De leukste stranden van België

Heel dichtbij en toch zo anders

Tussen 'ons' Zeeland en de Côte d’Opale in Noord-Frankrijk ligt de 67 kilometer lange Vlaamse kust. Met stranden, havens, duinen, kunst, trams, hoogbouw, villa’s en garnalenkroketjes. Volstrekt uniek qua uiterlijk, sfeer én menukaart. Negen tips.

1. Het Zwin: strand & duinkonijntjes

Helemaal in het noorden, tegen de grens met ons land, daar schittert het Zwin Natuur Park, 770 hectare groot. Waar eeuwen geleden schepen af en aan voeren, tussen Brugge en de Noordzee, zie je nu duinen, slikken en schorren, rijk aan paarse lamsoor, rood guichelheil en geel Jacobskruiskruid. Het is het leefgebied van cirkelende zeearenden, klepperende ooievaars en zingende nachtegalen, naast tal van andere vogels. Plus duinkonijntjes die... nou ja, doen wat duinkonijntjes vaak doen. 

Sinds 2019 loopt er een fietspad dwars door het Zwin, van Cadzand tot in Knokke, en vanaf 3 juli 2021 kun je de route Verdwenen Zwinhavens fietsen, met virtual reality beeld van de middeleeuwse havens van Sluis, Monnikerede, Hoeke, Damme en Brugge. Overigens is hier ook fijn wandelen, maar let op: het (ondiepe) Zwin mondt nog steeds in zee. Wie over het vaak stille strand van Nederland naar België wil lopen, zal dus een stukje door het water moeten.

2. Knokke-Heist: strand om op gezien te worden

Knokke-Heist heeft niet één strand, er zijn er vier. Van zuid naar noord: Heist, Duinbergen, Albertstrand en Het Zoute. De eerste twee zijn brede stranden voor de hele familie, tussen hoogbouw en zee, met zicht op de hijskranen van Zeebrugge. En de overige twee zijn zowel om te zonnebaden als om op gezien te worden. Bij het Albertstrand vind je het grootste casino van België, een jachtclub, beachclubs en luxeappartementen. En bij Het Zoute zie je net wat vaker een rode Ferarri, Louis Vuitton-handtasje of Versace-bikini. Ook klinkt er bovengemiddeld vaak de lokroep van een knallende champagnekurk. Wat niet wegneemt dat je in de Vintage Beach Club gewoon een biertje kunt bestellen.

3. De hele kust (1): 67 kilometer aan kunst

'Beaufort aan de kust' is de grootste openluchttentoonstelling van België. Van eind mei tot begin november vind je hedendaagse kunst van een twintigtal kunstenaars, verspreid over de hele kust (en dus prima te bezoeken per fiets of tram, zie ook tip 9). Langs de zeedijken, de stranden en de duinen. Met daarbij ook nog dertig kunstwerken van de eerdere edities die zijn blijven staan en nu samen het Beaufort Beeldenpark vormen. Dus op naar Blankenberge, Bredene, De Haan – Wenduine, De Panne, Knokke-Heist, Koksijde – Oostduinkerke, Middelkerke – Westende, Nieuwpoort, Oostende en Zeebrugge.

4. De Haan: strand, duinen & belle époque

In 1886 werd er een stoomtramlijn aangelegd tussen Oostende en Blankenberge, dwars door de duinen van de polderdorpen Klemskerke en Vlissegem. Reden waarom drie hoge heren destijds op het idee kwamen om midden in het natuurschoon een villawijk aan te leggen, met kronkelende lanen, enkele hotels en een tramstation. Nu nog zijn ze te bewonderen: villa’s in cottagestijl met erkers, vensters, loggia’s, balkons en art-deco gevels. Het stationnetje van De Haan (uit 1902) is het enige nog overgebleven belle époque-tramstation aan de kust. Het doet nu tevens dienst als toeristisch infokantoor én is het beginpunt van een belle époque-wandeling. 

