Wat is duurzame energie (en wat niet)?

Duurzame energie is energie die wordt opgewekt uit hernieuwbare bronnen. Hernieuwbaar betekent dat de energiebron niet uitgeput raakt. Denk bijvoorbeeld aan zonne- en windenergie, maar bijvoorbeeld ook aan waterkracht of biomassa. Fossiele brandstoffen, zoals kolen, gas of olie zijn niet hernieuwbaar.

Hoewel het soms even windstil is, weet je zeker dat het op een goed moment vanzelf weer gaat waaien. De wind is nooit op. Hetzelfde geldt voor de zon, ook die komt elke ochtend weer boven de horizon uit. Natuurlijk, soms is er een dik wolkendek en vangen zonnepanelen weinig zonlicht, maar uiteindelijk blijft de zon schijnen. In ieder geval voor de komende 5 miljard jaar, laten we dat voor het gemak maar even als oneindig beschouwen.

Onuitputtelijke bronnen van energie

Hoewel je dus niet van dag tot dag op zonne- en windenergie kunt vertrouwen, weet je wel zeker dat ze voor de lange termijn een onuitputtelijke bron van energie zijn. Dat geldt ook voor waterkracht, door regenval en smeltwater zullen er altijd rivieren zijn op aarde. Wel kunnen bepaalde bestaande rivieren en meren droogvallen door klimaatverandering.

Hoe duurzaam biomassa is, daar kun je lang en uitgebreid over discussiëren. In theorie is het een vorm van hernieuwbare energie, in de praktijk zitten er heel veel haken en ogen aan het gebruik van biomassa. Waterstof kan ook een hernieuwbare energiebron zijn. Dit gas komt van nature niet op aarde voor, maar we kunnen het wel maken door water en zuurstof met elektriciteit om te zetten in waterstof. Waterstof die je op deze manier produceert noemen we ook wel groene waterstof.

Waarom fossiele brandstoffen niet duurzaam zijn

Fossiele brandstoffen bestaan uit planten- en dierenresten die onder druk en temperatuur samengeperst worden tot bijvoorbeeld kolen, gas of olie. Dat is een natuurlijk proces, maar wel een van miljoenen jaren. We hebben in iets meer dan honderd jaar een hoeveelheid fossiele energie verbruikt die pas over vele miljoenen jaren weer gevormd zullen zijn. In dit tempo gaan we dus razendsnel door onze voorraden fossiele energie heen. Daarnaast komt bij de verbranding van fossiele brandstoffen ook een hoop broeikasgassen vrij, de belangrijkste veroorzaker van klimaatverandering.

Is kernenergie duurzame energie?

Bij de opwek van kernenergie komen geen broeikasgassen of andere schadelijke stoffen uit de schoorsteen. In dat opzicht zou je kernenergie als schoon en duurzaam kunnen zien. Toch zitten er ook flinke nadelen aan kernenergie. Bij de productie van kernenergie komt namelijk kernafval vrij en dat blijft nog honderden zo niet duizenden jaren radioactief. We kunnen daar eigenlijk niet anders mee dan het zo veilig mogelijk opslaan. Kernrampen in Tsjernobyl en Fukushima laten ook zien dat – ondanks alle inspanningen – rampen nooit helemaal uitgesloten kunnen worden.

Op een rijtje: alle soorten duurzame energie

Hieronder nog een keer op een rijtje welke vormen van energie -op papier althans - duurzaam zijn.

• Windenergie
• Zonne-energie
• Waterkracht
• Biomassa
• Groene waterstof

Wie is de meest duurzame energieleverancier?

Dat is een ingewikkelde vraag. Veel Nederlandse energiemaatschappijen beloven 100 procent groene stroom. Toch kun je gewoon je TV aanzetten als de zon onder is en het windstil is. Op dat moment gebruik je waarschijnlijk stroom die is opgewekt met kolen of gas.

Wat energiemaatschappijen doen is de door hen geleverde stroom ‘vergroenen’ met certificaten. Daarmee kunnen ze aantonen dat ze net zoveel duurzame stroom inkopen als dat jij verbruikt hebt. Op papier een kloppend sommetje, maar in de praktijk hebben we dus nog steeds kolen- en gascentrales nodig om op elk moment stroom te hebben.

Lees ook: Hoe groen is groene energie eigenlijk?

ANWB Energie: eerlijk over groene stroom

Ook bij ANWB Energie kopen we alleen maar certificaten van duurzaam opgewekte stroom. Toch willen we je graag het eerlijke verhaal vertellen: we kunnen nog niet volledig zonder grijze stroom. Wat we wel kunnen doen is samen zoveel mogelijk ons verbruik sturen naar de momenten dat er veel zonne- en windenergie beschikbaar is. Zo benutten we groene stroom optimaal en hebben we op andere momenten minder grijze stroom nodig.