Wandelen door nieuw land

Hond mee: deze ANWB-route is in verband met loslopend wild grotendeels ongeschikt voor honden. Wil je toch de hond meenemen, volg dan de paarse bewegwijzerde route van Staatsbosbeheer: het Boswachterspad. Deze route start op dezelfde plek als de ANWB-wandelroute, maar is 7 kilometer lang in plaats van 18. De route staat aangegeven met paaltjes.

Let op: je kunt de paarse route – die niet wordt aangegeven op het kaartje in de ANWB Eropuit-app – hier downloaden.

Toegankelijkheid: deze route is vanwege de lengte en de drassige paden en hekken op de route niet geschikt voor mindervaliden.

Paden: 90% onverhard, zand- en graspaden.

Parkeren: er is ruime parkeergelegenheid bij het Buitencentrum Oostvaardersplassen.

1. Start vanaf het Buitencentrum Oostvaardersplassen. Loop langs zijkant Buitencentrum (oude gebouw) LA bruggetje over. Je passeert observatiehut De Blauwborst.

2. Einde pad RA ri Schollevaar en Zeearendroute, betonpad, wordt verderop graspad. Na 70 m LA Zeearendroute. Volg de markering door natuurgebied De Driehoek (tijdens wintersluiting niet toegankelijk, volg dan het pad RD voor een heen-en-weertje naar vogelhut de Schollevaar)

(Zeearend, Wilde paarden, Schollevaar) Keer terug via dezelfde route. Ga dan op splitsing met handwijzer Schollevaar RD, verderop volg paarse route, onder het spoor door, verderop over topje Kleine Praambult. Je komt uit op de weg (Praamweg).

3. Steek de Praamweg over. Sla RA, pad langs plassen. Dit is het Oostvaardersveld. Verderop over soort dijkje. Na waterpartij volg breed graspad door rommelig bos. (Mooi dood) Einde graspad hek door en LA route over graspad langs hek vervolgen. (Optioneel: na 150 m afslag naar kijkhut De Krakeend). Circa 350 m na afslag hut negeer pad naar links (hier paarse route verlaten) en vervolg RD, graspad. Na 50 m op splitsing LA. Na 70 m RA houten brug over. Pad komt via hek uit op Knardijk.

4. Ga op de Knardijk RA. Na ca. 500m sla LA de dijk af en volg fietspad Hollandse Hout. (Hollandse Hout, Wrak). Verderop passeer je de plek waar een scheepswrak is ontdekt. Einde pad hek/veerooster door. RD weg (Torenvalkweg) oversteken en karrenspoor langs fietspad volgen. Spoor onderdoor en RD, klinkerpad. (Big Five) Eind klinkerpad rechts aanhouden. Op splitsing RD. Na bijna 300 m pad kruist een greppel. Sla aan overzijde LA en volg nu rode route, door het gras richting picknickbank.

5. Even vóór picknickbank scherp rechtsom voor de Wielewaalroute (5 km). (Natuur op maat) Volg alsmaar de rode bordjes. Let op bij de parkeerplaats bij de buizerdweg ontbreken de rode bordjes, hier moet je rechts aanhouden. Het kan er rommelig en blubberig zijn. Je komt weer uit bij deze picknickbank. Ga bij de picknickbank RD de dijk op. Steek de weg over en sla LA op het fietspad. Dit leidt na ca. 800 m terug naar het Buitencentrum Oostvaardersplassen.

Als je hem al ziet, dan weet je het zeker, want de zeearend vliegt niet, maar flaneert als het ware door het ruim. Altijd gefocust om een prooi te grijpen. Ganzen, karpers, eenden: er moet wel wat stevigs in het 7 kilo zware dier met een spanwijdte van wel 2,5 meter. In 2006 bouwde een zeearendkoppel een nest in de Oostvaardersplassen. Het haalde de kranten: na eeuwen afwezigheid was de zeearend terug in Nederland. En iedereen wilde ‘de vliegende deur’ zien. Alle paartjes die in Nederland broeden (acht tot tien) zijn nakomelingen van dat eerste stel. 

