Bohemen is het glooiende middenwesten van Tsjechië en strekt zich uit rondom Praag. Het heeft als handelsgebied bij uitstek een zeer rijke historie. Tot in de kleinste steden staan middeleeuwse en barokke gebouwen. En ook de aantrekkelijke Jugendstil is overal te vinden.
Bekijk het aanbod van onze partners
De grote faam van Bohemen is het glas of kristal, dat een unieke gloed bezit. Wie Bohemen zegt, denkt natuurlijk ook aan kastelen. Je kunt er tientallen bezoeken, de meeste zijn prachtig gerestaureerd. En misschien kun je er zelfs een concert bijwonen.
Het landschap van Bohemen heeft grote componisten als Smetana en Dvorák geïnspireerd. Veel evenementen zijn dan ook muziekevenementen, zoals het Smetana Opera Festival in Litomyšl en het Dvorák-festival in Nelahozeves. Liefhebbers van poppenspel kunnen hun hart ophalen op het Marionettenfestival van Chrudim. Maar misschien heb je meer zin in een ondergronds avontuur? Bezoek dan de veertig meter diepe schacht van een oude zilvermijn bij de burcht van Kutná Hora.
Langs alle grote wegen naar Praag liggen kastelen. Het een nog groter dan het ander. Schitterend gelegen en nooit ingenomen is het kasteel van Karlštejn. Het werd in de 14e eeuw gebouwd voor Karel IV die hier zijn kroonjuwelen en relikwieën liet bewaren. Konopište is het kasteel waarvan de bouw in de 13e eeuw begon. Nu zijn er rondleidingen door drie verschillende gedeelten. Hluboká is een soort sprookjeskasteel dat oprijst uit het vlakke moerassige land.
De zilvermijnen onder de stad voorzagen Kutná Hora van het nodige geld om de St. Barbarakathedraal te bouwen. Deze kerk met zijn intrigerende driedelige tentdak is een van de mooiste gotische kerken van Midden-Europa. Hij werd gewijd aan de heilige Barbara, beschermheilige van de mijnwerkers. De Heilige-Geestkathedraal van Hradec Králové is een van de belangrijkste voorbeelden van de Boheemse ' baksteengotiek'. De 103 m hoge toren van de Bartolomeuskerk aan het grote plein in Plzen is de hoogste toren van het hele land.
Er is zóveel te zien in Bohemen dat het moeilijk is om een keus te maken. Op het punt van de bouwkunst kun je kiezen voor kastelen, kerken en kloosters. Het grootste kasteelcomplex na de Praagse burcht en het slot van ceský Krumlov is Jindrichuv Hradec. Het drukst bezocht is het kasteel Hluboká (in Tudorstijl). Maar ook de steden en stadjes boeien. Vaak gebouwd rondom een groot plein dat als marktplaats dienst deed. Plzen bijvoorbeeld, en Kutná Hora, Hradec-Králové, Litomyšl. En voor wie de natuur in wil, is het Boheemse Paradijs een must.
Mooie Boheemse steden en dorpen zijn er volop. Opvallend zijn de grote pleinen met statige huizen erlangs. Pronkstuk van het plein is bijna altijd een imposante fontein. Trebon bijvoorbeeld en Litomerice, maar ook het grote plein van Plzen. De kuuroorden vormen een hoofdstuk apart: hier is volop Empire- en Jugendstilarchitectuur te zien. Middeleeuwse straatjes vind je in de oude stadscentra van Kutná Hora en Hradec-Králové (Königgrätz). Kutná Hora staat zelfs op de werelderfgoedlijst van de Unesco.
Visliefhebbers ontkomen er niet aan. Zij moeten karper gaan eten in Trebon. Kenners van bier zetten gelijk koers naar de stad Plzen. Hier kunnen zij het authentieke pils drinken. Het bier dat genoemd werd naar de stad toen deze nog Pilsen heette. Drink een glas van het echte Pilsner Urquell (Plzenský Prazdroj) in de Restaurace Prazdroje naast de brouwerij. Wie dol is op zoete spullen, duikt een cukrárna in. De mooiste en lekkerste gebakjes staan er uitgestald. Heerlijk slecht voor de lijn.
