De leukste bezienswaardigheden van Jakarta

Jakarta is een miljoenenstad: druk en overweldigend. Daarmee ook interessant en bomvol verhalen. Verdiep je in de koloniale geschiedenis in de wijk Kota Tua of ervaar Indonesië in het klein in het openluchtmuseum Taman Mini Indonesia. Dit zijn de leukste bezienswaardigheden van Jakarta.

Wat te doen in Jakarta?

De kans is groot dat Jakarta de eerste stad is die je aandoet voordat je reis door Indonesië begint. Veel reizigers stappen direct in het volgende vliegtuig of de trein of gebruiken de stad enkel als stop-over. De stad zelf is echter een stop waardig. Jakarta is het thuis voor meer dan tien miljoen mensen, wat leidt tot een hectisch stadsleven en een heksenketel op de wegen. Te midden van die chaos ligt het voormalig Stadhuisplein, ooit het centrum van het oude Batavia dat tot 1949 officieel tot het Koninkrijk der Nederlanden behoorde. Van deze controversiële geschiedenis zijn nog veel restanten terug te zien, bijvoorbeeld in de oude haven Sunda Kelapa en in diverse musea. In Jakarta vind je vele interessante bezienswaardigheden, vaak verstopt onder een flinke laag smog. Dit zijn de elf leukste!

1. Sunda Kelapa: de oorsprong van Jakarta

De geur van dieselolie, rijst en kruidnagelsigaretten komt je tegemoet in Sunda Kelapa, de oude haven van Jakarta. In de 14^e eeuw werd hier de oerversie van Jakarta gesticht, zo’n 100 jaar later nam de VOC de boel over. Vanaf hier werden specerijen, thee en andere goederen naar Nederland verscheept. Nog altijd worden Buginese schoeners (traditionele houten schepen) volgestouwd met handelswaar dat tussen de Indonesische eilanden wordt verscheept. De meeste actie vind je hier voor 6 uur ’s ochtends, wanneer zeelieden zich af en aan over wankelende loopplanken haasten.

Breng ook een bezoek aan het Maritiem Museum, gevestigd in de voormalige magazijnen van de VOC. Je leert hier meer over het belang van de zee voor de economie van het huidige Indonesië en bekijkt er modellen van vissersboten, scheepvaartapparatuur en oude zeekaarten.

2. Grootschalig vermaak in de Grand Indonesia Mall

Als Grand Indonesia Mall het niet heeft, is het niet te koop. Verspreid over een oppervlakte van meer dan 260.000 vierkante meter, biedt dit moderne warenhuis de laatste trends van bekende modemerken, boetiekjes vol batik en entertainment variërend van speelhallen tot kermisattracties.

Wandel over de ‘skybridge’ die de twee hoofdgebouwen, de West en East Mall, met elkaar verbindt en vervolg je route langs eetstalletjes met lokale Indonesische gerechten. Sluit je shopdag af met een exclusieve cocktail in een luxe rooftopbar op de 56^e etage. Fijne bijkomstigheid: met een gemiddelde temperatuur van 30 graden in Jakarta, is het in dit gekoelde warenhuis goed toeven.

3. Het voormalige Batavia in Kota Tua

In de uitgestrekte metropool is het moeilijk voor te stellen dat Jakarta ooit beperkt was tot slechts een klein gebied: Batavia. In de 16^e eeuw startten de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden een centrum van handel in specerijen met de toen machtige VOC. De wijk Kota Tua is het gebied waar deze geschiedenis begon. Verdieping is een waardevolle toevoeging voor een ieder die een bezoek brengt aan Indonesië.

Bezoek daarom het voormalig Stadhuis van Batavia (1627), op Fatahillah Square, dat sinds 1974 fungeert als Museum Sejarah Jakarta en waar historische relikwieën uit het koloniale tijdperk worden getoond. De neoklassieke architectuur is geïnspireerd op het Paleis op de Dam in Amsterdam. De gewelven waar Indonesische gevangenen werden vastgehouden, herinneren nog steeds aan de roerige geschiedenis die werd gedomineerd door Europeanen.