5. Oostende (1): strand & Gaanderijen

Oostende bezit gebouwen in allerlei stijlen, van belle époque tot asgrijs beton. Langs het strand vind je de Venetiaanse Gaanderijen, die samen met de Koninklijke Gaanderijen een geheel van galerijen vormen. Met daartussen een ruiterstandbeeld van Leopold II, in wiens opdracht dit alles rond 1900 is gebouwd. Sierlijk uitgevoerd, met torens en wenteltrappen, en uitkomend in een chique salon, vanwaar er ooit een tunnel naar de villa van de maîtresse van de koning voerde. Na het overlijden van Leopold II is deze sluiproute echter dichtgemaakt. Sterker nog, de hele boel verkommerde. Maar inmiddels zijn de Venetiaanse Gaanderijen puntgaaf gerenoveerd en doen ze dienst als tentoonstellingsruimte én restaurant. Tip: de kabeljauwhaas met als toetje Belgische Aardbei).

6. Oostende (2): strand, vis & kunst

Naast het strand met de galerijen zijn er nog wel meer redenen om naar Oostende te gaan. En dan bedoelen we niet de vele cafés & restaurantjes of de originele musea (zoals het onlangs gerestaureerde James Ensorhuis) óf het feit dat Oostende op slechts 13 minuten sporen van werelderfgoed Brugge ligt. Nee, wij tippen hier de Vistrap, de dagelijkse vismarkt, ontstaan door de uitbouw van de haven in de 19de eeuw. Met Kerstmis, Nieuwjaar en als er storm op zee is geweest, moet je hier níét zijn, maar elke andere dag vind je hier ’s morgens vroeg al de meest verse vis uit de Noordzee, van heilbot en zeeduivel tot garnalen en mosselen. En voor wie niet van vis houdt: sinds 2016 vindt in Oostende The Crystal Ship plaats, een jaarlijks street-art-festival waar kunstenaars vanuit de hele wereld aan deelnemen. Daarom kun je overal in de stad torenhoge muurschilderingen zien én een wandeling of fietstocht maken langs bijzondere graffiti.

7. Oostduinkerke: strand & vissers te paard 

Strand, zee en duinen tref je ook aan bij Oostduinkerke. Wat deze kustplaats bijzonder maakt is dat hier garnalen nog te paard worden gevangen. Bij laag tij gaan de vissers op hun stoere boerenpaarden aan het werk. Het tuig wordt aangebracht, de manden aan de flanken vastgesnoerd en dan sjokken de viervoeters de zee in. De garnalen worden niet alleen gevangen, maar ook gekookt en verkocht op het strand. Deze garnaalvissers doen hun werk uit liefde voor de zee én de paarden. TIP: Ga naar het De Peerdevisscher in Oostduinkerke, een museum-herberg die wordt gerund door een garnaalvisser en zijn vrouw. 

8. De Panne: strand, kabouters & zeilwagens

Het brede strand van De Panne schurkt tegen Frankrijk aan en ligt dus van alle Vlaamse stranden het verst van Nederland. Waarom zou je zover reizen? Misschien omdat je ook een dagje naar Frankrijk wenst te gaan, bijvoorbeeld naar de historische stad Duinkerke. Of naar Plopsaland, een attractiepark met achtbanen, dinosaurussen, kabouters en nog véél meer. Te druk? De Panne grenst aan Natuurreservaat De Westhoek: zeeduinlandschap en wandelparadijs. Met stuifzand, konikpaarden, zeeraket en zonneroosjes. En het al genoemde brede strand wordt onder meer gebruikt voor strandzeilen (of in goed Vlaams: zeilwagenrijden). Zonder geronk of uitlaatgassen, maar met het fluiten van de wind. Spectaculair, probeer het zelf maar eens. 

9. De hele kust (2): de tram

Het is de langste tramlijn ter wereld: 67 kilometer van Knokke tot aan de Franse grens. Wie in één keer tot aan eindpunt De Panne meerijdt, komt via de havens van Zeebrugge, de boulevard van Oostende en badplaatsen als Koksijde en De Haan 2,5 uur later op een steenworp van Frankrijk uit. Overdag rijdt de kustttram om de 10 à 20 minuten, ‘s avonds om de 30 à 60 minuten. Verkooppunten voor info of tickets vind je bij vele haltes. Je reist overigens niet steeds pal naast strand en zee, maar wel tot vlakbij vele attracties en tot in het hart van elke badplaats. Stressvrij, zonder parkeerproblemen en als er voldoende plaats is, mag ook de fiets mee.