De mooiste bezienswaardigheden van Athene

Athene is eigenlijk een groot openluchtmuseum met op elke hoek van de straat schatten uit de Griekse Oudheid, het Romeinse Rijk en Ottomaanse Rijk. Trek een sprintje in het Oud Olympisch Stadion, voel de Oosterse invloeden in de wijk Monastiráki of bewonder toneel in Het Theater van de Romein Herodes Atticus. Deze mooiste bezienswaardigheden van Athene nemen je mee op reis.

Wat te doen in Athene?

Als er een stad rijk is aan historie dan is het wel Athene. Hier klonk het startschot voor de eerste Olympische Spelen en werden de beginselen van de democratie vastgelegd. De Griekse hoofdstad is de bakermat van de Westerse beschaving. En hoe kan het ook anders met inwoners als de klassieke filosofen en wetenschappers Socrates, Plato en Aristoteles. Maak daarnaast kennis met de Griekse goden op het Akropolis. Bij het Parthenon, waar Athena de eerste olijfboom uit de grond stampte, of de Tempel van de Olympische Zeus. Struin door de schilderachtige straten van Plaka, waag een dansje in uitgaanswijk Gazi of ontsnap even aan de stadse drukte in het park Ethnikós Kípos. Dit zijn de mooiste bezienswaardigheden van Athene.

1. Wandel langs de eerste olijfbomen op de berg Akropolis

Akropolis betekent ‘hoogste punt van de stad’ en met een hoogte van 156 meter is dat precies wat deze tafelberg is. De berg die overal in Athene te zien is, huisvest meerdere tempels die in de afgelopen vierduizend jaar gebouwd zijn ter ere van de godin Athena. Met als letterlijk hoogtepunt het Parthenon, het symbool van Griekenland. 

Maak een wandeling tussen de olijfbomen naar de top van de Akropolis. Deze bomen zijn de reden dat de Griekse hoofdstad de naam Athene kreeg. De godin Athena stampte hier namelijk volgens de legendes met haar voeten de eerste olijfboom ooit uit de grond die zorgde voor schaduw, vruchten en olie voor lampen en het bereiden van eten. Als bedankje werd de stad naar de godin vernoemd en de olijfboom wordt nog altijd beschouwd als heilig en het symbool van vrede en voortvarendheid. Let op: op de berg staan vele taxi’s die een veel te hoog tarief rekenen. Het is verstandig om zelf een taxi te bellen. 

2. Parthenon: de kroon op Athene

Het Parthenon is het boegbeeld van de Griekse Oudheid en de populairste bezienswaardigheid van Athene. Gebouwd rond 490 v. Chr. op de plek waar de godin Athena de eerste olijfboom tevoorschijn liet komen. Athena, dochter van Zeus, stond bekend als ‘eeuwige maagd’. Een titel die de naam Parthenon (dat grofweg vertaalt naar ‘maagdenhuis’) gaf aan de tempel ter ere van de beschermer van Athene. 

De marmeren tempel is gebouwd in Dorische stijl, die is ontstaan rond 600 v. Chr. en de oudste van de drie bouworden gebruikt voor Griekse tempels is. De stijl wordt gekenmerkt door eenvoud en strakke zuilen, waarvan het Parthenon er 46 heeft. Wandel door de schaduw van de 10 meter hoge zuilen die de tempel omgeven en voel de grandeur van de Griekse Oudheid. Het gevoel van die grootsheid wordt bevestigd in de friezen waarmee de tempel is versierd. Ze vertellen verhalen over Athena en de strijd tussen de Grieken en Perzen.

3. De Tempel van de Olympische Zeus: Olympieion 

Tussen Akropolis en de rivier Ilissos staat de Tempel van de Olympische Zeus, bekend als Olympieion. Meer dan zeshonderd jaar werd er gewerkt aan de tempel tot deze in de 2^e eeuw werd voltooid onder de Romeinse keizer Hadrianus, een liefhebber van de Griekse cultuur. Het was toen de grootste tempel van Griekenland met een lengte van 96 meter, een breedte van 40 meter en met 104 marmeren zuilen van 17 meter hoog. Alhoewel er nog maar vijftien zuilen staan, krijg je nog steeds een goed beeld van het majestueuze karakter dat de tempel toen had. 

