De leukste bezienswaardigheden van Kroatië

ANWB in samenwerking met het Kroatisch Verkeersbureau

Met een kuststrook van ruim 1700 kilometer en meer dan 1200 eilanden is Kroatië een populaire vakantiebestemming. Maar ook is het land rijk aan historie: van het nog bijna intacte Romeinse amfitheater in Pula tot de voetsporen van dinosauriërs in Kaap Kamenjak. Dit zijn de leukste bezienswaardigheden van Kroatië.

Wat te doen in Kroatië?

Vanaf Utrecht is het nog geen 1400 kilometer rijden naar Kroatië. Dit veelzijdige land aan de Adriatische zee zit vol verrassingen. Van middeleeuwse dorpen met een vleugje Venetiaanse architectuur - zoals het kunstenaarsdorp Grožnjan – tot de wonderlijke wereld van het Nationaal Park Plitvicemeren en het ondergrondse tunnelnetwerk in Zagreb. Laat je inspireren voor je volgende vakantie met deze leukste bezienswaardigheden van Kroatië.

1. Wandel over de sprookjesachtige Plitvicemeren

Het oudste nationale park van Kroatië is het National Park Plitvicemeren dat al sinds 1949 bestaat. In dit park, dat drie keer zo groot is als de Biesbosch, vind je zestien smaragdgroene meren. Omringd door loofbossen en met mos bedekte rotsen. De meren zijn verdeeld in de boven- en benedenmeren die vanuit de 140 kilometer lange Korana-rivier zijn ontstaan. Door de stroming slijt het zachte kalksteen en vormt zo de gaten en kloven waarover de rivier via ruim negentig watervallen naar beneden klettert.

Acht wandelroutes - die variëren van 3 tot 18 kilometer - leiden je via steigerhouten planken over de meren en langs rotswanden die tot 40 meter hoog reiken. Kom in de lente (maart – mei) wanneer de frisgroene kleur niet aan je ogen ontspringt en de roodborstjes voluit zingen. Om de drukte te controleren en zo de natuur te beschermen, worden tickets sinds 2019 alleen op de website van het park zelf verkocht.

2. De middeleeuwse verdedigingsmuren van Dubrovnik

In het zuiden van Kroatië ligt Dubrovnik: een havenstad omringd door 12^de eeuwse stadsmuren. De 24 meter hoge verdedigingsmuur torent boven de oranje dakpannen van de stad uit en leiden je tijdens een wandeling in ongeveer twee uur rondom de stad. Onderweg kijk je door talloze schietgaten waarvandaan in de middeleeuwen en renaissance vijanden – van Saracenen tot Ottomanen – op afstand werden gehouden.

Een van de forten in Dubrovnik is het Lovrijenac-fort, dat naast de westelijke stadsmuur uit een 37 meter hoge rots lijkt geslepen. In slechts drie maanden tijd (in de 11^de eeuw) bouwden de inwoners van Dubrovnik fort Lovrijenac om de Venetianen te weren. Twee ophaalbruggen bieden toegang tot de eerste verdieping, waar soldaten in de barakken sliepen en kanonnen werden opgeslagen. Op de poort na de ophaalbrug vind je de beroemde tekst van Lovrijenac: ‘non bene pro toto libertas venditur auro’ (vrijheid is voor geen goud te koop), die het verzet van Dubrovnik tegen Venetië symboliseert.

3. Het ondergrondse tunnelnetwerk van Gornji Grad

Grič tunnel – photo: Samir Cerić Kovačević, Zagreb Tourist Board

De hoofdstad Zagreb ligt aan de voet van de Medvednica-berg, die ook een beschermd natuurpark is. Vanuit de stad gaat een nieuwe kabelbaan omhoog naar de top Sljeme op 1033 meter hoogte. Zagreb is opgebouwd uit twee delen: de benedenstad Donji Grad en de 36 meter hoger liggende bovenstad Gornji Grad. Nadat in de 16^de eeuw de dorpen Gradec en Kaptol werden samengevoegd, groeide dit stadsdeel uit tot het historische centrum van Zagreb.

