Hoe vaak komen hoge en lage stroomtarieven voor?

Komen hoge uurprijzen vaker voor dan lage of is het juist andersom?

Zo nu en dan komen uitzonderlijke hoge stroomprijzen in het nieuws, maar over zeer lage tarieven lees je eigenlijk nooit. Klopt het dat hoge stroomprijzen veel vaker voorkomen dan lage? We houden alle uitzonderlijke uurtarieven van 2025 bij én blikken terug op de voorgaande jaren.

Prijs elektriciteit vaak laag, soms hoog

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: zeer hoge uurtarieven zijn een uitzondering. In 2024 kwam de marktprijs (de beursprijs inclusief BTW, maar exclusief energiebelasting en inkoopkosten) voor stroom slechts 3 uur boven de 0,75 euro uit en 1 uur boven de 1 euro. Die vier uren waren ook nog eens aansluitend op één dag: 12 december 2024. Daar staat tegenover dat de marktprijs voor stroom 527 uur 0 euro was en 255 uur negatief.

Ook voor 2025 houden we weer het aantal uren met een uitzonderlijke stroomprijs bij:

Uitzonderlijke stroomtarieven door de jaren heen

Helemaal interessant wordt het als we kijken naar de ontwikkeling van het aantal uren met een uitzonderlijke stroomprijs. Het eerste wat opvalt zijn de hoge tarieven in 2022. We zaten toen midden in een energiecrisis, waarbij enorm hoge gasprijzen ook zorgden voor zeer hoge stroomtarieven. Overigens zat je – ondanks de hoge tarieven – bij ANWB Energie wel goed, het volgens het CBS berekende gemiddelde energietarief lag het grootste deel van 2022 nog een stuk hoger. Daarnaast lag de piek van hoge stroomprijzen in de zomer van dat jaar, waardoor huishoudens met zonnepanelen ook extra geprofiteerd hebben van hoge terugleververgoedingen.

Marktprijs elektriciteit steeds vaker 0 of negatief

Wat ook opvalt is de sterke groei van het aantal uren waarbij de marktprijs van stroom 0 euro of iets onder 0 is. Van 105 uur in 2021 en 2022 naar 394 in 2023 en zelfs 527 uur in 2024. In vergelijking met 2023 kwam in 2024 de marktprijs voor elektriciteit wel iets vaker boven de 0,30 euro uit. Toch gaat het in totaal om minder dan 60 uur over een heel jaar.

Meer extremen, zowel hoog als laag

Vergelijk je het afgelopen jaar met 2021, dan valt ook op dat de uitersten verder uit elkaar liggen. Doordat we steeds meer duurzame energie opwekken, kunnen we op steeds meer momenten vrijwel volledig zonder fossiel opgewekte energie. Soms is er zelfs zo veel duurzame stroom, dat de prijzen tot ver onder nu dalen. Het nadeel is dat als de zon dan onder gaat of de wind gaat liggen, de gascentrales plots opgestart moeten worden. Dat kost energie en geld en dat resulteert dan in (kortstondige) pieken de andere kant op.

Als consument gebruik maken van dynamische beursprijzen voor elektriciteit

Met een energiecontract van de ANWB kun je als consument ook energie afnemen tegen deze handelsprijzen. Wel betaal je over elke kilowattuur onvermijdbare energiebelasting en inkoopkosten van zo'n 18 cent. Niet alleen lagen deze per uur verschillende tarieven sinds 2018 zo'n 80 procent van de tijd onder die van een gemiddeld contract, ze bieden ook de mogelijkheid om te besparen als je een deel van je verbruik kunt verplaatsen naar goedkope uren. Denk daarbij vooral om het sturen van grootverbruikers, zoals een wasmachine, droger, vaatwasser en bovenal het laden van een elektrische auto.

Welke impact hebben uitzonderlijk hoge of lage uurprijzen op de energierekening?

De impact van een enkel uur met een hoge of lage prijs is beperkt. Niet alleen betaal je bij ANWB Energie een vast voorschot per maand, op basis van je geschatte jaarverbruik, ook verbruiken de meeste huishoudens maar een beperkte hoeveelheid energie in één uur. Een aantal hoge of lage uren zijn dus niet van hele grote invloed op de hoogte van je energierekening. 

Rekenvoorbeeld: hoeveel kostten de duurste uren van 2024?

Laten we eens kijken wat stroomverbruik kost tijdens de vier duurste uren van 2024, van 15:00 tot 19:00 op donderdag 12 december. In onderstaand voorbeeld gaan we uit van een TV die alle vier de uren aan staat, een inductiekookplaat waarop een maaltijd gemaakt wordt en een waterkoker die éénmaal wordt gebruikt om een liter water te koken. 

Het stroomverbruik van dit huishouden komt gedurende die vier uur uit op 1543 watt, ofwel 1,54 kWh. De stroomprijs tijdens die vier uren bedroeg gemiddeld 1,06 euro per kWh (inclusief belasting en inkoopkosten). Dat komt neer op 1,63 euro voor het totale stroomverbruik in die vier uur. Bij een gemiddelde stroomprijs van 0,29 euro per kWh kost datzelfde verbruik 0,45 euro.

Deze vier duurste uren van 2024 kostte dit huishouden dus 1,18 euro extra. Als je bedenkt dat een gemiddeld huishouden zomaar 2000 euro of meer per jaar aan energie betaalt, dan is de impact van die 1,18 euro beperkt. Daarbij gaan we ook nog uit van een inductiekookplaat (circa de helft van de Nederlanders kookt nog op gas) én een TV die vier uur lang aan staat. Voor veel huishoudens met een dynamisch energiecontract waren deze vier duurste uren dus nog wat minder duur.

Hoe je wel kunt besparen met een dynamisch energiecontract

Je kunt vooral besparen door grootverbruikers te laten verbruiken op de goedkoopste uren van de dag. In 2024 bedroeg het gemiddelde verschil tussen het duurste en het goedkoopste uur per dag 0,1368 euro. Door er een gewoonte van te maken om je was of vaat tijdens goedkope uren te doen kun je wél een significante impact hebben op je energierekening. Daarvoor hoef je overigens niet elke dag de tarieven te checken, de momenten waarop de stroomprijs het laagst is zijn redelijk voorspelbaar. Een elektrische auto kun je zelfs automatisch laten laden tegen de goedkoopste tarieven, bijvoorbeeld met de ANWB Slim Laden app.