ANWB HomepageStreet Art route Breda
Nederland, Noord-Brabant, Breda
In vijf jaar tijd zijn er in Breda meer dan negentig muurschilderingen aangebracht. De murals hebben saaie parkeerplaatsen, kale muren en onopvallende poortjes omgetoverd tot kleurrijke plekken. Maar de muurschilderingen in Breda zijn meer dan alleen Street Art. Ze vertellen ook de verhalen van de stad Breda: van een verwoestende Spaanse aanval en de dodelijke pest eeuwen geleden tot de recente opleving van een voormalige arbeiderswijk. Deze route combineert de historische hoogtepunten van Breda met de mooiste murals. Kijk goed om je heen tijdens de wandeling. Dan ontdek je er ruim dertig!
Tip: Wandel deze route via de gratis ANWB Eropuit app. Zoek de route in de app via de filters. Onderweg zie je op het kaartje waar je bent, zo kun je niet verdwalen.
Hond mee: honden zijn aangelijnd toegestaan op deze route.
Toegankelijkheid: deze route is geschikt voor mindervaliden. Een klein deel van de route (bij het spoor) gaat over oneffen terrein (kinderkopjes). Eventueel op dat stukje het fietspad gebruiken.
Paden: verhard.
Parkeren: Q-Park Station, Stationslaan, 4811 BN Breda
1. Kies in station Breda voor de uitgang Belcrum/kantoren. Bij uitgang LA onder overkapping door (op het plafond staat al meteen een eerste mural) langs fietsenstalling en omhoog. Boven meteen via zebrapad weg oversteken, rechts om het cafetaria heenlopen en dan meteen LA, Speelhuislaan, en voetpad in het midden van de weg over treinrails volgen. Bij kruising LA via stoplichten en meteen RA via stoplichten. Aan overkant straat LA, Belcrumweg. Eerste weg RA, Veilingkade. Aan de overkant van het water zie je de mural Belcrum Birds. Loop de weg langs het water tot het einde (links ligt STEK), keer om en loop zelfde weg terug tot einde weg. Ga daar RA, Belcrumweg.
2. Volg pad dat rechts van de weg loopt, ga onder het spoor door. Op de kruising bij de stoplichten RA en de brug over, Academiesingel. Op de kruising met de Nieuwe Prinsenkade LA via stoplichten. Volg pad dat links van de weg loopt (water links), langs o.a. het Spanjaardsgat. Eerste weg LA, slotjesbrug over en RA, Haven. Eerste steegje LA, Potkanstraat. Hier zie je vier murals. Einde LA, Havermarkt. Op driesprong Schoolstraat/Reigerstraat/Torenstraat RD, Reigerstraat. Bij de ingang naar de Foodcourt is een mural gemaakt.
3. Eerste weg RA, Grote Markt. Na de Grote Kerk meteen RA. Einde LA en meteen RA, een onopvallend steegje in door het Bliss Hotel. Dit is de entree naar ’t Sas, een winkelhofje. Einde ’t Sas LA (volg bord ‘De Barones’). Einde RA, Lange Brugstraat. Op de kruising met de Nieuweweg RD. Volgende kruising met Markendaalseweg RD, de Haagdijk in. Eerste weg LA, Rozemarijnstraat, met twee murals. Einde RA, Markendaalseweg. Bij Odilia van Salmstraat aan rechterhand LA de brug over en meteen RA het pad langs het water volgen (water rechts).
4. Bij de grote weg van rechts (heet nog steeds Markendaalseweg) RA. Volg de weg aan linkerkant via het voetpad. Tweede weg LA, Concordiastraat. Einde Concordiastraat weg oversteken en door het poortje (naast bordje ‘voetpad’), Concordiaplein, met een mural. Verlaat tussen nummer 6 en 7 het Concordiaplein, Picenistraat. Op de hoek van deze straat zie je een opvallende muurschildering. Op de kruising LA, Godevaert Montensstraat. Op de kruising LA, Nieuwe Ginnekenstraat. Einde weg (bij ‘glitterrotonde’) RA, Van Coothplein.