Naast middeleeuwse kerken als de Sint-Marcuskerk met zijn rood-wit gekleurde dakpannen, vind je in Gornji Grad ook een opmerkelijke bezienswaardigheid onder de grond. De Grič Tunnel werd in 1943 gebouwd als schuilkelder voor burgers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarna werd de ruimte verwaarloosd en vonden hier begin jaren 90 de eerste rave-party's in Zagreb plaats. Mede vanwege de goede akoestiek. Vandaag de dag is dit de enige tunnel van een groter netwerk die is opengesteld voor publiek; de 350 meter lange betonnen gang doet tegenwoordig dienst als voetgangerspad. Er zijn zes verschillenden in- en uitgangen. De twee bij het Art Park zijn een aanrader met indrukwekkende street art.

4. In de voetsporen van dinosauriërs in Kaap Kamenjak

The Dinosaur Path -  Photo: Studio 11; Medulin Tourist Board

In de meest zuidelijke punt van Istrië, het schiereiland Kamenjak, vind je twee fossiele voetsporen van dinosauriërs. Op een kilometer van de ingang van het beschermde natuurgebied Kamenjak ligt het Dino-pad, een 600 meter lange weg met informatieborden over de dinosauriërs die hier leefden. Houten borden met Graco de dinosauriër (een groen geschilderd beestje) wijzen je de weg.

Je komt beelden van onder andere de Megalosaurus tegen, die op ware grootte zijn nagemaakt. Deze tweepotige soort (kleine versie van de Tyrannosaurus) kon tot 3 meter hoog worden en leefde hier 200 miljoen jaar geleden in het Juratijdperk. Toch zijn na al die tijd hun voetsporen nog te zien in het gesteente op kaap Grakalovac, aan het einde van het Dino-pad. Laat je niet afleiden door de zwarte cirkels die getekend zijn, maar let op de donkerbruine afdrukken die lijken op uit de kluiten gewassen kippenvoeten.

5. De Eufrasiusbasiliek: Istrië’s best bewaarde monument

Aan de rand van de stad Poreč staat de Eufrasiusbasiliek, een van de best overgebleven Byzantijnse bouwwerken uit de 6^de eeuw. De gemarkeerde wandeling over het hele complex is als een reis terug in de tijd. Van de met mos bedekte doopkapel met het zeshoekige doopbad en het vervallen atrium, tot de mozaïekvloer in de tuin dat als een mandala tussen de ruïnes ligt.

Vervolg je weg vanuit de tuin naar de basiliek, een monument dat door de mozaïeken decoraties een typisch voorbeeld is van Byzantijnse architectuur. Het plafond boven de triomfboog is bedekt met gedetailleerde afbeeldingen van Jezus en de twaalf apostelen aan zijn zijde. In zijn handen ligt een opengeslagen boek met de tekst ‘Ego sum Lux vera’ (ik ben het ware licht), een symbolisering van de Bijbel met Jezus als alwetende.

6. Vidova Gora-berg: wandelparadijs op het eiland Brač

Op 45 minuten varen van de stad Split ligt het eiland Brač, met 2700 zonuren per jaar een van de zonnigste gebieden in Kroatië. Het eiland staat bekend om het populaire strand Zlatni Rat (gouden kaap), dat meerdere malen tot een van de mooiste stranden ter wereld werd uitgeroepen. Het is een traanvormig wit kiezelstrand, dat door de wind en stromingen van het kraakheldere water regelmatig in een andere richting ligt.

Centraal op het eiland ligt de 780 meter hoge Vidova Gora-berg. Een wandelparadijs dankzij de 10 kilometer lange Vidova Gora Trail over het hoogland dat rijk is aan wit kalksteen. Onderweg zie je afgravingen van deze Bračsteen, die hier al sinds de Romeinse tijd wordt gewonnen. Het 4^de eeuwse Paleis van de Romeinse keizer Diocletianus in het hart van Split is van dit witte gesteente gemaakt. En zelfs het Witte Huis in Washington D.C. is gedeeltelijk met deze stenen gebouwd. Na de wandeling nog energie over? Breng dan een bezoek aan Pustinja Blaca, een klooster van glinsterend wit kalksteen op een steile klif dat alleen te voet te bereiken is. Binnen zie je fascinerende (kunst)voorwerpen, van oude klokken tot antiek meubilair.

