Attracties en evenementen: vier bloemenpracht en heksenkwaad
Festivals te over in Saksen-Anhalt. De regio komt tot bloei tijdens de Bundesgartenschau, een grote bloemenshow in de noordelijke plaatsjes Havelber, Rhinow/Stölen, Rathenow, Premnitz en Brandenburg. De muziekliefhebber komt in juni aan zijn trekken op het jaarlijkse Händelfestival in Halle. Daar zijn zoetekauwen overigens het hele jaar welkom in het oudste chocolademuseum van Duitsland, proeven verplicht. Als het even kan, griezel dan mee tijdens de Walpurgnisnacht in de nacht op 1 mei. In meer dan dertig plaatsen in de Harz, zoals Wernigerode, Blankenburg, Schierke en op het Hexentanzplatz in Thale, wordt dan gevierd dat op deze ene nacht de van aarde verbannen heksen terugkeren voor een heksenfeest.
Bezienswaardigheden: de oorlog zichtbaar
De Tweede Wereldoorlog heeft zijn sporen achtergelaten in Saksen-Anhalt. Na de verwoestingen zijn veel stadscentra herbouwd. In Magdeburg, waar een groot deel van de stad is weggevaagd, sneuvelden van de indrukwekkende Dom alleen de glas-in-lood ramen. Gelukkig zijn ook veel plekken de grootse vernieling gespaard gebleven zoals het Middeleeuwse Quedlinburg, waar je zo’n 1300 mooi behouden gebleven vakwerkhuizen vindt. Of Halle, waar je in het GoseckLandesMuseum für Vorgeschichte het oudste zonneobservatorium vindt: De Hemelschijf van Nebra. Hier staat ook het geboortehuis van Händel, nu een museum gewijd aan zijn leven. De Tweede Wereldoorlog komt nog eens terug in de tuin Dessau-Wörlitz, waar in de Synagoge, midden in die tuin een tentoonstelling over de joodse geschiedenis in de streek te zien is.
Dorpen en steden: cultureel hart
Omgeven door indrukwekkende natuur, vormen de stadjes en dorpjes in het midden van Saksen-Anhalt het culturele hart van de streek. Voormalig rijke bisschopsstad Magdeburg is helaas voor negentig procent verwoest tijdens de oorlog. De Dom en het herbouwde stadhuis geven nog een impressie van de glorietijd. Ook blikvanger de Groene citadel is een bezoekje waard. Kunst- en cultuurliefhebbers halen in Halle hun hart op aan oude monumenten, theaters, musea, en de enige opera van Saksen-Anhalt, hier kwam immers Händel vandaan. Wie het liever wat kleiner zoekt komt in Halberstadt aan zijn trekken. De plaatselijke Dom gaat succesvol de strijd aan met die in Magdeburg en in het centrum zijn veel aanlokkelijke biergartens te vinden. Ook het charmante Wernigerode, ook wel ‘de stad van duizend kleuren’ genoemd, is indrukwekkend met haar vele verschillende, kleurrijke vakwerkhuizen.
Eten en drinken: vlees en groenten in overvloed
Typisch Duitse ingrediënten als aardappel, ui, wortel en bonen vind je hier ook in veel gerechten terug. Erg populair zijn bijvoorbeeld Kartoffelpuffer, knapperige goudbruine aardappelpannenkoekjes. Varkensvlees heeft de voorkeur, al eet men ook veel wild en vis. Verwacht dus veel stevige vleesgerechten met flinke porties groenten. Een voorbeeld is streekgerecht Perenklosse: gebraden lever met peren. In de bakkerijen van Saksen-Anhalt vind je de bijzondere Baumkuchen een rijke laagjestaart bedekt met fondant. Maar een maaltijd sluit je misschien wel het best af met lokale Harzer Käse, een zachte, pittige en geurige kaas. Ook staat de streek bekend om haar witte wijnen uit Saal-Unstrut zoals de bloemige, kruidige Müller-Thurgau en de lichte, notige Weissburgunder.
Fietsen: de rivier als gids
Er zijn veel verschillende fietsroutes in Saksen-Anhalt, zo kan je rond de Harz fietsen, al speel je dan een beetje vals want de 400 kilometer lange route loopt ook door Nedersaksen en Thüringen. De Elbe Radweg is misschien wel de bekendste fietsroute in de regio, maar is niet de enige rivier waar fietsers langs kunnen fietsen. Het glooiende groene landschap trekt ook aan je voorbij op de Saale-fietsroute, vanuit het Fichtelgeberchte stroomt de Saale namelijk naar de Elbe. Je passeert niet alleen een prachtig landschap, maar ook slaperige dorpjes en levendige steden voor de broodnodige pauze. Op die route houdt menig fietser ook even in bij een van de wijnboeren in de regio Saale-Unstrut. Prost!
