De Kampioen: de spiegel van de ANWB

Vraag een willekeurig ANWB-lid waar hij als eerste aan denkt als je ANWB zegt en je krijgt als antwoord: ‘de Kampioen!’. Het ledenblad is misschien wel het bekendste tijdschrift van Nederland. In elk geval heeft het van alle tijdschriften de grootste oplage.

Ook in het digitale tijdperk wordt de Kampioen nog altijd gretig gelezen door bijna vijf miljoen ANWB-leden en hun huisgenoten. Dat hadden de makers van de allereerste editie in 1885 natuurlijk nooit kunnen voorzien. Ja, je leest het goed: de Kampioen bestaat al sinds 1885!

 

Voorpagina van de Kampioen uit 1887.

Kop van voorpagina van de Kampioen uit 1897.

Cover uit 1966.

···

Het Maandblad

Het eerste jaar van haar bestaan had de ANWB een papieren clubblad dat Het Maandblad heette, met daarin berichten van het bestuur, notulen van vergaderingen en nieuws van aangesloten wielerverenigingen. Maar omdat de titel nou niet direct tot de verbeelding sprak, koos het bestuur in 1885 voor De Kampioen. Een stoere, goed herkenbare naam die met z’n betekenis van ‘voorvechter en verdediger’ van de wielersport heel goed aansluit bij waar de ANWB voor staat. In 1961 ging het blad verder als Kampioen.

Hoofdredacteur

In de eerste jaren vulden bestuursleden de kolommen van De Kampioen. De secretaris leverde de ‘officiële stukken’, andere bestuursleden en consuls schreven de rest van het blad vol. De eerste hoofdredacteur was Edo Bergsma. Hij leidde het blad tot 1889 en groeide in de decennia erna uit tot een groot bondsicoon. Verslaggever A.L. Couvee was in 1886 de allereerste betaalde kracht in dienst van de ANWB. Met hem en hoofdredacteur Frans Netscher (schrijver, verslaggever en verwoed wielrenner) professionaliseerde De Kampioen in rap tempo.

De eerste reisverhalen

Het blad verhaalde in die dagen over de vereniging, wielerwedstrijden en bijvoorbeeld de technische ontwikkelingen van fietsen en fietsonderdelen. Rond 1900 verschenen de eerste reisverhalen – over imposante fietstochten, uiteraard. Dat de ANWB haar leden ook toen al wilde helpen, blijkt uit de beschrijvingen van goedgekeurde bondshotels en bondsrijwielherstellers, nieuws over in het land geplaatste reparatiekisten voor leden en nieuwe uitgaven als de ANWB-bondsatlas en de ANWB-reiswijzer.

Over auto’s en fietsen

Als je die oude Kampioenen nu leest, valt vooral op hoeveel advertenties van fietsfabrikanten erin staan. Niet gek als je bedenkt dat in de periode rond 1900 de fiets doorbrak en Nederlanders massaal gingen fietsen. Ook stonden er veel advertenties van autofabrikanten in De Kampioen. De auto was weliswaar amper in Nederland geïntroduceerd, maar die autoadvertenties lieten zien hoe groot het vertrouwen was in de snelle ontwikkeling van de techniek.

Spiegel

De Kampioen is, als visitekaartje van de ANWB, in z’n lange historie steeds de spiegel geweest van de koers van de bond. Speel alle jaargangen door je oogharen als een film af en je ziet aan De Kampioen hoe de samenleving en de ANWB zich ontwikkelden op het gebied van mobiliteit, vakantie en vrijetijdsbesteding in Nederland.

Enorme oplage

De ANWB communiceert vandaag de dag op diverse manieren en via diverse kanalen met de leden. De Kampioen is en blijft in die communicatiemix een factor van belang. Het ledenblad is nog steeds een visitekaartje van de ANWB: de Kampioen informeert en inspireert, speelt in op maatschappelijke trends als duurzaamheid en diversiteit en is met z’n oplage van 3,6 miljoen exemplaren met afstand het tijdschrift met de grootste oplage van Nederland.

Jaargangen op Google Books

Zin in een avondje retro en leuke vintage advertenties? De meeste jaargangen van de Kampioen (tot 2008) vind je op Google Books.

Meer weten over:

Kampioen