Voordat de tempel klaar was, nam een Romeinse generaal twee zuilen mee naar Rome voor de Tempel van Jupiter. De tempel en zuilen vielen in de smaak en zodoende steeg de oud-Griekse architectuur enorm in populariteit in Rome. Niet ver van de tempel staat de 18 meter hoge marmeren Poort van Hadrianus, die fungeerde als stadspoort tussen het oude en nieuwe Athene.

4. Trek een sprintje in het Oud Olympisch Stadion

De letterlijke en figuurlijke beginstreep van de Olympische Spelen is te vinden in Athene: het Panathinaiko Stadion (Oud Olympisch Stadion). Het stadion werd in 329 v. Chr. gebouwd voor de Panathenaeën, een vierjaarlijks religieus festival ter ere van Athena. Vijftigduizend mensen keken hier naar hardloopwedstrijden, uitgevoerd door naakte atleten. 

In 1870 werd de ruïne van het Panathinaiko opgegraven en gerestaureerd voor de eerste moderne Olympische Spelen van 1896. Het stadion wordt niet meer gebruikt voor wedstrijden, maar elke vier jaar ontsteken ze hier nog wel de Olympische vlam. Het wakkerende vuur wordt vanuit Athene naar de locatie van de desbetreffende Spelen gebracht. Beklim de 24 ringen met zitplaatsen voor het mooiste uitzicht over het 185 meter lange hoefijzervormige stadion. Leer meer over de geschiedenis van de Olympische Spelen in het bijbehorende museum en trek zelf een sprintje op de gitzwarte atletiekbaan – je mag daarbij zeker je kleding aanhouden.

5. De Nationale Tuin van Athene: Ethnikós Kípos

Ontsnap aan de drukte van de stad in het groene stadspark: Ethnikós Kípos. Het 15 hectare grote park ligt direct achter het parlementsgebouw en loopt door tot het Oude Olympische Stadion. Hoge palmen, uitgestrekte grasvelden en kleurrijke bloemperken vormen een heerlijk decor om uit te rusten. Daarnaast zorgen speeltuinen en een kinderboerderij voor vermaak voor kinderen.

Bewonder in het park de borstbeelden van Dionysios Solomos (schrijver van het Griekse volkslied), Capodistrias (eerste staatshoofd van Griekenland) en de Griekse filosoof en wetenschapper Aristoteles. In de zuidkant van het park vind je daarnaast de 18 meter hoge Poort van Hadrianus, de symbolische verbinding tussen het oude en nieuwe centrum. Hadrianus maakte hiermee duidelijk dat hij de nieuwe machthebber was. Aan de zijde gericht op de Akropolis staat ‘Dit is Athene, de vroegere stad van Theseus’, aan de andere zijde ‘Dit is de stad van Hadrianus, niet van Theseus’. 

6. Bekijk de wisseling van de wacht op het Syntagmaplein

Naast het stadspark Ethnikós Kípos ligt het Syntagma-plein, het bekendste van Athene. Het aanzicht van het centrale plein wordt gedomineerd door het parlementsgebouw, dat in 1836 werd gebouwd als paleis voor de eerste koning Otto. Sinds 1924 wordt het echter gebruikt door de Griekse regering. 

Voor het gebouw staat het monument van de onbekende soldaat, dat elke dag en elk uur wordt bewaakt door speciale troepen. Hier worden alle Griekse soldaten herdacht die zijn gesneuveld tijdens conflicten en oorlogen. In traditionele uniformen, bestaand uit een soort witte legging, beige tuniek en rode muts staan de soldaten (Evzones) met geweer in de hand trots en waakzaam voor het monument. Elk uur vindt er een wisseling van de wacht plaats, maar de mooiste aanschouw je op zondag om 11.00 uur wanneer ze worden vergezeld door een militaire band en vele Evzones.

7. Struinen door de schilderachtige wijk Plaka

De wijk Plaka, aan de voet van de Akropolis, voldoet aan alle fijne clichés van een schilderachtige wijk. De wirwar van straatjes en steegjes voert langs huisjes die dateren uit Byzantijnse of Ottomaanse tijden. Soms witgekalkt, soms in pastelkleuren geverfd en vaak versierd met de roze/lila plant bougainvillea. De huizen worden afgewisseld door hier een daar een willekeurig geplaatst kerkje zoals Sotira Tou Kottaki, een byzantijnse kerkje uit de 12^e eeuw. De wijk zit vol gezellige terrassen en restaurants, maar kent door de populariteit ook een wildgroei aan souvenirstalletjes.