7. Grožnjan: kunstenaarsdorp vol kunstgalerieën en muziek

In het binnenland van Istrië ligt bovenop een 260 meter hoge heuvel Grožnjan, een 14^de eeuwse plaats die bekendstaat als het ‘dorp van de kunstenaars’. Door oorlogen in het begin van de 20^ste eeuw was er armoede en verhuisden veel bewoners uit Grožnjan, waardoor het dorp in vergetelheid dreigde te raken. Tot de Venetiaanse zandstenen huisjes met felgekleurde deurposten en het uitzicht op omringende wijngaarden menig kunstenaar aantrokken. Leegstaande huizen werden al snel omgebouwd tot kunstgalerieën vol schilderijen van het weidse uitzicht.

Bezoek het dorp in de zomer (juli-september) wanneer niet alleen schilders hun kunsten laten zien, maar ook muziekstudenten de straten vullen met muziek. Rond 1965 werd er door het International Cultural Centre van Kroatië een programma voor muzikanten opgezet in Grožnjan, om het dorp te promoten. Doorgewinterde muzikanten als Roger Bobo kwamen lesgeven aan beginnelingen en spoedig waren onder andere jazzklanken vanuit alle hoeken van het dorp te horen.

8. Slenteren door steegjesdoolhof Split

Split © Feng Wei Photography

Split is na de hoofdstad Zagreb de grootste stad van Kroatië. Het oude centrum voelt door het Paleis van Diocletianus aan als een groot openluchtmuseum. Het paleis werd begin van de 4^de eeuw gebouwd in opdracht van de Romeinse keizer Diocletianus en groeide uit tot het levendige stadshart van Split. Het paleis is op veel plekken volledig geïntegreerd met de huizen van de stad. Over grote kasseien en tussen massieve pilaren is het urenlang dwalen door een labyrint van kleine straten vol winkels, barretjes en restaurants.

Beklim ook de kathedraal die tot het paleis behoort. Het is een van de best bewaarde Romeinse bouwwerken ter wereld, dat werd gebouwd als mausoleum voor de Romeinse keizer zelf. Een ticket voor de kathedraal is inclusief toegang naar de crypte, schatkamer en de Tempel van Jupiter. Voor een kleine toeslag mag je ook de klokkentoren op. Via het steile stenen trappenstelsel, met de felle zon tussen de zuilen door, klim je binnen enkele minuten naar een prachtig uitzicht over de daken van de oude stad.

9. Geurende waterbassins op de Arena van Pula

Het schiereiland Istrië kent tien officiële steden, waarvan Pula met ruim 50 duizend inwoners de grootste is. Hier vind je de 2000 jaar oude Romeinse Arena van Pula. De 32 meter hoge buitenmuur is nog volledig intact, net als de vier kalkstenen torens. Uniek aan deze torens waren de waterbassins met geparfumeerd water, om de 20.000 toeschouwers bij gladiatorengevechten van de nodige verkoeling te voorzien. Leuk weetje: doordat het theater op een helling staat, zijn er aan de ene kant twee verdiepingen in tegenstelling tot drie aan de andere kant.

Vanuit het amfitheater loopt een 10 kilometer lang netwerk aan ondergrondse tunnels door Pula. Waar oorspronkelijk leeuwen en tijgers door deze gangen de arena ingeloodst werden tijdens gevechten, vind je hier nu ruimtes die gladiatorkleding en wapens tentoonstellen. Bezoek het monument tijdens het jaarlijkse Pula Film Festival (juli of augustus) en kijk naar de films die middenin de arena worden vertoond.

