De mooiste bezienswaardigheden van Litouwen

Beklim de ‘Hollandse Pet’ bij Klaipėda, bezoek de oude ondergrondse Russische raketbasis in Žemaitija National Park en wandel door de Poort van de Dageraad in het historische centrum van Vilnius. Dit zijn de mooiste bezienswaardigheden van Litouwen.

Wat te doen in Litouwen?

Litouwen is de zuidelijkste van de drie Baltische Staten en is net als Estland en Letland gelegen aan de Oostzee. Het was in 1990 het eerste land dat onafhankelijk werd van de Sovjet-Unie. Litouwen bestaat voor 90 procent uit bos en wordt het ‘verborgen geheim van Europa’ genoemd. Er zijn nog weinig toeristen die het land bezoeken, maar het heeft verrassend veel te bieden. Neem een kijkje in de Petrus en Pauluskerk in Vilnius en ga terug naar de riddertijd in het Trakai-kasteel. Beklim de zandduinen van de Koerse Schoorwal en werp een blik op de duizenden kruisen van de Kruisheuvel bij Šiauliai. Deze bezienswaardigheden van Litouwen wil je niet missen.

1. Ondergronds geheim in Žemaitija National Park

Het Žemaitija National Park ligt in het noordwesten van Litouwen. Het bosrijke park is vier keer zo groot als de Hoge Veluwe en bestaat uit meren, eilanden en nederzettingen. Het grootste meer, met een oppervlakte van 12 vierkante kilometer is Plateliai Ezers. Huur in de plaats Plateliai een boot, waterfiets of windsurfplank of bewandel het 4 kilometer lange Šeirė-natuurpad door de bossen en het moeras.

Bezoek in het Plokštinė-bos onder begeleiding van een lokale gids de voormalige ondergrondse nucleaire raketbasis van de Sovjet-Unie. De geheime basis is gebouwd in 1962 en na ontdekking door de Amerikanen in 1978 verlaten. Het complex, inclusief 27 meter diepe raketsilo’s, is met de hand uitgegraven door tienduizend soldaten. In de silo’s stonden vier nucleaire raketten, gericht op West-Europa. Bezichtig in de bunkers de controlekamer, documenten van propaganda en het woongedeelte van tientallen soldaten. Een indrukwekkend kijkje in de recente geschiedenis van de Koude Oorlog.

2. Vilnius: bolwerk van kerken

De hoofdstad Vilnius ligt in het zuidoosten van Litouwen, aan de Neris-rivier. De historische binnenstad is een doolhof van middeleeuwse straatjes waar je katholieke, protestantse en Russisch-orthodoxe kerken en kloosters vindt. Loop in de vroege ochtend door de Poort van de Dageraad, overgebleven van de 16^e-eeuwse verdedigingsmuur. Dan hoor je het gezang van hymnes en ruik je de geur van wierook die van missen vanachter diverse muren in de achterliggende straten vandaan komt.

De ruim honderd kerken in de stad dienden in de Sovjettijd als opslagruimtes voor van alles: van krantenpapier tot graan en van theaterrekwisieten tot munitie. Na de onafhankelijkheid in 1990 zijn de kerken in ere hersteld. Bezoek de 17^e-eeuwse Sint Petrus en Pauluskerk en bekijk het indrukwekkende barokke interieur. Muren en plafonds zijn bedekt met wit stucwerk van ruim tweeduizend bijbelse en historische afbeeldingen. Vergeet niet omhoog te kijken naar de kristallen kroonluchter in de vorm van een schip, symbolisch voor het vissersberoep van Sint Petrus.

3. Herbeleef de riddertijd in het Trakai-kasteel

Op een van de twintig eilandjes in het Galve-meer staat het 15^e-eeuwse gerestaureerde Trakai-kasteel. Dit kasteel is gebouwd door groothertog Kestutis voornamelijk als verdedigingswerk tegen mogelijke vijanden, maar ook als residentie. Wandel vanuit de plaats Trakai over twee houten loopbruggen in een paar minuten naar het uit rode bakstenen vervaardigde kasteel. De elf torens van diverse groottes en vormen maken het tot een sprookjesachtig geheel.