5. Einde weg LA, Achter de Lange Stallen (let op: dit is een klein steegje in de bocht), met een mural. De steeg komt uit op parkeerplaats Molsparking, met meer dan tien murals. Loop hier RD, via de beschilderde muren aan de linkerkant van de parking. Verlaat het parkeerterrein helemaal achterin via de Kerkstraat. Op de kruising met de Oude Vest LA en meteen RA, Halstraat in. Op de Grote Markt RD blijven lopen. Einde RA, Reigerstraat en meteen LA, Kasteelplein. Voor het Kasteel van Breda RA, voetpad Valkenbergpark in. Derde voetpad RA, dan eerste RA en via toegangshek het park uit. Sla dan RA. Eerste RA, daarna weer RA, Catharinastraat. Hier ligt verscholen achter een poort bij nr. 24 de Willem Merkxtuin en aan de overkant het Begijnhof van Breda. Sla daarna LA, St. Annastraat.
6. Op de kruising LA, Veemarktstraat. Na nr. 68 RA, Wijngaardhof. Einde RD weg oversteken en parkeerterrein Beyerd-Vlaszak volgen via trottoir aan linkerkant. Einde RA en meteen LA. In de Poort van Schoenmakers is een mural gemaakt. Ga niet onder de poort door, maar verlaat het parkeerterrein als je met de rug naar de poort staat door RA te gaan, langs restaurant De Beyerd. Einde RA, Boschstraat. Eerste LA, Bouwerijstraat. Einde J.F. Kennedylaan oversteken en RD via het voetpad het Valkenbergpark in. Eerste kruising RA. RD het pad blijven volgen tot aan het einde van het park. DaarRD de weg oversteken en RD naar het station, het beginpunt van deze route.
De spoorlijn van Breda vormde eind vorige eeuw nog een scheiding tussen het ‘rijke’ centrum en de arbeiderswijk Belcrum. De afgelopen jaren is Belcrum echter getransformeerd tot een culturele hotspot. In de wijk vind je meerdere murals. De opvallendste siert sinds eind 2020 de gevel van Electron, een voormalige electro-fabriek, die nu dienstdoet als kunstenaarsbroedplaats. De mural ‘Belcrum Birds’ is ruim 40 meter lang en 6 meter hoog en is een ode aan de kleurrijke ‘vogels’ die in de ondernemende en creatieve wijk Belcrum wonen. De mural is een gezamenlijk project van de kunstenaars Rutger Termohlen, Collin van der Sluijs en Super-A.
STEK is een creatief bedrijventerrein waar kunstenaars en originele horecaondernemers een plek hebben gevonden. STEK biedt letterlijk en figuurlijk een podium en een platform voor nieuw duurzame en circulair ondernemerschap en talentontwikkeling. Het is een originele en inspirerende vrijplaats in de stad met winkeltjes terrassen en verrassende bouwsels en kunstuitingen. Er worden rondleidingen en workshops georganiseerd.
De Potkanstraat verbindt de haven van Breda met de rest van het uitgaansgebied van Breda. Er zijn vier murals aangebracht om dit steegje aantrekkelijker te maken. Alle vier dragen ze verwijzingen in zich naar het uitgaansleven en de haven. Rutger Termohlen schilderde een dame die wordt omringd door waterplanten en een octopus. Ernaast zie je een zwemmende vrouw die tussen de vissen van haar drankje nipt, gemaakt door kunstenaar Anti-held. Erboven vind je een feestend duo in waterblauw, met een drankje en een bitterbal van Joren Joshua. Daniël van de Haterd schilderde een octopus die de muur overneemt.
De voormalige Casino-bioscoop aan de Reigerstraat doet nu dienst als Foodcourt. Tijdens de verbouwing van het pand werd een oud theaterdoek gevonden van honderd jaar oud, waarop een art-deco-interieur te zien was, gebaseerd op Theater Tuschinski in Amsterdam. Het oude decorstuk vormde de inspiratiebron voor kunstenares Babette Bakermans. Zij maakte in 2020 deze mural die je ziet als je de Foodcourt inloopt. Wie goed kijkt, krijgt een beetje dat art-deco gevoel, gemixt met een bioscoop-ervaring.