De belangrijkste maaltijd in Tsjechië is de middagmaaltijd. Het begint met een voorgerecht: soep (polévka) of een koude schotel. Probeer eens de Praagse ham met augurken, of in duurdere restaurants eieren met kaviaar of gerookte tong. Het hoofdgerecht biedt vlees (maso) of vis (ryba) met aardappels, rijst en groente. Karper uit Trebon is zeer geliefd en wordt traditioneel met Kerstmis gegeten. En dan de nagerechten: verrukkelijke pannenkoekjes (palacinky) of het onvolprezen ijs (zmrzlina). Bier en wijn worden overal geserveerd.
Vegetariërs zullen wel wat moeite hebben om volledig vegetarische restaurants te vinden. Op de menukaart van gewone restaurants komen echter bijna altijd vegetarische gerechten voor. Omelet met erwten (omeleta s hráškem) bijvoorbeeld, of knoedels met ei (knedlíky s vejci). Een andere mogelijkheid is om pizza te gaan eten of je intrek te nemen in een van de ecologische boerderijen van Eceat. Daar worden vaak vegetarische maaltijden geserveerd. Tekst van maximaal ongeveer 80 woorden.
Leuke, mooi gelegen en kleine kampeerterreinen zijn de kampeerterreinen van ecologische boeren. Gewoonlijk staan er niet meer dan 5 tot 7 tenten op een veld bij de boerderij. Kinderen kunnen meehelpen bij het boerenwerk. Sommige boerderijen verhuren ook kamers en koken voor de gasten. Het idee is een initiatief van Oost-Europese boeren in samenwerking met Eceat, het Europese centrum voor eco-agro-toerisme.
Op de meeste campings staan die kleine huisjes, die je voor een nacht kunt huren. Primitief, maar handig als het regent en niet duur. Campings liggen vooral langs de rivieren en meren. De Moldau en de Moldaucascades zijn geliefd. Net als de Berounka bij het kasteel van Karlštejn. En het Boheemse Paradijs. Op veel campings mag je een vuurtje stoken. Vaak is er ook gelegenheid om te koken.
Wie vergeten is wat ook al weer de elf deugden en de elf ondeugden van de mens zijn, moet eens gaan kijken bij het kasteel van Kuks. Hier heeft de beroemde beeldhouwer Matthias Braun zich uitgeleefd in het verbeelden van deze eigenschappen. Aan de ene zijde van het terras staan de elf Deugden, met aan het eind de ' Goede dood'. Aan de andere zijde staan de elf 'Ondeugden', eindigend met het beeld van de 'Slechte Dood'. Vooral de Ondeugden als ijdelheid en gierigheid zijn sterk uitgebeeld.
Bohemen ligt op een Midden-Europees kruispunt van wegen. Dat komt terug in de bouw van de steden, in de kastelen, de kunst en cultuur. De adellijke families die de kastelen bewoonden, brachten schitterende collecties kunst bijeen. Zoals de kunstcollectie in het kasteel van Nelahozeves, waar Dvorák werd geboren. En de Vlaamse tapijten in Hluboká. De beroemde beeldhouwer Matthias Braun maakte de beelden bij de poort van het kasteel van Konopište. Het Krajské museum van Hradec-Králové is een Jugendstilgebouw uit 1910.
Uitgestrekt en glooiend is dit deel van Tsjechië. De grote rivieren Moldau, de Berounka en Elbe stromen er doorheen. Grote akkers wisselen af met bossen. Kleinere wegen zijn omzoomd met fruitbomen. Alle grote wegen leiden naar Praag. Beschermde natuurgebieden zijn het merengebied van Trebon, het Boheemse paradijs met zijn zandsteenformaties en de Boheemse Karst bij Beroun. Je kunt er fietsend, wandelend en soms ook varend dagen doorbrengen.
Het is iets bijzonders: visvijvers maken van een groot moerasland. De familie Rosenberg zag er in de Middeleeuwen wel brood in. Ze lieten grote vijvers uitgraven, waarvan de grootste (110 ha) toepasselijk de Rosenberg Vijver (RoŽmberský rybník) heet. En nog steeds staat de karper uit deze vijvers hoog in aanzien op de menukaart. Tussen de vijvers liggen uitgestrekte moerasbossen. Langs de vijvers lopen dijkjes met zeer oude eiken. Over de dijkjes voeren wandel- en fietspaden door dit beschermde natuurgebied.