Loop door de verschillende ruimtes in het kasteel en zie de uiteenlopende collecties: van oude landkaarten tot jachttrofeeën en van porselein tot maliënkolders. Bekijk in de zomer de theatrale riddergevechten op de binnenplaats en steek voor een foto je hoofd en je handen in de schandpaal. Huur in Trakai een kano of waterfiets en bekijk het kasteel vanaf het meer. Het roodgekleurde bouwwerk steekt fraai af tegen het groen van de omliggende eilandjes en het blauwe water van het meer. Let op: er zijn geen aanlegplaatsen op het kasteeleiland zelf – je kunt er alleen omheen varen.

4. De duinen van de Koerse Schoorwal

De Koerse Schoorwal is een 98 kilometer lange landtong die de Oostzee scheidt van de Koerse Haf, een lagune in het westen van Litouwen. De noordelijke helft van dit schiereiland hoort bij Litouwen, de zuidelijke helft bij Rusland. Dit enkele kilometers brede natuurgebied staat op de Unesco-werelderfgoedlijst en bestaat uit naaldbossen, vissersdorpjes, stranden en hoge zandduinen. Stap in de stad Klaipėda op de veerboot en vaar in een kwartier naar het dorp Smiltynė om het gebied te verkennen.

Beklim bij de plaats Nida de 52 meter hoge Parnidis-duin via de houten trap. Geniet vanaf de top van het uitzicht op de Oostzee, de lagune en de landtong aan weerszijden. Neem een kijkje op de beboste Heksenheuvel bij het dorp Juodkrantė en bewonder de ruim tachtig houten beelden uit Litouwse legenden die hier sinds 1979 zijn neergezet. Heksen, monsters en duivelse figuren spreken in het donkere bos tot de verbeelding.

5. Duitse en Nederlandse historie in Klaipėda

De stad Klaipėda heeft een ijsvrije haven aan de Oostzeekust wat het tot een belangrijke handelsstad maakt. Aangezien Klaipėda ruim vijfhonderd jaar deel was van Pruisen, heeft de stad een Duitse uitstraling. Dit komt naar voren in de aanwezigheid van vakwerkhuizen in het oude centrum dat aan de zuidelijke oever van de Danė-rivier ligt. Na vernietigingen in de Tweede Wereldoorlog is het stadscentrum gerestaureerd. Antieke lantaarnpalen verlichten de smalle straten. Voormalige houten pakhuizen herbergen winkels en restaurants. Probeer hier de koude bietensoep ‘saltibarsciai’, heerlijk verkoelende lokale specialiteit in de zomer.

Beklim de ‘Hollandse Pet’, een 24 meter hoge klif aan de kust, 10 kilometer buiten Klaipėda. Het verhaal gaat dat hier een paar honderd jaar geleden een Nederlands schip zonk, waarna de pet van een van de zeelieden onderaan de klif aanspoelde. De vorm van de rotsformatie leek op deze pet en de naam werd eraan gegeven.

6. De mystiek van de Kruisheuvel

Bij de stad Šiauliai, in het noorden van Litouwen, vind je de Kruisheuvel. Op deze 4 meter hoge terp staat een collectie van tienduizenden houten en metalen kruisen en crucifixen. De eerste kruisen werden neergezet ter nagedachtenis aan slachtoffers van de opstanden tegen het Russische tsarenregime in 1831. Door de beperking van de godsdienstvrijheid was het verboden doden te eren op een religieus kerkhof. Ook zou Maria hier zijn verschenen en de gelovigen hebben opgeroepen deze gewijde grond met kruisen te bezaaien. In de Sovjettijd werden de kruisen meermaals weggehaald door de autoriteiten en ’s nachts door de bewoners weer teruggeplaatst.

Het is een pelgrimsoord voor de Litouwse bevolking om eer te betonen aan de overledenen en staat symbool voor hoop en volharding. Wandel over de heuvel en luister naar het gerinkel van de opgehangen rozenkransen in de wind. Bewonder de kunstig vervaardigde kruisen van allerlei soorten en maten: de grotere fier overeind staand, de kleinere opgestapeld.