Stadswandeling Alkmaar
Nederland, Noord-Holland, Alkmaar
Wie denkt dat Alkmaar vooral een kitscherige kaasmarkt is voor drommen buitenlandse toeristen, zal aangenaam worden verrast. Statige grachten met evenzo voorname grachtenpanden, niet minder dan vierhonderd monumenten en een ruim aanbod van gezellige winkels. De wandeling voert u over de stadswallen waar de Spanjaarden staande werden gehouden, via de rosse buurt naar het epicentrum van de Hollandse kaas, de Waag.
Hond mee: tijdens deze hele route zijn honden aangelijnd toegestaan.
Toegankelijkheid: deze route is goed toegankelijk voor minder validen. In de route zit een trap, maar die kan vermeden worden.
Punt 3: "Langs Kennemerpark en verder langs de gracht. Na bruggetje LA trapje af (Baangracht)." wordt dan: eerstvolgende mogelijkheid LA, dit is Klein Heiligland. Aan het eind RA, dan sluit u weer aan op de originele route. Het overgrote deel van de bestrating van de route bestaat uit straatstenen. Veel stoepen op de route ontbreken of zijn ongeschikt voor mindervaliden. De meeste straten van de route zijn autoluw of verboden voor auto's.
Paden: verhard.
1. Steek tegenover de ANWB Winkel de voetgangersbrug over. Steek de weg over (zebra) en ga rechtdoor, de Gedempte Nieuwesloot in. Aan het eind de parkeerplaats Hofplein over en rechtsaf langs Hof van Sonoy, later Gedempte Nieuwesloot. Eerste la, Van den Boschstraat. Eerste ra, Langestraat (winkelstraat). Aan uw linkerhand ligt het oude Raadhuis. Rechts langs kerk, Kerkplein. Voorbij de Grote of Sint Laurenskerk (links) en het Stedelijk Museum Alkmaar (rechts) rd, Gasthuisstraat en volgende straat la, Geest. Eerste ra, Kanisstraat, met op de hoek het oudste stenen huis van Alkmaar. Dan linksaf, pad over het bolwerk.
2. Links aanhouden, langs de gracht. Eerste gelegenheid (bordje Clarissenbolwek) LA, Scheteldoekshaven en meteen RA, water volgen, Lindegracht. Eerste RA over brug, Ritsevoort. Net na de brug ligt rechts het Hofje van Splinter. Ga bij de volgende brug even RA het bolwerk op voor de Molen van Piet. Loop weer terug en dan RA, LA, Kennemerbolwerk, de gracht volgen.
3. Langs Kennemerpark en verder langs de gracht. Na bruggetje LA trapje af (Baangracht). Einde RA, Oudegracht. Voorbij de eerste brug ligt rechts het beroemde Wildemanshofje. Tweede brug LA (Keetgracht). Net over de brug ligt rechts op de hoek de voormalige stadstimmerwerf. Meteen weer langs het water LA, Oudegracht. Eerste brug RA, Groot Nieuwland. Tweede LA, Laat. Eerste RA, Huigbrouwerstraat, wordt Kraanbuurt bij gracht. Ra brede gewelfde stenen brug oversteken en RA, Mient. Met bocht mee naar links, langs de Vismarkt, wordt daarna Verdronkenoord. RD langs de gracht. Ophaalbrug RA, Eenhoornsbrug, en meteen LA, Verdronkenoord. Einde LA over brug, langs het Accijnstorentje en RD, Bierkade.
4. Eerste LA, Keizerstraat. Einde RA, Sint Annastraat. Tweede LA, Fnidsen. Links ligt de Remonstrantse Kerk. Derde RA, Appelsteeg, met als laatste gebouw links het Huis met de Kogel. RD, de brug over en RA-LA, Kooltuin. Eerste LA, Dijk. Tweede LA, Voordam. Aan de overkant van de gracht ligt Biermuseum De Boom. Eerste RA over ophaalbrug en LA, Waagplein. Voorbij de Waag RA, Waagplein, later Magdalenenstraat. Bij parkeerplaats Hofplein RA, Gedempte Nieuwesloot. Einde de weg en de voetgangersbrug weer oversteken, terug naar de ANWB Winkel.
De witte horizontale stroken, de balustrade tussen de dakkapellen, het hoge bordes en het torentje zijn de in het oog springende elementen van het laatgotische raadhuis.