De Rozemarijnstraat had nooit zo’n goed imago. In 1836 werd hij al omschreven als ‘een der vuilste en morsigste achterstraatjes’ van Breda. Aan kunstenaar, illustrator en tattoo-artist Rutger Termohlen de taak om het straatje in 2017 positief tot leven te brengen. En dat is hem met zijn mural vol vogels, mensen en bloemen mooi gelukt. Verderop in de Rozemarijnstraat kom je ook nog een muurschildering van een reusachtige Robot Dino tegen, gemaakt door M-City. De robot verwijst naar het industriële verleden van Breda. In dit deel van de stad stond namelijk ooit de Etna-fabriek, waar gietijzeren producten als kachels en fornuizen werden gemaakt.
Op de plek van het verscholen Concordiaplein stond vroeger Stadsschouwburg Concordia. Alleen de monumentale voorgevel staat daarvan nu nog overeind. Deze vormt nu de toegang tot het plein. De mural achteraan bij het speeltuintje vormt een herinnering aan dit theaterverleden. Kunstenaar Collin van der Sluijs liet zich inspireren door de Bredase komiek Abraham de Winter, die eind 19e eeuw bekend werd met zijn imitaties van verschillende typetjes. Collin besloot een kleurrijke schildering van een zanglijster te maken, een vogel die erom bekend staat andere vogels en mensengeluiden te imiteren.
Het Van Coothplein werd vroeger vooral gezien als een onopvallend einde van de belangrijkste winkelstraat van Breda. Tegenwoordig zitten er in de monumentale panden veel restaurants, wat veel bezoekers aantrekt. In 2020 heeft kunstenaar Dadara hoog boven de ijssalon de mural Loading Street Art gemaakt. De muurschildering laat het ronde laadteken zien dat iedereen kent van zijn computer of mobiele telefoon. Volgens de kunstenaar is de mural een reactie op het feit dat we tegenwoordig meer kunst zien via social media dan in de realiteit. Maar er zitten ook andere betekenissen in verborgen, zoals het stilstaan van onze maatschappij tijdens de coronacrisis.
Het monumentale gebouw De Lange Stallen werd in 1765 gebouwd als onderdeel van de Chassékazerne. Ruim tweehonderd paarden werden er gestald. Vandaar dat je op de mural in het smalle straatje Achter de Lange Stallen een vrolijk paard ziet staan. Illustrator Ilse Weisfelt maakte deze mural in 2015. Ze staat bekend om haar kleurrijke en cartooneske werken, waarin mens en dier centraal staan.
De Molsparking was altijd een wat troosteloze parkeerplaats. Dat is door de komst van meer dan tien murals flink veranderd. De muren lijken een waar buitenmuseum, waarbij iedere schildering weer zijn eigen verhaal vertelt. Vaak gaat dat over de geschiedenis van Breda, zoals de mural van de enorme rat, die kunstenaars Rutger Termohlen, Collin van der Sluijs en Super-A aanbrachten op een zijmuur. Het dier is een verwijzing naar het kerkhof dat vroeger op de plek van de Molsparking lag. Toen de pest uitbrak, die vaak door ratten werd verspreid, werden de pestlijders hier begraven, buiten de stadsmuren.
De Poort van Schoenmakers loopt onder een gebouw door dat vroeger een stadsboerderij was en ‘Het Wit Lam’ heette. Kunstenaar Sam van der Weijden woonde in een van de appartementen die nu in het complex zitten. Hij ontwierp in 2017 een mural die de hele poort zou bedekken en zo de toen nog grauwe poort zou opvrolijken. In 2020 werd dat idee werkelijkheid en het resultaat mag er zijn. Op het plafond van de poort zie je nu de historische plattegrond van Breda, de ene zijmuur toont Demeter, de godin van de landbouw, op de andere muur staat een wit lam.