Door Bohemen lopen rivieren met klinkende namen die iedereen kent: Moldau (Vltava) en Elbe (Labe). Beide rivieren ontspringen in berggebieden van Tsjechië. Net voor Praag stromen twee andere grote rivieren van Bohemen in de Moldau. De Berounka en de Sázava. Gezamenlijk stromen ze als de machtige rivier Moldau door Praag. Bij Melník komt het einde van de Moldau. Daar stroomt ze in de Elbe. Trots kijkt de burcht van deze stad neer op het samenstromen van deze rivieren.
Wandelen tussen reusachtige formaties en torens van zandsteen is een belevenis. En het is zeker een uitdaging om er op te klimmen. In het Boheemse Paradijs, de Ceský Ráj, kan het allemaal. Turnov en Jicín zijn de goede uitvalsbases voor een lange fiets- of wandeltocht er doorheen. Tussen de zandsteenpijlers en kruip-door, sluip-door ravijnen duiken ineens de twee eenzame basaltzuilen met de ruïne van de burcht Trosky op. En klim in de Prachovské Skály of de Hrubá Skála eens een uitkijkpunt op. Het uitzicht is adembenemend.
Ubytování, apartmá, privat. Overal zie je deze bordjes. Zo maken de bewoners duidelijk dat ze een kamer verhuren. Soms eenvoudig, vaak heel mooi. En op de mooiste plaatsen: op het grote plein in een dorp. Of in een landhuis buiten. Elke stad en vrijwel elk dorp hebben een hotel. Probeer er eens een en laat je verrassen door de plaatselijke keuken. Logeren op ecologische boerderijen kan ook. Je kunt er soms zelf koken. Maar ook in de kost. In de Groene Vakantiegids van Eceat vind je alle adressen.
Echte nachtbrakers zijn de Tsjechen niet zo. Veel voorstellingen beginnen dan ook meestal vroeg in de avond. De gewone cafés en restaurants gaan gewoonlijk op tijd dicht. Wie daarna nog een glas wil drinken kan in de vinárna terecht. Daar kun je het laat maken. En trouwens ook eten. Discotheken zijn vooral in de grote steden als Plezn, Hradec-Králové, Kutná Hora en Pardubice en in de toeristische centra te vinden. Meestal in grote hotels en aan de randen van de dorpen.
De glaskunst van Bohemen is wereldberoemd. Prachtige staaltjes van glasblazen worden in galeries en musea tentoongesteld. Overal wordt glas of kristal aangeprezen, kleurrijk en prachtig geslepen. Volgens de traditie vooral in het zandsteengebied tussen het Ertsgebergte en het Reuzengebergte. Daar is de grondstof kwarts ruim voorhanden. Bovendien komt daar looderts voor, soms bestaat wel 30 procent van het kristal uit lood. Dat geeft speciale glans- en kleureffecten.
In grote steden als Plzen, Kutná Hora, Pardubice en Hradec-Králové zijn volop aantrekkelijke en moderne winkels. Vooral op de grote pleinen, en in de straten die daarvandaan uitwaaieren. Uren kun je er doorbrengen. In de dorpen en kleine stadjes zit de verrassing vaak in de kleine winkels met hun spullen uitgestald in mooi opgemaakte etalages. Zoek je materiaal om te wecken, daar vind je het. Of om te borduren, geen probleem. En overal zijn er winkels van Vietnamezen, die goedkope textiel verkopen.
Bohemen heeft een paar grote meren waar je ´s zomers heerlijk kunt zwemmen en zonnen. De grootste zijn de meren van Orlík en Slapy ten zuiden van Praag. Twee stuwmeren in de Moldau waar een liefhebber van zon en water zich volledig kan uitleven. Langs de randen liggen kleine dorpjes en campings. Er worden boten verhuurd. Vooral het meer van Slapy is ´s zomers erg in trek bij de bewoners van Praag. Zij komen hier verkoeling zoeken.
Het westelijk deel van Bohemen is een vulkanische streek. De aardgloed komt hier aan de dag in warme bronnen. Al eeuwenlang wordt daar dankbaar gebruik van gemaakt. Warme bronnen zijn er bij Mariánské Lázne (Marienbad), een stad met prachtige badhuizen uit het eind van de 19e eeuw. In 1224 werden ten oosten van de bronnen van Podebrady al ontdekt. Weelderig ligt het kuurcentrum in de parken aan de oevers van de Elbe. In Zuid-Bohemen ligt het bronnenbad van Trebon omringd door duizenden vijvers.
ANWB Homepage