erosie en verval. En kan de persoon in kwestie verder rusten op deze vorstelijke plek.

Het Geldernsch-Nierskanaal oogt allesbehalve als een kanaal. Hij slingert en stroomt hier als een heuse beek. En dat klopt. In dit deel, vlak voor het kanaal uitmondt in de Maas, mag hij zelf zijn weg kiezen. Rond 1770 is hij gegraven om de moerassen rond de Niers in Duitsland te helpen ontwateren. Vandaag de dag heeft de ijsvogel er zijn thuis gevonden. Deze ‘blauwe parel’ maakt zijn nestgangen in de oevers. Vandaaruit kan hij zijn visprooi gemakkelijk opsporen in het heldere water.

Een zomerse dag en droog weer? Dan kunnen de zandloopkevers op de paden van de Hamert u niet ontgaan. Ze vliegen telkens op om enkele meters voor de doorlopende wandelaar weer te landen. Deze kever doet zijn naam eer aan; met een snelheid tot 8 km per uur is hij koploper in de insectenwereld. Handig als je altijd op jacht bent naar levende prooi. Met zijn formidabele kaken vermaalt hij mieren, kleine spinnen en andere kevers. Zijn larven jagen vanuit een hinderlaag. U ziet ze als kleine gaatjes in de bodem zitten. Vanuit deze verticale tunneltjes in de grond wordt de prooi bliksemsnel met de kaken gegrepen en het hol in gesleurd.