ANWB HomepageWandelroutes op Open Monumentendag 2024
Op 14 en 15 september 2024 is het Open Monumentendag. Duizenden monumenten openen die dagen gratis hun deuren en je kunt deelnemen aan veel activiteiten. Wij zochten alvast uit welke monumenten je op Open Monumentendag gratis kunt bezoeken langs onze populaire stadswandelroutes. Veel plezier!
Klik hier snel door naar de steden:
1. Den Bosch
2. Groningen
3. Zwolle
4. Almere
5. Haarlem
6. Utrecht
7. Ravenstein
8. Leiden
9. Breda
10. Oudste wandelroute van Nederland
Het Noordbrabants museum, Den Bosch
1. Wandel door Den Bosch op Open Monumentendag (3,8 km)
’s-Hertogenbosch is een van de oudste en gezelligste steden van Nederland. Onze stadswandelroute van een kleine 4 km neemt je mee langs de schitterende Sint-Janskathedraal, gezellige grachten en fijne horeca. En op 14 september krijg je de kans om ook deze monumenten langs de route te bezoeken:
Bastionder
Zaterdag 14 september open tussen 10–17 uur
In het Bastionder krijg je een rondleiding met uitleg over de krijgsgeschiedenis van ‘s-Hertogenbosch en over de vestingwerken. Ontdek de 500 jaar oude stadsmuren met schietgaten en bekijk het spectaculaire uitzicht over natuurgebied het Bossche Broek. Er is een videopresentatie over het beleg van ‘s-Hertogenbosch in 1629 en uitleg over het imposante kanon de Boze Griet.
Lees meer over Bastionder op Open Monumentendag
Stadhuis
Zaterdag 14 september open van 10–17 uur
Het stadhuis is van oudsher de zetel van het stadsbestuur. Het dateert in de huidige vorm grotendeels uit 1670. Het bestaat uit drie samengevoegde particuliere woonhuizen. Het stadhuis heeft een rijk interieur uit verschillende perioden: 17de-eeuws goudleerbehang, wandtapijten, 18de-eeuwse schouwen, lambriseringen, enz. In de hal zie je bijzondere muurschilderingen van Antoon Derkinderen.
Lees meer over het Stadhuis op Open Monumentendag
Het Noordbrabants Museum
Zaterdag 14 september open van 11–17 uur
Voor het Noordbrabants Museum moet je een klein stukje van de wandelroute afwijken, naar de Verwersstraat 41. Dat is sowieso geen straf en als je dan ook nog gratis naar binnen mag… Dwaal door de zalen van het museum, geniet van oude en nieuwe kunst en Brabants erfgoed. Of speel samen de Museum Game om de historie te ontdekken en oude bewoners te leren kennen. Reserveer de game alvast gratis via deze website van het museum.
Lees meer over het Noordbrabants Museum op Open Monumentendag
Overnachten in Den Bosch
Combineer een bezoek aan de monumenten met overnachting en geniet van een langer verblijf in Haarlem.
Groningen met Martinitoren
2. Open Monumentendag in Groningen (5,8 km)
Jazeker, Groningen is een stad met machtig mooie monumenten, waar onze wandelroute je in krap 6 km langs leidt. En als je op zaterdag 14 september komt, kun je een heleboel van die monumenten gratis van binnen bekijken. Krijg je er vaak nog een rondleiding bij cadeau ook!
Stationsgebouw
Zaterdag 14 & zondag 15 september om 13:30 uur
NS-klanten noemden het in 2019 ‘de mooiste stationshal van Nederland’. Precies 25 jaar geleden werd het Groninger stationsgebouw gerestaureerd. Op 14 en 15 september is er om 13.30 uur een rondleiding (reserveren verplicht, vanaf 4 september op openmonumentendag.nl/groningen).
Lees meer over de Stationshal Groningen op Open Monumentendag
Provinciehuis
Zaterdag 14 september open van 10–17 uur
Tuurljk, elke provincie heeft een provinciehuis, maar dat van Groningen kan wedijveren met een serieus kasteel. Goeiendág, wat een gevel! Op 14 september ben je welkom voor rondleidingen in de historische ruimtes. Je kunt struinen langs kunstwerken en krijgt informatie over toeristische wandel-, vaar- en fietsroutes.