10. De Kornati eilanden met de witte kiezels van God

Kornati eilanden © Aleksandar Gospic / Croatian National Tourist Board

Toen God de wereld schiep, had hij volgens de legende veel witte kiezels. Hij gooide ze over zijn schouder de zee in, om er later nog een keer iets mee te doen. Maar toen hij zich omdraaide, beviel het hem wel wat hij zag en dus liet hij alles op zijn plaats liggen. Vandaag de dag zijn er op een oppervlakte van 320 km2 zo'n 150 eilanden, kliffen en onderwatergrotten. Van de totale oppervlakte is slechts een kwart land. Het wordt beschouwd als een van de rijkste onderwaterbiotopen van de Adriatische zee. Duikers van over de hele wereld komen hier dan ook naartoe voor een onvergetelijke ervaring.

Een ander bekend fenomeen van het Nationaal Park zijn de Kornati Kronen, die waarschijnlijk de oorsprong zijn van de naam van het eiland (Latijnse corona = kroon). Het zijn verticale kliffen met zicht naar zee. De langste is 1350 meter breed en de hoogste 82 meter hoog. Tegenwoordig zijn de Kornati-eilanden niet permanent bewoond, in tegenstelling tot vroeger. Toen brachten herders hun schapen naar de eilanden om ze daar te laten grazen. Ook vind je er overblijfselen van Illyrische heuvelforten en grafheuvels, overstroomde zoutpannen en de Venetiaanse citadel uit de 16^de eeuw. Sommige eilanden werden platgebrand, zodat er het jaar erop meer gras zou groeien.

11. Omiš, voormalige thuisbasis van piraten

Omiš © Zoran Jelača / Croatian National Tourist Board

Op circa 1 uur rijafstand van Split vind je Omiš. Deze kleine stad wordt omringd door hoge bergen en ligt aan de monding van de Cetina-rivier. Een grillig uiterlijk, dat wordt versterkt door de onstuimige geschiedenis die het plaatsje met zich meebrengt. Van de 13^de tot de 14^de eeuw was Omiš de thuisbasis van piraten. De lading van schepen uit Dubrovnik en Venetië werd hier buitgemaakt en veiliggesteld via de vluchtroute langs de Cetina-rivier. Nog steeds vinden er jaarlijks in het zomerseizoen activiteiten plaats die met het piratenverleden te maken hebben. Winkels liggen vol bijpassende souvenirs en zelfs de gevreesde heersers lopen er rond om de beleving compleet te maken.

Wie houdt van avontuur komt in Omiš ook ruimschoots aan zijn trekken. Je kunt er bijvoorbeeld ziplinen, klimmen en paragliden boven de Cetina-kloof. Ook raften en canyoning is er populair. Liever iets minder avontuurlijk? Kies dan voor een rondvaart waarbij je de prachtige panorama’s op je gemak kunt fotograferen.

12. Trogir: knusse havenstad vol historie

Dromerig gelegen op een schiereiland aan de baai van Kaštela: Trogir staat niet ten onrechte op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Griekse kolonisten vestigden zich er in de 3^de eeuw v. Chr. Ook de eeuwen daarna zwaaiden verschillende heersers er de scepter. Samen zorgden ze voor een rijk aanbod aan historische gebouwen. Eenmaal binnen de stadsmuren wil je er niet meer weg. In Trogir is het romantisch slenteren over de boulevard, genieten van verse vis in een restaurant aan de haven en dwalen door stegen vol souvenirwinkels.

De stad zelf telt eigenlijk maar een handjevol bezienswaardigheden die je in een dag gezien hebt. Klim voor een mooi uitzicht omhoog in de 47 meter hoge Kathedraal van St. Laurentius of stap binnen in het 15^de eeuwse Kasteel van Kamerlengo. Loop ook zeker een rondje om het schiereiland en spot superjachten aan de ene zijde en luxe zeilboten aan de andere.