In Plaka staat ook het Volkskunstmuseum met een collectie die teruggaat tot de 17^e eeuw. Bewonder onder andere de naïeve kunst (kinderlijke manier van schilderen) van Theophilos Hatzimichalis of bewonder de uitbundige carnavalskostuums. Het Griekse carnaval (elk jaar op een andere datum) wordt uitbundig gevierd in Plaka. Feestende Grieken in extravagante kleding bespuiten elkaar met schuim en strooien vervolgens met confetti. Een bijzondere ervaring, maar wees gewaarschuwd: bezoekers worden niet gespaard.

8. Macht en handel van de oude Agora

De (oude) Agora, oftewel het marktplein, vormde het hart van het dagelijks leven in het oude Griekenland. Het werd niet alleen gebruikt om handel te drijven, maar ook voor militaire parades, theatervoorstellingen en democratische verkiezingen. Een plek die mede dankzij de rechtbank en het parlementsgebouw macht uitstraalde. Het machtsgevoel dat Socrates gebruikte voor zijn redevoeringen en apostel Paulus voor het prediken van het Christendom.

De Agora raakte na verloop van tijd begraven onder de moderne samenleving tot men in de 19e eeuw de hele wijk afbrak om de restanten van de Agora op te graven. Enorme standbeelden, de zuilengalerij van Attalos en de tempel van Hephaisteion werden gerestaureerd. Bezoek de stoa van Attalos, waar nu het Agora Museum in is gevestigd en bewonder de vondsten van de opgravingen. Van prachtig versierde vazen tot het beeld van de gevleugelde Nike en een bronzen schild uit Sparta.

9. Nationaal Archeologisch Museum

Griekenland herbergt een enorme schat aan archeologische vondsten die het begin van de maatschappij tonen. Een van de belangrijkste musea en bezienswaardigheden van Griekenland is dan ook het Nationaal Archeologisch Museum. Aan de hand van archeologische opgravingen wordt het verhaal verteld van het Oude Griekenland, van prehistorie tot de Romeinse tijd. 

Het bronzen beeld van Poseidon, gouden dodenmaskers en zilveren stierenkoppen gebruikt voor plengoffers zijn een kleine greep uit de collectie. Misschien wel het leukste en bijzonderste item is een beeldengroep die een speelse weergave van de vrouwelijke schoonheid en de primitieve seksuele begeerte van het wilde figuur toont. Een naakte Aphrodite (godin van liefde en vruchtbaarheid) is klaar om te gaan badderen maar wordt lastig gevallen door Pan (god van vee en dierlijk instinct) die half mens en half geit is. Hij probeert de hand waarmee ze haar naaktheid verbergt weg te halen. Als reactie probeert Aphrodite hem te slaan met haar slipper en pakt Eros (god van seksuele begeerte) Pan bij zijn hoorns. 

10. Oosterse invloeden van de wijk Monastiráki

De wijk Monastiráki, naast de Romeinse Agora, heeft veel weg van een Oosterse bazaar, met name op zondagen wanneer honderden handelaren hun spullen verkopen op de vlooienmarkt. Het hart van de markt vind je op het Avyssiníasplein maar de kramen en doeken vol hebbedingetjes loopt door in de kleine omliggende straten. Je vindt hier alles van oude boeken tot traditionele muziekinstrumenten als de bouzouki en touberleki. Daarnaast bewonder je hier de historische Tzisdarakis-moskee uit 1759, die nu fungeert als museum voor traditionele keramieken, de bibliotheek van Hadrian, Byzantijnse kerk Pantanassa uit de 10^e eeuw en het neoklassieke metrostation van Monastiraki. 

Na het struinen op de markt kom je tot rust op een van de vele dakterrassen in de wijk. Onder het genot van een drankje geniet je van uitzicht variërend van de kleurrijke neoklassieke huizen van Anafiotika tot de Akropolis met het Parthenon dat oplicht in het donker. 

11. De acht windrichtingen van de Toren der Winden

Toen de Romeinen het vanaf 189 v. Chr. voor het zeggen kregen in Athene, verplaatste het stadscentrum zich van de Oude Agora naar de Romeinse Agora. Door de opgravingen is de Romeinse sfeer nog goed te proeven. Neem de Poort van Athena Archegetis, gebouwd in opdracht van Julius Caesar en de Toren der Winden. De achthoekige toren diende als windwijzer. De Romeinen onderscheidden namelijk acht windrichtingen die elk vernoemd werden naar een god. 

