Redders op zee-route Hoek van Holland

Honden: Alleen aangelijnd toegestaan.

Toegankelijkheid: Deze route is niet geschikt voor mindervaliden vanwege zandpaden door de duinen.

Paden: 70 procent verhard, 30 procent onverhard.

Parkeren en OV: Je kunt o.a. gratis parkeren op de Koningin Emmaboulevard, op enkele minuten lopen van het startpunt. OV: Metrostation Hoek van Holland Haven ligt op slechts 2 minuten lopen van het startpunt.

1. Loop vanuit KNRM reddingstation Hoek van Holland (rug naar gebouw) RA. Aan je linkerhand zie je de Berghaven. Blijf bij Monument De Redder RD lopen. Einde LA, Cruquiusweg. Op T-splitsing RA, Koningin Emmaboulevard.

2. Volg het voetpad dat evenwijdig aan de Nieuwe Waterweg loopt. Dit wordt later bij de verkeerscentrale van het Havenbedrijf een klinkerpad, Noorderhoofd. Blijf ook bij Snackbar de Pier RD lopen (over pad langs water, waarbij bord staat ‘betreden op eigen risico’). Je passeert het Atlantikwall-Museum en loopt vlak langs de Nieuwe Waterweg met uitzicht over de Maasvlakte.

Let op! Wees bij het wandelen over de pier altijd alert op overkomende golven van passerende schepen. Zeker bij harde wind en hoog water!

3. Loop bij het strand (aan rechterhand) RDr naar het einde van de pier van Hoek van Holland. Wandel daarna weer terug over de pier en sla op het strand LA. Doe dit alleen maar bij rustig weer en laagwater! Bij harde wind en hoog water is het raadzaam om niet door te lopen naar het einde maar gelijk bij de strandhuizen RA het betonplaten pad te kiezen.

4. Loop RD over het betonnen strandpad. Je wandelt nu al een tijdje (ongemerkt) over het wandelknooppuntennetwerk. Volg het betonnen strandpad en ga na huisje 41 rechtsaf de duinen in (je bent hier bij wandelknooppunt 59 en slaat hier RA ri. wkp 84, maar let op: het knooppuntennetwerk is hier niet duidelijk aangegeven!). Houd na het bord ‘Van Dixhoorndriehoek’ in de duinen rechts aan, ga na de eerste duin rechtsaf en wandel over een zandpad evenwijdig aan de kustlijn tot je na ca 100 meter op een kruising van zandpaden komt. Deze kruising is te herkennen aan de rode ANWB-paddenstoel met dichtregels in de duinen. Sla hier LA. Bij volgende kruising van zandpaden (ruiterknooppunt 71) RD (volg de rode pijlen). Bij kruising met asfaltpad RD. Vanaf hier kun je weer gewoon de markering volgen naar wandelknooppunt 84. Steek de autoweg over (Strandboulevard) en loop rechtdoor het klinkerpad in. Einde klinkerpad trap af en RA. (In extreem natte perioden staat het water in de duinvallei van Dixhoorndriehoek vaak hoger dan normaal. Sommige paden staat daardoor onder water.)

5. Volg bij wandelknooppunt 84 de rode pijlen van het wandelknooppuntennetwerk ri. wkp 36. Je volgt een mooi slingerpad door de Hoekse Bosjes. Halverwege autoweg oversteken en het slingerpad vervolgen. Ga bij zebrapad over autoweg (fietspaal 10524/003) RD (je verlaat het wandelknooppuntennetwerk) en loop RD de winkelstraat van Hoek van Holland in, Prins Hendrikstraat.

6. Bij de eerste kruising (met Rietdijkstraat) zie je aan de linkerhand Hotel Amerika. Loop bij deze kruising gewoon RD, Prins Hendrikstraat. Sla de derde weg RA (bij richtingwijzer naar ‘Kustverlichting’), Jolinkstraat. Deze straat voert naar de vuurtoren van Hoek van Holland, waarin het Kustverlichtingsmuseum Hoek van Holland zit.  

7. Loop het trappetje links van de vuurtoren omhoog, grasdijk op en weer af. Einde trappetje RA (fiets- en voetpad). Blijf RD lopen tot wandelknooppunt 36 (aan rechterhand parkeerplaats Albert Heijn). Sla bij wkp 36 LA ri. wkp 65. De rode pijlen van het wandelknooppuntennetwerk brengen je naar wkp 65. Dit knooppunt ligt voor het KNRM-reddingstation van Hoek van Holland, het startpunt van deze wandelroute.

In 2024 bestaat de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) 200 jaar. Een indrukwekkende mijlpaal. Al twee eeuwen lang staat de KNRM paraat voor iedereen die in de problemen komt op het water. Of het nu een zeeman in nood is, een vermiste surfer of een zeiljacht met een gebroken mast door harde wind, de bemanning van de reddingboten is 24 uur per dag stand-by om levens te redden, ongeacht de weersomstandigheden.

In 1824 was het redden van schipbreukelingen verre van vanzelfsprekend. Het kostte een tragische scheepsramp en een zeldzame reddingspoging, waarbij zes redders verdronken, voordat er een georganiseerd reddingswezen met reddingstations langs de kust ontstond. Er is veel veranderd in die 200 jaar: van roeireddingboten naar snelle motorboten en van kurken reddingvesten naar speciale overlevingspakken. Wat door de jaren heen onveranderd is gebleven, is dat KNRM’ers het werk geheel kosteloos en vrijwillig doen. De KNRM opereert al sinds de oprichting zonder steun van de overheid en kan haar levensreddende werk doen dankzij donateurs, nalatenschappen en giften.