Lees meer over het Provinciehuis op Open Monumentendag
Martinitoren
Zaterdag 14 september open van 10–17 uur
Zeg je Groningen, zeg je Martinitoren. Minder bekend is wellicht dat de toren onderdeel uitmaakt van de Martinikerk, een majestueus Godshuis dat z’n oorsprong kende in de 13de eeuw. Op zaterdag 14 september kun je in de kerk luisteren naar verschillende concerten, waaronder een orgelconcert. Als dat geen kippenvel wordt…
Lees meer over de Martinitoren op Open Monumentendag
Overnachten in Groningen
Combineer een bezoek aan de monumenten met overnachting en geniet van een langer verblijf in Groningen.
Zwolle met museum De Fundatie
3. Wandelen langs open monumenten in Zwolle (5,5 km)
De mooie hoofdstad van Overijssel kent heel wat eeuwenoude straten en steegjes. Geen wonder dus dat je tijdens onze stadswandeling het ene na het andere fraaie monument tegenkomt. Er zijn er heel wat open op Open Monumentendag, we noemen er een paar.
Grote of St. Michaëlskerk / Academiehuis
Zaterdag 14 september open van 10-17 uur
Vroeger, ja vroeger. Toen had de Grote of St. Michaëlskerk een fiere hoge toren, één van de hoogste van het land. Blikseminslagen deden die in 1682 teniet en de toren werd nooit in z’n oorspronkelijke vorm herbouwd. Treuren doen ze daar in Zwolle al lang niet meer om. De kerk heeft niet alleen een schitterende spreekstoel en een wereldberoemd Schnitgerorgel, maar doet tegenwoordig ook dienst als ‘Academiehuis’. In die hoedanigheid biedt de kerk ruimte aan tentoonstellingen, concerten, films en theater.
Lees meer over de Grote Kerk op Open Monumentendag
Museum de Fundatie
Zaterdag 14 september open van 11-17 uur
Nee, het is niet het ei van een buitenmaatse struisvogel dat je op museum De Fundatie ziet liggen. Het is ‘de Wolk’ van architect Hubert-Jan Henket; een ellipsvormige tentoonstellingsruimte uit 2013 die nieuwsgierig maakt. Hoe zou ‘ie er van binnen uitzien? Dat treft, want op 14 september zijn er vier gratis rondleidingen (max. 10 personen per keer, vol is vol, verzamelen voor de deur) die je door het museum voeren. Bekijk dan behalve werken van onder andere Mondriaan, Toorop, Turner en Bernini ook de tentoonstelling ‘Noordelijk Licht: natuurfotografie’ met meer dan 100 werken.
Lees meer over Museum de Fundatie op Open Monumentendag
Historische Havendag Zwolle
Zaterdag 14 september open van 10–17 uur
De woonschepen in de stadgracht van Zwolle zijn allemaal historische schepen. Ze worden bewoond door een heel gevarieerde groep bewoners. Zowel oud-schippers als ‘landrotten’ die vanuit een huis naar een schip zijn verhuisd. Wat ze gemeen hebben? De liefde voor het schip waarop ze wonen. Tijdens de Havendag ligt in de Thorbeckegracht een keur aan sleepboten en opduwers. Je bekijkt ze via tijdelijke steigers en vanaf de kade. Een deel van de straat langs de Thorbeckegracht wordt ingericht met een tentoonstelling van nog werkende historische (scheeps)motoren.
Overnachten in Zwolle
Combineer een bezoek aan de monumenten met overnachting en geniet van een langer verblijf in Zwolle.
Stadsgezicht, Almere
4. Open Monumentendag in Almere (2,7 km)
Almere geen historie? Dan vergeet je dat de stad bijna 50 jaar bestaat en in die paar decennia een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt. Onze wandelroute laat je zien wat moderne architectuur vermag. De route is maar kort, maar er is op 14 en 15 september genoeg te doen en te zien om je rondje Almere aangenaam op te rekken.
