Wat is stadsverwarming en kun je er ook vanaf?

Stadsverwarming is een vervanging voor het gasnet en heeft zowel voordelen als een paar flinke nadelen. We zetten ze voor je op een rijtje.

Wat is stadsverwarming?

Stadsverwaming, ook wel warmtenet genoemd, is een alternatieve manier om je huis te verwarmen. Je hebt dus geen CV-ketel en doorgaans ook geen gasaansluiting. In plaats daarvan komt je warmte vanaf een externe locatie via buizen je huis binnen. Meestal is dat zogenaamde restwarmte van industrie of vuilverbranding: warmte waar de industrie zelf niks meer mee kan, maar waar je prima je huis mee kunt verwarmen.

Hoe groot is een warmtenet?

Je hebt grote en hele kleine warmtenetten. Een appartementencomplex waar de verwarming centraal geregeld is noem je namelijk ook al een warmtenet. In dat geval staat er in de technische ruimte van het complex een grote verwarmingsketel waar alle appartementen op aangesloten zijn. Je hebt ook blokverwarming, waarbij een blok huizen op één centrale ketel is aangesloten.

Bij een heel groot warmtenet zijn verschillende straten of zelfs complete buurten aangesloten op één netwerk. Stadsverwarming zie je bijvoorbeeld in grote steden zoals Amsterdam, Rotterdam, Arnhem en Eindhoven. Zo’n groot warmtenet wordt ook wel stadsverwarming genoemd. Meestal komt de warmte bij zo’n groot warmtenet van een nabijgelegen vuilverbranding of andere industrie. Nabijgelegen is daarbij een rekbaar begrip, door het gebruik van goede geïsoleerde leidingen kan de warmte namelijk kilometers ver onder de grond worden getransporteerd.

In totaal zijn zo’n half miljoen Nederlandse huishoudens aangesloten op een warmtenet. Op de grootste warmtenetten kunnen wel 50.000 huizen aangesloten zijn.

Hoe werkt een warmtenet of stadsverwarming?

Een huis dat onderdeel is van een warmtenet is aangesloten op twee leidingen. Via de ene leiding komt heet water het huis binnen, via de andere leiding gaat het afgekoelde water weer terug naar de warmtebron. Dat water verbruik je niet, de warmte wordt in een zogenaamde warmte-afleverset gebruikt om warm water te maken voor je douche of verwarming.

Wat zijn de voordelen van stadsverwarming?

Aangesloten zijn op stadsverwarming of een warmtenet heeft een aantal voordelen. Zo heb je geen grote CV-ketel nodig, maar alleen een veel kleinere en minder onderhoudsgevoelige warmte-afleverset. Onderhoud wordt geregeld door de leverancier van de warmte, je hebt er dus letterlijk geen omkijken naar.

Daarnaast is het ook heel duurzaam om restwarmte van industrie te gebruiken. Nederland staat vol grote fabrieken, stroomcentrales en verbrandingsovens waar warmte vrijkomt als restproduct. Door die warmte te gebruiken om huizen te verwarmen bespaar je flink op het gasverbruik. In die huizen hoeft immers niet meer op gas gestookt te worden en dat is beter voor het milieu.

In 2050 moeten alle Nederlandse huishoudens van het gas af en warmtenetten kunnen daarbij helpen. Voor een warmtenet ben je ook niet gebonden aan (fossiele) industrie, ook datacenters produceren een hoop warmte die gebruikt kan worden om woningen mee te verwarmen.

De voordelen van een warmtenet op een rijtje:

• Geen omkijken naar door collectieve aanleg en onderhoud
• Kleine warmte-afleverset in plaats van grote CV-ketel
• Beter voor milieu dan een eigen CV-ketel

Wat zijn de nadelen van stadsverwarming?