In De Driehoek graast een groep wilde paarden. Zij zijn de reden dat de jonge bomen en struiken binnen rasters en boomkorven staan. Het kan er heftig aan toegaan bij deze grazers: de merries beschermen hun veulens, de hengsten vechten regelmatig om te bepalen wie het hoogst in rang is of wie er voor het nageslacht mag zorgen. Houd afstand, niet voeren! Je verliest het namelijk altijd van deze aanvoerder van de big five van dit gebied.

Let op: In de winter is De Driehoek beperkt toegankelijk. Honden zijn (uiteraard) niet toegestaan.

Is vogelkijkhut Zeearend gesloten, dan is er altijd nog De Schollevaar om de aalscholverkolonie van de Oostvaardersplassen te beloeren. Het graspad erheen veert onder je schoenen. Langs de randen staan schermen van manshoog riet. Niemand die de wandelaar hoort, maar de wandelaar hoort van alles: geritsel, een plons, roffelende hoeven, verschrikte vogels, heel veel vogels. In de winter vooral de grauwe gans, 25.000 stuks. Die eten zich vol met riet. Hun poep belandt in het water dat een voedzame soep wordt voor de vissen. Die vormen op hun beurt weer lekkere maaltjes voor allerlei vogels.

In het Oostvaardersveld wandel je langs plassen waarin eenden en ganzen baantjes trekken. Ook ijsvogels en visarenden worden er gespot, heel soms zelfs een lepelaar. Is het piepklein, met een knalgele hanekam en kwettert het kort, fel en hoog? Dan heb je het goudhaantje in het vizier. De struiken net voor de waterplas zijn een van de favoriete plekken van deze gevederde pingpongbal.

Als er bossen bestaan waar elven en kabouters wonen, dan is dit er zo een. Het mos kleeft aan de wortels van bomen, op de stammen, op de vermoeide takken waar zwermen vinkjes als bladeren uit neerdwarrelen. De populieren – de pionierbomen van de Oostvaardersplassen – zijn na vijftig jaar op. Maar tussen de aftakelende bomen ontstaat weer genoeg nieuw leven.

Het Hollandse Hout is elf jaar eerder drooggevallen dan de rest van de Oostvaardersplassen. Een volwassen bos is het, met stevige bomen: populieren, kersen, wilgen, elzen, eiken, lindes en beuken. Het is een multifunctioneel bos, waarin ook bomen worden gekapt voor de verkoop. De gekapte bomen worden vervangen, en dan niet één soort op een kluitje, maar een gezonde mix. Het gaat om honderden voetbalvelden aan nieuwe aanplant. De bomen met blauwe stippen mogen blijven, dat zijn zogenoemde toekomstbomen.

Het anker dat hier ligt, markeert een scheepswrak dat in het Hollandse Hout uit de bodem tevoorschijn kwam. Het lag zo dicht onder het oppervlak dat een boswachter er zijn banden op lek reed. Het is snel weer onder de aarde teruggestopt – de beste manier om het te conserveren. Het onzichtbare schip dateert uit de 17de eeuw. Het was op weg naar Amsterdam met een lading vers water, maar de haven werd nooit gehaald; door storm of ondiepte leed het schipbreuk. En nu ligt het hier, tussen nog veel meer vergane schepen. Zes eeuwen Zuiderzeevaart onder de grasmat.

De Oostvaardersplassen heeft zijn eigen big five: konikpaard, vos, heckrund, edelhert, ree. De kans ze tegen te komen is groot; er is ruimte voor ongeveer elfhonderd grote grazers. Het burlen en de gevechten van de mannetjes vormen eind zomer een indrukwekkend spektakel. Nieuwkomers zijn de otter en de bever. En misschien de wolf in de toekomst? De obstakels (wegen en meren) om de Oostvaardersplassen te bereiken zijn groot.

Een wielewaal zíén is een hele kunst, hem horen is eenvoudiger. Hoog in de boomtoppen zit hij te dudeljoën en kijkt hij uit over zijn domein. Er is een slenk (brede geul) aangelegd, 2 kilometer land en 50 meter breed, bedoeld om nieuw leven aan te trekken. De verwachtingen zijn hoog, want graaf in de Oostvaardersplassen een gat in de grond, vul die met water en voor je het weet, schiet er van alles op uit de bodem. Daarmee lok je dodaars, ijsvogeltjes en zelfs bevers, weten de beheerders. Natuur op maat. Mooi in mei, als de moerasandijvie bloeit.