Stadsarchief
Zaterdag 14 september open van 12-16 uur
In het Stadsarchief kun je gratis de tentoonstelling ‘Vormgevers van Almere #2’ bekijken. Aan de hand van twintig portretten van vormgevers van de stad duik je in de ontstaansgeschiedenis van Almere.
Lees meer over het Stadsarchief op Open Monumentendag
Overnachten in Almere
Combineer een bezoek aan de monumenten met overnachting en geniet van een langer verblijf in Almere.
Frans Halsmuseum, Haarlem
5. Wandel door Haarlem op Open Monumentendag (7 km)
Haarlem barst van de architectonische hoogtepunten. Schitterende gebouwen, hofjes, kerken en musea vormen hier een onweerstaanbaar geheel samen met jongere architectuur. Onze stadswandeling voert je langs heel veel moois. En op Open Monumentendag zou je gek zijn als je in onderstaande parels niet even naar binnen loopt.
Frans Hals Museum
Zondag 15 september open van 11–17 uur
Het Frans Hals Museum, vernoemd naar de beroemde Haarlemse schilder uit de Gouden Eeuw, is één museum op twee locaties. Bezoek ze gratis op zondag 15 september tussen 11 en 17 uur. Of sluit aan bij een gratis rondleiding (start elk kwartier) tussen 13 en 16 uur.
Lees meer over het Frans Halsmuseum op Open Monumentendag
Koepelgevangenis
Zaterdag 14 en zondag 15 september open van 9–18 uur
De Koepelgevangenis is een voormalige stadsgevangenis. De gevangenis is rond 1890 ontworpen door architect Willem Cornelis Metzelaar en tot 2026 in gebruik geweest als huis van bewaring. Inmiddels is het pand volledig verbouwd, maar met behoud van veel oorspronkelijke details. Je vindt er nu onder andere een bioscoop, horeca, kantoorruimte en werkplekken. Op 14 en 15 september kun je deelnemen aan gratis rondleidingen. Ze starten ieder uur, schrijf je bij aankomst in bij de Koepel Expo balie – want vol is vol.
Lees meer over de Koepelgevangenis op Open Monumentendag
Teylers Museum
Zaterdag 14 en zondag 15 september open van 10-17 uur
Het Teylers Museum ligt niet direct langs onze wandelroute, maar er een kiezelsteenworp vandaan (Spaarne 16). Het is het eerste en oudste museum van Nederland, stammend uit de 18de eeuw. Het dankt collectie aan de rijke bankier en zijdehandelaar Pieter Teyler (1702-1778). Na zijn dood werd een deel van het gebouw opengesteld voor publiek en sinds 2021 is ook Teylers woonhuis te bezichtigen. Tijdens Open Monumentendagen kom je meer te weten over het prachtige pand en de collecties. Delen van het museum die normaal voor het publiek gesloten zijn, gaan open.
Lees meer over Teylers Museum op Open Monumentendag
Overnachten in Haarlem
Combineer een bezoek aan de monumenten met overnachting en geniet van een langer verblijf in Haarlem.
Utrecht met Domtoren
6. Open monumenten in Utrecht (3 km)
Utrecht is ook al zo’n stad waar je nooit genoeg van krijgt. Geniet van dat gezellige centrum vol monumentale gebouwen, gracieuze grachten, winkels en terrassen waar je de wereld aan je voorbij laat trekken. Verleng de duur van je wandeling met een gratis bezoek aan een monument en je hebt een topdag.
Museum Speelklok
Zaterdag 14 september open van 12–16 uur
In Museum Speelklok vind je een grote collectie muziekdozen en spelende instrumenten vanaf de 18de eeuw. Hier tingelt, tangelt, rinkelt en klingelt de collectie dat het een aard heeft. Ook heel leuk voor kinderen! Op zaterdag 14 september laten restaurateurs van het museum zien hoe ze de collectie onderhouden en vertellen ze over de geschiedenis van het restauratieatelier.
