Vestingstedenroute etappe 4

Via Google Maps op je telefoon

Rijd de route met behulp van Google Maps op je mobiele telefoon. De route houdt hierdoor automatisch rekening met eventuele wegafsluitingen of omleidingen en is compatible met Apple Carplay en Android Auto waardoor je kunt navigeren via het infotainment systeem van je auto.

Zo werkt het:

Zorg dat Google Maps is geïnstalleerd op je telefoon (staat er meestal al op en is anders te downloaden via App- of Playstore)

Scan de QR-code:

De startpagina van de route opent nu vanzelf op je telefoon.

Let op: soms zal de route te lang zijn om in één keer te openen, dan wordt deze verdeeld in etappes die je achter elkaar kunt rijden: klik op de route/etappe die je wilt rijden, deze opent automatisch in Google MapsTip: Op MapRoute vind je een bibliotheek met meer dan 2000 routes voor auto, of motor. Hier vind je ook alle ANWB autoroutes. Meer weten? Bekijk de handleiding voor MapRoute.

1. Met het routeboekje (en een bijrijder)

Print de pdf van de het routeboekje uit en neem deze mee. Let op: in verband met de verkeersveiligheid is deze optie alleen geschikt voor het rijden van de route met een bijrijder die de route leest! Het gebruik van de kilometerteller is belangrijk voor het goed volgen van de route.

2. Met de gpx

De veiligste en handigste manier om deze autoroute te rijden is door gebruik te maken van een navigatieapparaat in de auto: met gesproken aanwijzingen en een ondersteuning van de dynamische kaart op het apparaat. Heb je een navigatieapparaat? Download dan de gpx (rechts op de pagina onder het kaartje) en upload deze in jouw navigatieapparaat. Hoe je dat doet verschilt per merk en apparaat. Je kunt het beste kijken op de site van het betreffende merk voor een handleiding en/of voor de gegevens van de support-afdeling (als je er niet uitkomt!). Bijvoorbeeld: Garmin of TomTom.

N.B. Op https://vestingstedenroute.nl/ kun je het routeboekje van deze route downloaden. Ook vind je hier informatie over het rijden van de route via MyRouteApp of Google Maps.

Snellaadpunten langs de route:

• Rijksweg A58, Bergen op Zoom, Rijksweg A58, Bergen op Zoom, E-Flux, 24/7 open (niet direct aan de route, maar langs de A58, even buiten Bergen op Zoom).

Bij sommige vestingsteden moet je goed kijken om de historische vorm te herkennen, maar de stervorm van Willemstad is nog duidelijk zichtbaar. Willem van Oranje liet in 1583 de vestingwerken bouwen om de Hertog van Parma tegen te houden. Toen later ook de Fransen oprukten, waren de vestingwallen in Willemstad niet meer genoeg en er kwamen nog forten bij. De stad is prachtig gerestaureerd. Wandel bijvoorbeeld over de vestingwallen of neem plaats op een van de vele terrasjes bij de haven.

Mauritshuis - Maurits van Oranje bouwde in 1623 zijn jachtslot en buitenverblijf in Willemstad: Princehof. Een Frans bombardement in 1793 beschadigde het Mauritshuis in Willemstad flink. Franse bezetters verwaarloosden het. Een storm bracht in 1808 nóg meer schade toe. De Fransen maakten Princehof later weer bewoonbaar en gebruikten het als militair hospitaal (infirmerie). Het Mauritshuis was van 1973 tot 1997 stadhuis van de gemeente Willemstad. Nu wordt het verbouwd tot bezoekerscentrum (Hofstraat 1, 4797 AC Willemstad).

Dit fort is in 1811 gebouwd door Napoleon en is het grootste fort van de Zuiderwaterlinie. Samen met ‘neven’ Fort de Hel, Fort Bovensluis (Numansdorp) en Fort Frederik (Ooltgensplaat) vormde Sabina een kring rondom Willemstad. Een sterk front dat ons verdedigde tegen de Engelsen. Ook later omarmde Fort Sabina zijn burgers: het bood de burgers dekking tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de jaren vijftig en zestig diende Fort Sabina als munitieopslag. Fort Sabina is nu het decor van allerlei evenementen op het gebied van kunst, cultuur en natuur. Er is horeca aanwezig en is zeker een bezoek waard (Fortweg 1, 4794 SC Heijningen)!

Steenbergen had vroeger alleen een kleine ommuring ter bescherming tegen overstromingen en vijanden. Zoveel was er niet te vrezen. Maar de ligging én de zwakke verdedigingswerken leidden tussen 1572 en 1622 tot de ene belegering, verovering en herovering na de andere. De bevolking leed erg onder dit stuivertje wisselen tussen Spaanse en Staatse troepen. Op 18 juli 1622 veroverden 3 compagnieën Spanjaarden de vestingstad voor een laatste keer. Enkele maanden later kon Prins Maurits Steenbergen ontzetten en hij trok op zijn beurt met een enorme legermacht de vestingstad binnen.

Keer op keer werd Steenbergen veroverd en geplunderd door Spaanse troepen. Tot 1627, want vanaf toen beschermde Fort Henricus in Steenbergen de haven en de sluis. Die sluis was belangrijk voor de inundatie (verdedigen met water). De hoornwerken, bastions en gracht van Fort Henricus maakten Steenbergen een onneembare vesting. In 1809 zette Napoleon zijn kanonnen voor het laatst klaar, uit angst voor een Britse invasie. Kort erna werd Fort Henricus afgebroken. De wallen, het binnenterrein en de gracht van het fort zijn hersteld (Schansdijk, Steenbergen).