In Nederland ben je vrij om te kiezen welke leverancier jouw stroom en gas levert. In het geval van een warmtenet is dat anders. Je bent gebonden aan de exploitant van jouw warmtenet en je kunt dus niet overstappen van leverancier. Je bent dus ook overgeleverd aan de tarieven van die leverancier en van concurrentie is geen sprake. Wel bepaalt de ACM – Autoriteit Consument en Markt – elk jaar wat het maximale tarief is voor warmte. Het uitgangspunt is dat je niet duurder uit mag zijn dan met een CV-ketel.

Tarieven stadsverwarming

De prijzen voor stadswarmte zijn dus gekoppeld aan de gasprijzen en tijdens de energiecrisis in 2021 en 2022 stegen ook de tarieven van warmtenetten sterk. Tot begrijpelijke onvrede van veel gebruikers. Als jouw warmtenet bijvoorbeeld een vuilverbranding als warmtebron heeft, dan wordt bij de productie van die warmte nauwelijks gas gebruikt. Daarnaast is de warmte vaak een bijproduct, het wordt dus hoe dan ook opgewekt. Dat de prijzen voor warmte desondanks flink stegen voelde voor veel huishoudens dus erg oneerlijk.

Bijkomend nadeel is dat afsluiten van het warmtenet niet in alle gevallen mogelijk is en dat je opties om je huis te verwarmen beperkt zijn. Woningen die een aansluiting op een warmtenet hebben zijn doorgaans namelijk niet voorzien van een gasaansluiting.

De nadelen van een warmtenet op een rijtje:

• Geen vrije keuze van leverancier
• Prijs van warmte gekoppeld aan gasprijs
• Afsluiten van warmtenet niet altijd mogelijk of heel duur

Kun je van stadsverwarming af?

Dat hangt er vanaf. Als je een appartement of huis hebt met blokverwarming, dan is dat meestal niet mogelijk. Je verwarming is dan via je verhuurder of VvE geregeld. Ben je aangesloten op een groot warmtenet, dan kun je je meestal wel laten afsluiten.

Hoge kosten voor verwijderen warmteaansluiting

Terwijl het laten verwijderen van je gasaansluiting gratis is, kost het definitief laten afsluiten van een warmtenet minimaal 423 euro en soms nog (veel) meer. Omdat niet alleen de warmte-afleverset verwijderd moet worden, maar ook alle (ondergrondse) leidingen tot aan het distributienet moeten worden weggehaald, zijn dit kostbare werkzaamheden. Soms wordt dit volledig doorberekend en kan afsluiten van het warmtenet wel enkele duizenden euro’s kosten. Onderzoek dus eerst wat de kosten van afsluiten in jouw geval zijn.

Warmtenet tijdelijk afsluiten

Je warmte tijdelijk afsluiten kan ook, in dat geval wordt de warmteset niet weggehaald, maar enkel afgedopt. Dit kost doorgaans rond de 150 euro en is meestal mogelijk voor een maximale periode van twee jaar.

Van warmtenet naar warmtepomp

Daarnaast zul je ook nog moeten investeren in een alternatieve vorm van warmte, zoals bijvoorbeeld een warmtepomp. In een goed geïsoleerd huis (al dan niet met zonnepanelen op het dak) kan deze investering op de lange termijn goedkoper zijn. Door de afsluitkosten van een warmtenet is de terugverdientijd wel iets langer.

Stroom tegen inkoopprijs met ANWB Energie

Bij ANWB Energie kun je ook een contract afsluiten voor enkel stroom. We leveren dan elektriciteit tegen inkoopprijs, waardoor je zeker overdag en in de weekenden vaak extra voordelig stroom kunt verbruiken. Daarnaast betaal je nooit extra terugleverkosten als je zonnepanelen hebt, maar krijg je gewoon de eerlijke prijs voor je zonnestroom. Of je nu bent aangesloten op een warmtenet of deze juist laat afsluiten, met stroom tegen inkoopprijs kun je eenvoudig besparen.