Het bemanningsverblijf van de KNRM in Hoek van Holland ademt historie. Dat zie je meteen aan de buitenkant van het gebouw, waarop in sierlijke letters de woorden ‘Koninklijke Zuid Hollandsche maatschappij tot redding van schipbreukelingen’ geschreven staan. De Berghaven is sinds 1895 de thuishaven van de reddingmaatschappij. Voor de bemanningsleden van de stoomreddingboot President van Heel werden er in die tijd zelfs woonhuizen gebouwd. In één van die woningen zit nu het bemanningsverblijf van de KNRM.

De Berghaven vormde in 1895 een strategische plek voor reddingen op zee. De haven lag aan de monding van de Nieuwe Waterweg, die in 1872 was geopend, en daarmee vlak bij de ondiepten van de Maasvlakte, waar destijds veel schepen strandden. Tegenwoordig zijn die ondieptes grotendeels omgevormd tot havengebied. Het KNRM station houdt zich nu vooral bezig met medische evacuaties van zeelieden en met hulpverlening aan watersporters en zwemmers. De KNRM reddingboot Jeanine Parqui, die in de Berghaven aan de steiger ligt, komt gemiddeld zestig keer per jaar in actie. De reddingboot kan onder alle omstandigheden uitvaren en kan zo’n 120 geredden aan boord meenemen.

Monument De Redder herdenkt alle omgekomen redders van de Hoekse reddingboten. Vooral aan het begin van de twintigste eeuw eiste het reddingswerk in de soms onstuimige zee voor de kust van Hoek van Holland zijn tol. Zo verdronken in 1921 zes redders van de reddingboot President van Heel. In 1929 kwamen acht bemanningsleden van stoomreddingboot Prins der Nederlanden om bij de redding van het Letse stoomschip Valka. Tijdens de reddingspoging sloeg de reddingboot om en belandde de bemanning in het water. In 1952 vond het laatste dodelijke ongeval binnen het Hoekse reddingstation plaats. Schipper Arend Brinkman sloeg toen overboord tijdens zwaar stormweer. Zijn naam is toegevoegd aan het monument dat sinds 1931 aan de haven staat.

Vanuit deze verkeerscentrale wordt al het inkomende en uitgaande scheepvaartverkeer voor de Rotterdamse havens begeleid tot bijna 50 kilometer uit de kust op zee door middel van radars, GPS-plotters en marifoonverkeer. Per jaar passeren ongeveer 30.000 zeeschepen en 90.000 binnenvaartschepen deze omgeving. Alle schepen moeten zich melden bij de verkeerscentrale. Daardoor worden ze geïdentificeerd en begeleid, zodat de veiligheid in de Maasmond wordt bevorderd.

Het Atlantikwall-Museum is gevestigd in een geschutsbunker, die tijdens de Tweede Wereldoorlog deel uitmaakte van de Atlantikwall. Hoek van Holland was voor de Duitsers een belangrijke locatie, vanwege de strategische ligging aan de monding van de Nieuwe Waterweg. Ze stationeerden daarom patrouilleboten in de Berghaven en eisten woningen van bemanningsleden van de Reddingmaatschappij op. De KNRM ging in de oorlog gewoon door met het reddingswerk, ondanks het gevaar van zeemijnen en luchtaanvallen. De reddingboten in Nederland voeren in die periode 800 keer uit, waarbij 1200 mensen werden gered.

Je wandelt vlak langs de Nieuwe Waterweg. In de verte zie je de havens van de Tweede Maasvlakte. Vroeger lagen daar in zee gevaarlijke ondieptes, die een beruchte strandingsplek vormden. Dat bleek onder andere in 1921 toen het stoomschip Falaise er vastliep tijdens een zware storm. De Hoekse stoomreddingboot Prins der Nederlanden wist de bemanning te redden. Maar de andere stoomreddingboot uit Hoek van Holland, President van Heel, werd bij het Zuiderhavenhoofd gegrepen door een enorme golf en kapseisde. Zes redders kwamen hierbij om het leven.

Bij de kop van de wandelpier vond een van de ernstigste scheepsrampen in de Nederlandse geschiedenis plaats. In 1907 strandde hier tijdens een hevige noordwesterstorm de S.S. Berlin, een veerboot afkomstig uit Harwich. Een deel van het schip brak en zonk met een groot aantal opvarenden weg in de Nieuwe Waterweg. De Hoekse stoomreddingboot President van Heel ondernam verschillende reddingspogingen, maar had vanwege de slechte weersomstandigheden grote moeite om bij het wrak te komen. Uiteindelijk wisten reddingwerkers vijftien mensen te redden; 129 bemanningsleden en passagiers kwamen bij de ramp om het leven.

Hotel Amerika diende tijdens de ramp met de veerboot S.S. Berlin in 1907 als drenkelingenopvang. De geredde schipbreukelingen werden ondergebracht in de bovenzalen van het hotel. Hier werden enkele van hen nog wekenlang verpleegd. Zij kregen onder andere bezoek van Prins Hendrik, die tijdens de ramp naar Hoek van Holland was afgereisd om de reddingspogingen te volgen.

Het Kustverlichtingsmuseum is gevestigd in vuurtoren ‘Het Oude Hoge Licht’. De vuurtoren werd gebouwd in 1894 en stond op één lijn met de kleine Hoekse vuurtoren ‘Het Oude Lage Licht’. Schippers die vanaf zee kwamen en het licht van de hoge vuurtoren boven het licht van de lage vuurtoren zagen, wisten dat ze op koers lagen voor de Nieuwe Waterweg. Beide vuurtoren zijn intussen buiten werking. Het Lage Licht staat in Rotterdam in het Maritiem Museum. In het Hoge Licht zit nu een museum, waarin je uitleg krijgt over onder andere de werking van bakens en vuurtorens en het werk van vuurtorenwachters.