Het 12 meter hoge hydraulische uurwerk werd gevoed door water afkomstig van een bron op Akropolis. De acht verschillende hoeken van de toren tonen door middel van verhalende reliëfs de verschillende windrichtingen die door een windvaan werd aangewezen. 

12. Areopagus: de eerste en hoogste rechtbank

Areopagus, een 115 meter hoge heuvel, is een van de beste plekken voor een stadspanorama. Met uitzicht op Akropolis en over Athene, zie je hoe de stad oranje kleurt en vervolgens oplicht als sterren in een heldere nachthemel. Naast een mooi uitzicht heeft de heuvel ook een bijzondere geschiedenis. De kalkstenen heuvel was een van de eerste en hoogste rechtbanken uit de oudheid. 

Areopagus is vernoemd naar Ares: de Griekse oorlogsgod. Op deze plek zou hij door de andere Olympische goden zijn berecht voor de moord op een zoon van Poseidon. Tot 338 v. Chr., de Macedonische verovering,  kwamen leden van de raad (Areopagieten) naar het hooggelegen rechtscollege. Met zetels uitgehouwen in de rotsen berechtten ze moordenaars en hielden ze toezicht op godsdienst en de olijfteelt. Weetje: het huidige hoogste gerechtshof van Griekenland heeft de naam ‘Aereios Pagos’, vernoemt naar deze heuvel.

13. Kom tot rust op de stranden van Athene

Alhoewel velen de Griekse eilanden kiezen voor een strandvakantie, kun je ook je handdoek uitgooien op het strand van Athene. Pak tram 5 vanuit het centrum en je komt vanzelf langs een paar van de beste stranden. Feestgangers zitten goed op Glyfáda, een beschut strand waar tot in de late uren wordt gedanst in de vele beachclubs. Het strand loopt hier geleidelijk af. Perfect om je voeten na het dansen te laten afkoelen in het ondiepe water. Ook overdag geniet je hier op je ligbedje met een cocktail in je hand en loungemuziek op de achtergrond. Voor watersport en sfeervolle restaurants stop je bij het strand Yabanaki.

Iets verder naar het zuiden (te bereiken met de langeafstandsbussen) liggen de rustigere stranden die vooral door gezinnen en de Grieken zelf worden bezocht. Bezoek het hippe Anavissos, waar je vanaf je barkruk uitkijkt op de vele surfers die de golven bedwingen. 

14. Griekse tragedies in het Odeion van Herodes Atticus

Op de zuidzijde van de Akropolis ligt Het Theater van Herodes Atticus. Dit theater stamt uit de Romeinse tijd, in tegenstelling tot de meeste gebouwen op de Akropolis die uit de Griekse Oudheid stammen. Ter ere van zijn overleden vrouw liet Romeinse consul Herodes Atticus hier in de 2^e eeuw n. Chr. een overdekt theater bouwen met plek voor vijfduizend toeschouwers. 

Dat het theater nu slechts een ruïne zonder dak is, draagt juist bij aan de charme. Het wordt daarom nog steeds gebruikt voor openluchtconcerten en toneeluitvoeringen. Laat je meenemen in de wereld van Griekse tragedies, mythologie en liefdesverhalen tijdens het jaarlijkse Athene-festival. De hele zomer lang dansen, zingen en acteren internationale ballet-, opera- en toneelgezelschappen de sterren van de hemel in dit openluchttheater. 

15. Innovatie, industrie en nachtleven in Gazi

De wijk Gazi wordt gekenmerkt door hoge schoorstenen van de voormalige gasfabriek Technopolis. Gazi was ooit een arbeiderswijk met 30.000 vierkante meter aan industrieel gebied, maar is nu het hart van het Atheense uitgaansleven, de lhbtiq-gemeenschap  en een plek voor kunst en innovatie. De wijk komt voornamelijk na zonsondergang tot leven wanneer de jongeren naar de wijk komen om te feesten in de rooftopbars met uitzicht op Technopolis.

Ook overdag is er genoeg te doen in Gazi. Ga terug in de tijd waar gas voor licht en energie zorgde in het Industrial Gas Museum in de voormalige gasfabriek. Bewonder meer dan honderd enorme koelpijpen en geniet vanaf het dak van het gebouw New Watergas van een panoramisch uitzicht over Athene. Technopolis is ook bekend vanwege INNOVATHENS: een plek waar wordt nagedacht over duurzame innovatie en waar jonge ondernemers kunnen netwerken en hun ideeën delen. Tip: in de zomermaanden zijn er concerten, kunstworkshops en tentoonstellingen in Technopolis.