Lees meer over Museum Speelklok op Open Monumentendag
Domtoren
Zaterdag 14 september open van 10–16.30 uur
De bouw van Utrechts meest iconische bouwwerk begon 700 jaar geleden, in 1321. De restauratie van de 112 meter hoge Domtoren, begonnen in 2019, wordt deze zomer voltooid. Dan kunnen de steigers eindelijk weg en is het monumentale middelpunt van de stad weer in volle glorie te zien. Op zaterdag 14 september kun je de toren op eigen gelegenheid gratis beklimmen. En als je er toch bent sla je de Domkerk en de schitterende Pandhof natuurlijk niet over.
Lees meer over de Domtoren op Open Monumentendag
Rietveld Schröderhuis
Zaterdag 14 september open van 11–17 uur
Oké, dit monument ligt een flink eind van de wandelroute (Prins Hendriklaan 50), maar omdat het zo bijzonder is willen we het je niet onthouden. In 1924 werd dit huis (UNESCO Werelderfgoed) door de Utrechtse architect Gerrit Rietveld ontworpen in opdracht van Truus Schröder. De vierkante vlakken en het gebruik van primaire kleuren zijn volgens de principes van De Stijl. Het is een relatief klein familiehuis, maar doordat sommige wanden verschoven kunnen worden ontstaat een flexibele binnenruimte. Op zaterdag 14 september zijn er flitsrondleidingen in het huis.
Lees meer over het Rietveld Schröderhuis op Open Monumentendag
Overnachten in Utrecht
Combineer een bezoek aan de monumenten met overnachting en geniet van een langer verblijf in Utrecht.
Ravenstein met Molen De Nijverheid
7. Wandel door Ravenstein op Open Monumentendag (2,5 km)
Ravenstein maakt deel uit van een serie vestingstadjes langs de Maas op de grens van Gelderland en Noord-Brabant. De kleine, prachtige plaats is omgeven door een gracht, waarin zich een ravelijn (eiland) bevindt dat door twee bruggetjes met de stad is verbonden. Onze wandeling laat je genieten van al dat moois. En op Open Monumentendag vraagt molen De Nijverheid je speciale aandacht.
Molen De Nijverheid
Zaterdag 14 en zondag 15 september open van 11-17 uur
Op bastion Utrecht staat stellingmolen De Nijverheid uit 1857. Tegenwoordig wordt in de korenmolen biologisch geteelde spelt gemalen en kun je er streekproducten kopen. In een bijgebouw van de molen is de stadsbrouwerij gevestigd, waar je in het proeflokaal speciaalbieren kunt proeven. Op 14 en 15 september geven vrijwilligers rondleidingen en vertellen over de molen en het productieproces.
Lees meer over molen De Nijverheid op Open Monumentendag
Leiden bij het vallen van de avond
8. Wandelen langs open monumenten in Leiden (4 km)
Met onze wandelroute ontdek je Leiden door de ogen van schilder Rembrandt van Rijn, geboren en getogen Leidenaar. Zijn geboorteplek, de school waar hij naartoe ging en de plek waar hij begon met schilderen: je ontdekt ze allemaal. De wandeling eindigt bij Museum De Lakenhal (niet gratis), waar je werk van de jonge Rembrandt en andere beroemde Leidse meesters kunt zien. Maar er is meer moois te beleven op 14 en 15 september. Wat dacht je van een gratis bezoek aan de Hortus Botanicus?
Hortus Botanicus
Zaterdag 14 en zondag 15 september open van 10-18 uur
Bezoekers die onder de poort van het Academiegebouw door wandelen, zijn vaak verrast door de groene oase die ze hier aantreffen. De Hortus botanicus Leiden (1590) is de oudste botanische tuin van Nederland. In de eeuwen die volgden, breidde de collectie zich gestaag uit tot de schitterende verzameling die het nu is. Dit jaar staat de Hortus in het teken van geur. Bij de Geurbeleving in het Bezoekerscentrum Oude Sterrewacht kun je zien, ruiken en ontdekken welke rol geur in de natuur speelt.