Kunst en cultuur: van baksteengotiek tot Bauhaus
Saksen-Anhalt dankt haar kunstzinnige geschiedenis vooral aan de Hanzesteden die tijdens de dertiende eeuw door lucratieve handelsbetrekkingen tot bloei kwamen. Nu ligt de kunst en cultuur daardoor in veel oude steden letterlijk op straat in de gezellige pleinen, vernuftig gebouwde stadhuizen en ambachtshuizen. Ook staat de streek bekend om baksteengotiek, het summum van deze stijl is te vinden in Tangermünde op de gevel van het vijftiende-eeuwse stadhuis. Doordat de adel regeerde zijn er ook veel kerken en kloostercomplexen te bewonderen. Kerkelijke geschiedenis werd er natuurlijk geschreven in Wittenberg waar Martin Luther zijn stellingen op de deuren van de Schlosskirche timmerde. Ook zijn voormalige huis, de Lutherhalle is hier te vinden. Het indrukwekkendste kasteel is misschien wel het renaissancekasteel Schloss Bernburg. Recenter is de Bauhaus, een complete wijk in deze stijl valt te bezoeken in Dessau, hier staat ook het Bauhausmuseum.
Natuur: in het voetspoor van de heks
Van alles wat in Saksen-Anhalt. Het ligt namelijk op de grote Noord-Duitse laagvlakte tot aan de voet van het Duitse Middelgebergte. De kleurige heidevelden en de lommerrijke bossen smeken bijna om een zomerse wandeltocht. Maar er zijn ook weidse moerasvlakten, vruchtbare wijnbouwgebieden en zacht glooiende rivierlandschappen. Hier steekt de Harz letterlijk met kop en schouders boven uit. Het gebergte en tevens natuurpark is een legendarische plek waar volgens de overlevering en Goethe’s Faust heksen de sabbat vieren. Vogelspotters zien hier de zwarte specht, beflijster of winterkoning en komen misschien ook wel edelherten, reeën en wilde zwijnen tegen.
Overnachten: van simpel naar chique
Zelf onderdeel zijn van de veelzijdige natuur in de streek kan op een van de ruim zestig campings die Saksen-Anhalt rijk is. Iets chiquer maar nog steeds midden in het groen zit je in een bungalow in een van de vele vakantieparken. De hotels, pensions, jeugdherbergen en B&B’s bieden gezamenlijk zo’n 55.000 bedden in de vele stadjes en dorpjes van de streek. Het aanbod varieert van chique bedden in monumentale panden tot een simpele overnachting bij een local in een B&B.
Uitgaan: van vroeg tot laat
Het meest veelzijdige uitgaansleven van Saksen-Anhalt vind je in Halle, met veel nachtclubs, cabaret, theater en natuurlijk de opera. Maar in Magdeburg is ook veel te beleven. Hier begint een avond het beste op het Hasselbachplatz met veel chique barren en ontspannen pubs die open zijn tot in de vroege uurtjes. Wie het echt lang volhoudt kan heel laat nog terecht bij CoCo-Bar voor een late-night cocktail.
Winkelen: tijdens regen en zonneschijn
Voor een regenachtige winkeldag moet je in Magdeburg zijn. Het volledig overdekte Allee-Center in het centrum van de stad bevat 150 speciaalzaken, haar kleine eveneens overdekte broertje City Carré, vijftig. Met mooi weer is de Alter Markt juist leuk, hier staat door het jaar heen een grote markt die rond Kerst in een twinkelende kerstmarkt transformeert. Wie geïnteresseerd is in kerstmarkten vindt in vakwerkstadje Quedlinburg een ware sprookjeswereld.
Zon, water en strand: kunstmatig en natuurlijk vertier
Het rivierlandschap is een walhalla voor elke watersporter. Zo zijn de zijrivieren van de Elbe goed te verkennen per kano en roeiboot. Achterover leunen kan ook met de motor- of rondvaartboot. Het gebied kent verder een aantal grote natuurlijke maar ook kunstmatige meren. Zoals het grote Goitzschemeer dat is ontstaan door de vroegere bruinkoolwinning. Het ligt midden in een groot park vol met kunst en is zeer geschikt voor zwemmers, zeilers, surfers en duikers. Wie liever aan de kant blijft voegt zich bij de zonaanbidders in het park. Feestjes worden gevierd in de jachthaven. Zeilers zoeken het best hun heil op de Arendesee, de Bergwitzsee en het stuwmeer Kelbra. Surfers profiteren van de goede surfomstandigheden op het Concordiameer.