Bij Steenbergen ligt het gerestaureerde Sluizencomplex Benedensas. Sinds 1824 beschermden de sluizen het achterliggende land tegen hoogwater uit het Volkerak. Ook overbrugden ze het hoogteverschil voor de scheepvaart. Want de sluis heet Benedensas omdat deze aan de benedenloop van de Vliet ligt, in tegenstelling tot – inderdaad – het Bovensas. Omdat het Benedensas deel uitmaakt van de zogeheten ‘natuurpoorten’ vormt deze locatie de perfecte uitvalsbasis om de nabijgelegen natuurgebieden te ontdekken (Beneden Sasweg 4, 4655 ST De Heen).

Fort de Roovere is de parel van de West Brabantse Waterlinie en een van de grootste forten van deze linie. Het is in 2010 helemaal opgeknapt. De ingang van het fort ligt aan de Ligneweg en verbindt Fort de Roovere met Fort Pinssen. Wandelaars kunnen bij de Oostwal over een ‘loopgraaf door het water’, de Mozesbrug genoemd. Het is een modern kunstwerk dat belangrijke architectuur- en bouwprijzen won. Het hele gebied tussen Fort de Roovere en Fort Pinssen is opnieuw ingericht zodat je hier prachtig de Zuiderwaterlinie in het landschap kunt zien. Beklim de Pompejus toren waarmee je een prachtig uitzicht krijgt over het fort. maak gebruik van de horeca die aanwezig is op het fort en ontdek alles met een wandeling.

Fort Pinssen in Bergen op Zoom beschermde de inundatievlakte rond Halsteren. Dat maakte het een belangrijke schakel van de West Brabantse Waterlinie, de ketting van forten, loopgraven en inundatiegebieden tussen Bergen op Zoom en Steenbergen. In de twee eeuwen die Fort Pinssen nu buiten gebruik is, hebben planten en struiken het fort ingenomen. Het fort is niet openbaar, maar wel rondom te bekijken. Je kunt hier nu prachtig wandelen, ook naar de andere vestingwerken van de West Brabantse Waterlinie.

De West Brabantse Waterlinie stamt uit 1628. Het doel van deze verdedigingslinie was helder: Bergen op Zoom, en daarmee de handelsroute van Zeeland naar Holland beschermen tegen een aanval van de Spanjaarden. De linie bestond uit een aaneenschakeling van onder water gezet land en moerassen. Daarbovenuit torenden meerdere forten. Een eeuw later kwam daar 5,5 kilometer liniewal bij. Daarvan is nog één kilometer bewaard gebleven, tussen Fort Pinssen en Fort de Roovere.

Daar waar Brabant Zeeland kust: soms vergeet je in vestingstad Bergen op Zoom gewoon dat je in Nederland bent. Zo Vlaams doen het middeleeuwse centrum met alle monumentale bouwwerken én met Fort de Roovere in Bergen op Zoom aan. Je geniet er van het bourgondische leven, de leuke winkeltjes én de historische schatten. Maar deze veelzijdige stad heeft meer te bieden. Ontdek ook de mooie natuur rond Bergen op Zoom.

Ravelijn op den Zoom - Ravelijn op den Zoom is ontworpen door de beroemde vestingbouwer Menno van Coehoorn en is het enige, volledig origineel overgebleven verdedigingswerk van de Zuiderwaterlinie. Het is gebouwd in 1703. Er zijn nog ondergrondse gangen, de kazematten, en een kruitkelder. Aan de andere kant is de galerij, voor het afvuren van musketvuur. Het Ravelijn op den Zoom is onlangs gerestaureerd en je kan er nu terecht voor allerlei evenementen (4611 DX Bergen op Zoom).

Waterschans - De Waterschans, gelegen aan de oude havenmonding van de Schelde, is aangelegd in 1584. De Waterschans is het oudste vestingwerk van Bergen op Zoom en kenmerkt zich door de stervorm. Prins Willem van Oranje liet de Waterschans bouwen toen hij markies was van Bergen op Zoom. De Waterschans verdedigde de haventoegang, de sleutel tot de stad. De Waterschans is inmiddels gerestaureerd en kan ontdekt worden middels een wandelpad (Calandweg 34-40, 4612 PG Bergen op Zoom).

Gevangenpoort - De Gevangenpoort is een van de oudste nog bestaande stadspoorten in Nederland. 450 jaar lang is het gebouw een gevangenis geweest. Durf je het aan om de gevangenis van binnen te bekijken? Boek dan een rondleiding en daal af naar de poorterskamer, de cel waar je als stadsbewoner (poorter) werd opgesloten in afwachting van je echte straf. Ontdek de escaperoom die nu in de Gevangenpoort gevestigd is of ontdek meer over de geschiedenis met een rondleiding (Grote Markt 1, 4611 NR Bergen op Zoom).

Markiezenhof - Het Markiezenhof is een prachtig stadspaleis, opgericht aan het einde van de middeleeuwen na een flinke opknapbeurt van het middeleeuwse hof van de heren van Bergen op Zoom. Van 1485 tot 1727 deed het Markiezenhof in Bergen op Zoom dienst als adellijk woonpaleis. Tegenwoordig is het paleis een museum en het is een van de trekpleisters van de Zuiderwaterlinie (Steenbergsestraat 8, 4611 TE Bergen op Zoom).