De oudste resten van de Grote of St.-Laurenskerk stammen uit de 11e eeuw. De in Brabantse gotiek gebouwde kerk heeft als belangrijkste troef het wereldvermaarde Schnitgerorgel.
Wie geïnteresseerd is in de kunst en geschiedenis van Alkmaar, wandelt over het Canadaplein naar het Stedelijk Museum Alkmaar dat verscholen gaat achter een moderne gevel.
Sta voordat u via de Kanisstraat de stadswallen op gaat even stil bij het huis op nr. 1. Dit pandje uit 1540 telt als een van de oudste stenen huizen van Alkmaar.
Het eerste hofje langs de route is het Hofje van Splinter. Uit de nalatenschap van Margaretha van Splinter werden acht huisjes gebouwd voor alleenstaande vrouwen van goede afkomst die aan de bedelstaf waren geraakt.
Op het Bolwerk prijkt trots de Molen van Piet. Hij is de laatste van wel tien molens die na het beleg op het bolwerk waren geplaatst. De stadswallen werden halverwege de 16e eeuw halsoverkop versterkt toen de Spanjaarden al tot Haarlem waren opgerukt. Iedereen die kon moest aan het werk, en niet zonder resultaat.
In de 16e en 17e eeuw zuchtte Holland onder de opmars van de Spanjaarden. Steden als Zutphen, Naarden en Haarlem vielen na een korter of langer beleg. Alkmaar stond er niet veel beter voor, zeker niet omdat de haastig versterkte stadswallen maar nauwelijks op tijd klaar waren. Toch keerde hier het geluk van de Spanjaarden. De listige Alkmaarders staken in 1573 de dijken van de omringende polders door en zagen de bezetters in paniek vluchten. Een keerpunt in de strijd, want hoewel de oorlog nog tot 1648 zou duren gaf deze Victorie de Hollanders nieuwe moed. ‘Wie heeft van Alkmaar niet gehoord? / Van ’t strijden aan de Friese poort / Voor meer dan zes maal vijftig jaren? / Toen Spanjes lust naar Hollands bloed / Beteugeld werd door Alkmaars moed / Die doodsangst joeg in ’s vijands scharen / Dat leert ge uit ’s Lands Historie / Van Alkmaar de Victorie.’
Bijzonder sfeervol is het Wildemanshofje, gebouwd in 1713 voor oudere vrouwen. Nog steeds is het een oase van rust.
De gerestaureerde Stadstimmerwerf werd vermoedelijk in 1600 als opslagloods gebouwd. Rond 1726 werd het gebouw aanzienlijk uitgebreid. Het gebouw huisvest nu een woningbouwvereniging.
Midden op de Gewelfde Stenenburg aan de Mient stond vroeger de schandpaal, een mooie centrale plek in de stad. De zondaar was verzekerd van veel bekijks. Neem een moment om te genieten van de fraaie gevels die boven de winkels prijken: de Leeuwenborg, duidelijk herkenbaar aan de twee kalkstenen leeuwen, de 17e-eeuwse Kroon met een keizerskroon boven de onderpui en tot slot de eenvoudigere Zijdeworm, met bakstenen pilasters.
Om de hoek ligt de Vismarkt, tegenwoordig een geliefde plek om even te pauzeren. Let op de grappige beeldjes op het dak van de galerij.
Vanaf de Eenhoornsbrug hebt u een karakteristiek uitzicht: aan de ene kant het 18e-eeuwse pakhuis ‘de Vigilantie’ met uitbundige klauwstukken en vensterlijsten; aan de andere kant het Accijnstorentje uit 1622.
Aan de Fnidsen, een van de populaire winkelstraten, zit achter de nrs. 35 tot 39 de Remonstrantse Kerk verstopt. Deze schuilkerk uit 1658 heeft een prachtig interieur.
Het Huis met de Kogel herinnert aan het beleg van Alkmaar. In de gevel is een ingeslagen Spaanse kanonskogel te zien. Vanaf de brug hebt u een mooi uitzicht, onder andere op de mooiste kant van de Waag.
De voormalige brouwerij uit de 17e eeuw herbergt nu het Nationaal Biermuseum De Boom. U ontdekt er alles over het brouwen van bier. In hetzelfde pand is ook een proflokaal gevestigd.