13. Waterval Skradinski Buk in het Krka Nationaal Park

Het Krka Nationaal Park staat bekend om de mooie watervallen. De belangrijkste bezienswaardigheid hier is de Skradinski Buk. Het is de grootste waterval van het park: 100 meter breed en 42 meter hoog. Het water baant zich over een lengte van 400 meter in 17 etappes een weg over de kalkstenen rotsen naar beneden, richting de Krka-rivier. Waar je vroeger nog mocht zwemmen bij deze watervallen, is dit sinds 2021 niet meer toegestaan om de natuur te beschermen.

Het park ligt 20 kilometer landinwaarts vanaf de kustplaats Šibenik. Volg vanaf de Lozovac-ingang van het park het 1 kilometer lange kiezelpad naar beneden tot aan de houten vlonders over de rivier. Een vaartocht vanaf de Skradin-ingang tot Skradinski Buk kan ook, met de boot van het nationaal park is het 25 minuten varen. Vervolgens wacht je daar de 3,8 kilometer lange wandeling (retour) over het houten wandelpad langs en over de Skradinski Buk. Onderweg zie je watervallen, stroomversnellingen en mangrovemoerassen met fladderende vlinders en libellen.

14. De Mirogoj begraafplaats, de mooiste van Europa

Het kerkhof Mirogoj in Zagreb is een van de mooiste begraafplaatsen van Europa. Je kunt het bijna een openlucht kunstgalerij noemen, met haar prachtige beelden van bekende Kroatische beeldhouwers, waaronder Ivan Meštrović en Antun Augustinčić. De beroemde zuilengalerij werd aangelegd onder leiding van de Duitse architect Hermann Bollé, die ook de kathedraal van Zagreb ontwierp. De galerij is 500 meter lang en bevat 20 koepels en een kapel.

De 150 jaar oude begraafplaats was oorspronkelijk een tuin. De eigenaar had een grote wens, dat de tuin na zijn overlijden behouden zou blijven. Die ging in vervulling; het stadsbestuur van Zagreb kocht de tuin om er een begraafplaats van te maken. Waar oudere begraafplaatsen eigendom waren van de kerk, was Mirogoj dus eigendom van de stad. Daardoor konden mensen (zo’n 300.000) van alle godsdiensten hier worden begraven; protestanten, moslims, orthodoxen christenen, joden en communisten.

Het kerkhof ligt iets buiten de stad, maar is goed te bereiken met de auto of bus (vanaf de kathedraal).

15. Papuk Park: het enige geopark van Kroatië

Het Papuk Jankovac meer © Ivo Biocina / Croatian National Tourist Board

Papuk is het eerste en enige Unesco Geopark van Kroatië en het meest diverse gebied van het land. Het ligt in Oost Kroatië, Slavonië, dat bekendstaat om haar platte laagland. Deze vlakte was ooit de bodem van de Pannonische Zee. Op de horizon zie je bergen tot 1000 meter boven de zeespiegel. De mooiste is Papuk, de enige berg in Kroatië met veel bijzonder vulkanisch gesteente. Het is sinds 1999 een beschermd gebied en in 2007 kreeg Papuk de status van Geopark. De rotsen zijn meer dan 400 miljoen jaar oud, maar ook zijn er bossen (het park bestaat er voor 96% uit), beken, akkers, watervallen en allerlei gesteentes uit verschillende geologische tijdperken. Het totaal aantal plantensoorten is 1223, wat neerkomt op een kwart van de totale flora van Kroatië. Inclusief 102 bedreigde plantensoorten, zoals de grotere pasquebloem, snake’s head en de garland flower.

Je hebt verschillende mogelijkheden om het park op eigen houtje te ontdekken. Zo zijn er diverse netwerken van gemarkeerde wandelpaden, zo’n 200 kilometer lang. Ook vind je er zes mountainbikeroutes over tal van bospaden en liefhebbers van rotsklimmen kunnen vlakbij Velika de Sokoline rotsen vinden. Op een van de meren in het Jankovac park zijn kano’s te huur. Meer weten over het natuurpark Papuk? In het bezoekerscentrum in het dorp Velika vind je tentoonstellingen over biologie, geologie en geschiedenis. Ook zie je er veel fossielen.