4. Fleurige fietsen op Fatahillah Square

Fatahillah Square is het middelpunt van Kota Tua en naast een plek waar je meer leert over de koloniale geschiedenis ook een ontmoetingsplaats voor de inwoners van Jakarta. Stap hier op een Sepeda Ontel (vintage fiets), versierd met kleurrijke nepbloemen, voor een rondje over het plein. Voor ons Nederlanders heel normaal, maar voor Indonesische dagjesmensen, lokale bewoners en schoolgroepen een bijzondere activiteit.

‘Mister, picture please’: kijk niet gek op wanneer je hier zelf wordt aangezien als bezienswaardigheid. Toeristen van eigen bodem vinden het maar al te interessant om met westerlingen op de foto te gaan. Ook is de kans groot dat je hier benaderd wordt door een lokale schoolklas: Fatahillah Square is bij uitstek de locatie waar studenten al giechelend hun Engelse taalvaardigheid op de proef stellen door een gesprek met een buitenlandse toerist aan te gaan.

5. Glodok: Chinatown van Jakarta

De wijk Glodok in West-Jakarta werd in de 18^e eeuw opgericht als triest gevolg op de door de Europeanen gepleegde Chinezenmoord. De VOC dwong de overgebleven Chinezen in het oorspronkelijke Batavia zich te vestigen in Glodok. Tot op de dag van vandaag wordt de wijk bewoond door Chinezen en wordt het gezien als het ‘Chinatown’ van Jakarta.

Het hedendaagse Glodok is een bonte verzameling van smalle steegjes, eindeloze rijen marktkramen en riksja’s die zich een weg banen door de verstopte verkeersaders. Volg een spoor van tempels, historische gebouwen en Chinese architectuur en maak een stop bij de Vihara Dharma Bhakti (Jin De Yuan), de oudste boeddhistische tempel van Jakarta (1650). Doorkruis ook de Gang Gloria, een steeg die al je zintuigen op scherp zet: geuren van kruidige specerijen, brandende lampions, bomvolle winkeltjes en warungs vol authentieke gerechten.

6. De overweldigend grote Istiqlal Moskee

Naast het Vrijheidsplein (Medan Merdeka) staat de Istiqlal Moskee, een van de grootste moskeeën van Zuidoost-Azië. Istiqlal is Arabisch voor onafhankelijkheid en die naam komt niet toevallig. De moskee werd gebouwd om de onafhankelijkheid van Indonesië te herdenken. Na een bouw van maar liefst 17 jaar werd de moskee in 1978 geopend en biedt deze ruimte voor ruim 120 duizend gelovigen.

De afmetingen van de Istiqlal Moskee zijn symbolisch gekozen. De naadloze centrale koepel met een diameter van 45 meter staat voor de onafhankelijkheidsverklaring van 1945 en de 66,66 meter hoge minaret staat voor het aantal verzen (6666) in de Koran. Het marmeren interieur toont vrij sober, maar door de enorme omvang, is een bezoek overweldigend. Niet-moslims zijn welkom de moskee te bezoeken buiten gebedstijden. Let wel op dat je bij binnenkomst je schoenen uitdoet en bedekte kleding aantrekt.

7. Monas: nationaal symbool voor vrijheid

In het midden van het Vrijheidsplein staat het indrukwekkende Nationaal Monument, in de volksmond ook wel ‘Monas’ genoemd. Het obelisk-vormige monument werd in 1961 gebouwd in opdracht van voormalig president Soekarno en officieel geopend in 1975. Een bronzen vlam van 14,5 ton – bekroond met 35 kilo bladgoud – schittert aan de 132 meter hoge top. Het geheel symboliseert de strijd voor de Indonesische onafhankelijkheid.