Lees meer over de Hortus Botanicus op Open Monumentendag
Stadhuis
Zaterdag 14 en zondag 15 september open van 10-17 uur
Het Leidse stadhuis stamt uit de middeleeuwen en groeide uit tot een multifunctioneel gebouw. Niet alleen zetelde hier het bestuur, er werd ook handelgedreven, vlees gekeurd en recht gesproken. Na het beleg en ontzet van de stad in 1574 werd het stadhuis verbouwd en van een nieuwe gevel voorzien (1595-1597). In de vorige eeuw kreeg na een verwoestende brand architect C.J. Blaauw de opdracht om een geheel nieuw bouwwerk te ontwerpen. Hij klaarde de klus met verve en na de laatste renovatie in de afgelopen jaren is het stadhuis weer in volle glorie te bewonderen. Op 14 en 15 september geven raadsleden er rondleidingen en kun je meedoen aan allerlei activiteiten.
Lees meer over het Stadhuis op Open Monumentendag
Overnachten in Leiden
Combineer een bezoek aan de monumenten met overnachting en geniet van een langer verblijf in Leiden.
Begijnhof, Breda
9. Wandeling langs open monumenten in Breda (8 km)
Breda heeft de ambitie om in rap tempo te vergroenen tot ‘een stad in een park’. Vandaar dus die planten op het dak van een bushokje, en uit een parkeergarage! Tijdens onze groene wandelroute van 8 km ontdek je al dat groen én monumentaals van deze gezellige Brabantse stad. En wie er snel bij is kan gratis de toren van de Grote kerk beklimmen!
Begijnhof
Zaterdag 14 en zondag 15 september open van 11–17 uur
Het Bredase Begijnhof is een door muren omringd complex bestaande uit huisjes en een kleine kerk in het centrum van Breda. De 29 huisjes verdeeld over twee hofjes zijn gegroepeerd rondom een kruidentuin. De begijnen waren sinds het eind van de 12de eeuw een beweging van vrome katholieke vrouwen, die in kuisheid een leven van bezinning en gebed wilden leiden. Vanaf de jaren vijftig van de twintigste eeuw kregen sommige begijnhuisjes een andere bestemming. Op 14 en 15 september neemt de beheerder je mee voor een gratis rondleiding. Je moet je daarvoor aanmelden op de website (vanaf 20 augustus).
Lees meer over de Begijnhof op Open Monumentendag
Toren Grote Kerk
Zaterdag 14 en zondag 15 september open van 10.30–16 uur
Tijdens Open Monumentendagen 2024 kun je de toren van de Grote Kerk (maar een paar stappen van onze wandelroute verwijderd) gratis beklimmen. Je krijgt een demonstratie klokluiden, brengt een bezoek aan de trommelkamer en hebt prachtig uitzicht over de stad. Er zijn 100 vrijkaarten voor dit bijzondere bezoek. Vanaf 10:30 uur gratis verkrijgbaar en af te halen bij een klokkenluider onder aan de voet van de toren (ingang Torenstraat). Op is op!
Lees meer over de toren van de Grote kerk op Open Monumentendag
Overnachten in Breda
Combineer een bezoek aan de monumenten met overnachting en geniet van een langer verblijf in Breda.
Monumentale bomen op etappe vier van de oudste wandelroute van Nederland
10. Open monumenten langs de oudste wandelroute van Nederland
Zaterdag 14 september open van 11-16 uur
In 1914 opende de ANWB de eerste bewegwijzerde wandelroute van Nederland, die liep van Amsterdam naar Arnhem (en v.v.) in zes etappes. Enkele jaren geleden bracht de ANWB de vergeten route opnieuw in kaart en kun je dus opnieuw wandelen van Amsterdam naar Arnhem!
Op 14 september zijn op de route van de vierde etappe (Doorn-Elst) in startpunt Doorn diverse monumenten gratis te bezichtigen. En in Leersum kun je in de voetsporen treden van het gezelschap dat destijds, in 1914, de route officieel opende. Dat deden ze met een wandeling van de uitzichttoren Tombe van Nellesteijn in Leersum richting Amerongen. Bezoek op 14 september gratis de toren en neem daar een routebeschrijving mee.