De ANWB mikt op grote rol binnen Mobility as a Service

1 juni 2021 “MaaS is geen app, maar een filosofie”

We zitten middenin een mobiliteitstransitie, waarin de ANWB – samen met de overheid en verschillende mobiliteitspartijen - een grote rol speelt. We spraken Dirk Jan de Haan, programmamanager MaaS bij de ANWB, over digitalisering, samenwerkingen en de rol die de ANWB wil innemen binnen MaaS.

MaaS - Mobility as a Service - zorgt ervoor dat we straks flexibeler en eenvoudig op maat kunnen reizen. Veel mensen denken hierbij aan een app, maar het kan ook anders. Dirk Jan: “MaaS is geen app, maar een filosofie. Wellicht hebben we over tien jaar helemaal geen apps meer. Als je naar de routeplanner op onze website gaat, krijg je nu ook al een reisadvies voor auto en het ov. Maar we zullen ook mensen, die onderweg zijn, iets moeten bieden. De app komt dus vooral in beeld wanneer je onderweg bent. Voor de ANWB zou dit kunnen betekenen om het advies onder te brengen in de Onderweg app, maar we kunnen er ook voor kiezen om een aparte app te maken. Voor de zakelijke markt ligt het voor de hand om een aparte app te introduceren, omdat de zakelijke klant een deel van de rit vergoed wil krijgen”.

“Mensen willen hun auto helemaal niet wegdoen”

Oorspronkelijk werd MaaS door overheden gebruikt om mensen uit hun auto te krijgen. De ANWB ziet dit anders. Dirk Jan: “We stellen met onze MaaS-proef, waar we in september mee beginnen, echt de klant centraal. Omdat we geen eigen belang hebben – we vinden het prima als iemand met de auto rijdt of met het ov reist – kunnen we onafhankelijk advies geven. Sterker nog: we zullen in ons advies je eigen auto meenemen”. Collega Kyra de Boer, projectleider MaaS bij de ANWB, luistert mee naar ons gesprek en voegt toe: “We hebben veel onderzoek gedaan en daaruit blijkt dat mensen hun auto helemaal niet weg willen doen. Het kan zijn dat we uiteindelijk een beweging krijgen van mensen die hun tweede auto wegdoen, maar dat is niet wat we willen bewerkstelligen met MaaS. We denken dat de privéauto voor veel mensen ook over 10 jaar nog een grote rol speelt”. Dirk Jan voegt toe: “Mensen willen wel inzicht in reismogelijkheden met andere vervoermiddelen. En die ook gebruiken als dat voldoende gemakkelijk wordt aangeboden. Daar gaan we voor zorgen”.

Samenwerken als grootste struikelblok

Met honderden mobiliteitspartijen in Nederland is het niet eenvoudig om snel tot een standaardisatie te komen, bijvoorbeeld wat betreft het delen van data. “Het grootste probleem waar we nu met elkaar tegenaan lopen, is samenwerken”, legt Dirk Jan uit. “Die samenwerking gaat enerzijds over data, anderzijds over business. Op technisch vlak is er al een TOMP (Transport Operator MaaS Provider) API, dat voor een frictieloze technische koppeling zorgt tussen MaaS-app en een aanbieder van deelvervoer. Zo kunnen partijen makkelijker data uitwisselen. Deze standaard wordt ook door het ministerie ondersteund. Ook ontstaan er platformen die ervoor zorgen dat we de reismogelijkheden aan de klant kunnen laten zien en dat gebruikers toegang krijgen tot de verschillende vervoersmiddelen. Zo hoeven wij niet met alle 300 mobiliteitspartijen in Nederland in gesprek. We verkennen nu met welk platform we gaan samenwerken, waarmee we snel grootschalig deelvervoer in een MaaS propositie kunnen aanbieden”.

Aanjager van een centraal afsprakenstelsel

Naast technische afspraken zijn er ook andere afspraken tussen bedrijven nodig. Op dit moment zijn de ANWB, samen met het ministerie, de Mobiliteitsalliantie en de overige partijen die betrokken zijn bij de MaaS-proeven, in gesprek rondom een afsprakenstelsel voor MaaS. Dirk Jan: “Een MaaS-aanbieder en deelvervoer-aanbieder bedienen dezelfde klant. Je moet daarom met elkaar een hoop afspraken maken om het voor die klant frictieloos te maken. Om het nog een stap ingewikkelder te maken: de deelvervoer-aanbieder werkt niet alleen met ons samen, maar ook met al die andere 20 MaaS-aanbieders. En al die MaaS-aanbieders werken niet alleen met deze deelvervoer-aanbieder, maar ook met de bijna 300 overige vervoer-aanbieders in Nederland. Als elke relatie een eigen contract uitonderhandelt, ontstaat er een inefficiënte situatie voor alle partijen en waarschijnlijk een minder goede dienst voor klant. Daarom moet er zoiets komen als een centraal afsprakenstelsel. De ANWB is sinds het begin één van de aanjagers van deze ontwikkeling, o.a. via de Mobiliteitsalliantie en het ministerie”.

De ANWB als Europese MaaS-speler

De ANWB onderzoekt ook andere proposities op het gebied van flexibel reizen, bijvoorbeeld voor werknemers en ondernemers. Dirk Jan: “Het mobiliteitsbeleid voor de medewerkers van de ANWB wordt in heel Nederland als vooruitstrevend gezien. We kunnen zakelijke rijders een echt naadloze samenwerking tussen de privé en de zakelijke kant van mobiliteit bieden. De zakelijke gebruiker is immers ook een consument, alleen wordt een deel van zijn reizen vergoed door de werkgever. We zijn bezig om deze combinatie te onderzoeken, zodat we ook de zakelijke gebruiker maximaal kunnen bedienen”.

Hoe ziet Dirk Jan de rol van de ANWB over tien jaar binnen MaaS? “We kunnen een grote rol spelen, omdat we geloofwaardig zijn om onafhankelijk advies te geven. En we hebben natuurlijk een enorm bereik met bijna 5 miljoen leden. Met ons netwerk buiten Nederland kunnen we ook een Europese speler zijn. Samen met onze zusterclubs in Europa kunnen we de klant ook over de grens bedienen met een Europees aanbod. Ik denk daarom dat we als ANWB uitstekend gepositioneerd zijn om een grote speler in MaaS te zijn”.