Met een lift bereik je het uitkijkpunt op een hoogte van 115 meter. Dit biedt, wanneer de weersomstandigheden dat toelaten, een smogvrij panorama over het Vrijheidsplein, de Istiqlal Moskee en de metropool. Onderin het monument bevindt zich een tentoonstelling met diorama’s over de Indonesische geschiedenis en gebeurtenissen uit de Europese kolonisatie.

8. Historische reis door het Nationaal Museum

Aan de westzijde van het Vrijheidsplein, ligt het Nationaal Museum. Het werd in 1778 opgericht en is de plek waar ooit het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen samenkwam. Sinds 1868 herbergt het museum een grote collectie relikwieën en kunstvoorwerpen die een gedetailleerd perspectief geeft op de geschiedenis en het culturele erfgoed van Indonesië.

Bewonder het beeld Prajnaparamita (de godin van de wijsheid), een verzameling van oud keramiek en zelfs vondsten uit het prehistorische tijdperk, zoals schedels en skeletten. Het museum wordt in de volksmond ook wel ‘Gedung Gajah’ genoemd – het olifantengebouw. Het bronzen olifantenbeeld voor de ingang werd in 1871 geschonken door de Thaise koning Rama V.

9. Bogor: oase van rust buiten de hoofdstad

Op ongeveer een uur rijafstand ten zuiden van Jakarta ligt de plaats Bogor, een verademing in verhouding tot de drukke hoofdstad. Tot 1945 was het de hoofdstad van Nederlands-Indië, beter bekend onder de naam Buitenzorg. Tegenwoordig onder de bijnaam ‘Rain City’ – in Bogor regent het gemiddeld 320 dagen per jaar. Door de ligging tussen de bergen valt er zelfs in het droge seizoen frequent een bui.

Vraag de lokale bewoners om de weg naar Kebun Raya, de botanische tuinen van Bogor. De regen doet zijn werk hier goed. Verspreid over 87 hectare, vind je meer dan tienduizend planten, door elkaar kronkelende boomstammen en lotusvijvers. Spot ook het presidentieel paleis, te midden van de tuinen. Het is een van de zes paleizen die de Indonesische president tot zijn beschikking heeft.

10. Uniek antiek op Jalan Surabaya

Breng een bezoek aan Jalan Surabaya, de bekendste vlooienmarkt van Jakarta. In deze straat vind je over een lengte van 450 meter meer dan honderd winkels en marktkraampjes met interessante items. Van antieke camera’s, porseleinen potjes en houten kunstwerken tot munten uit de Nederlandse koloniale tijd, vinylplaten en traditionele Wayangpoppen. Heerlijk om urenlang te struinen tussen snuisterijen.

Op zoek naar specifiek antiek? Breng een foto mee van het item en de kans is groot dat een verkoper precies weet waar je het kan vinden. Neem genoeg Indonesische roepia’s mee – de prijzen op Jalan Surabaya liggen, net als de kwaliteit, hoger dan op de gemiddelde markt maar zijn ook afhankelijk van je onderhandelingsvermogen.

11. Taman Mini Indonesia: de archipel in het klein

Leer meer over de vele subculturen en lokale gebruiken van Indonesië in Taman Mini, een openluchtmuseum in het oosten van Jakarta. Ondanks het feit dat ‘mini’ in de naam van deze bezienswaardigheid staat, zijn de meeste gebouwen in het park op ware grootte gebouwd. Van de traditionele woningen van de Bataks op Sumatra en de tempels van Bali tot de Torajahuizen uit Sulawesi.

Taman Mini Indonesia heeft een omvang van 120 hectare en is daarmee bijna dubbel zo groot als de Efteling. Het park binnen een dag te voet verkennen is daarom wat ambitieus. Gelukkig brengen minitreinen en pendelbussen je snel van plek naar plek. Een dagje uit voor jong en oud om de enorme diversiteit van Indonesië te leren kennen.