De leukste bezienswaardigheden van Saksen

Zweef met de Fly-Line van de Fichtelberg naar beneden, duik in de geheime staatsdossiers van de Stasi in het Runde Ecke-museum in Leipzig en ga ondergronds met de Reiche Zeche zilvermijntrein. Dit zijn de leukste bezienswaardigheden van Saksen.

Wat te doen in Saksen?

In het oosten van Duitsland ligt de deelstaat Saksen. Een regio die bekendstaat om haar historische steden als Meissen en indrukwekkende burchten als Königstein. Ook het nationale park Saksisch Zwitserland is geliefd vanwege de opmerkelijke rotspilaren. Bezoek hier de Basteibrücke, een brug die rotsformaties verbindt en een prachtig uitzicht biedt over de Elbe-rivier. Deze rivier stroomt vanuit Tsjechië door de deelstaat en biedt talloze mogelijkheden tot activiteiten. Fiets over de populaire Elberadweg langs middeleeuwse dorpen en proef lokaal gerijpte wijnen tijdens je wandeling over de Saksische Wijnwandelweg in het Elbedal. Deze leukste bezienswaardigheden van Saksen wil je niet missen.

1. De perfecte cirkel van de duivelse Rakotzbrücke

Een opmerkelijke bezienswaardigheid in het uiterste noordoosten van Saksen is de Rakotzbrücke in Park Kromlau. Dit komt doordat de weerspiegeling van de 35 meter lange brug in het water een perfecte cirkel vormt. Vereiste hiervoor is wel dat het een windstille dag is.

De Rakotzbrücke staat ook bekend als ‘de Duivelsbrug’. Toen een edelman uit een nabijgelegen dorp in 1860 de brug liet bouwen, had hij hulp nodig om deze op tijd af te krijgen. De enige die een perfecte cirkel zou kunnen vormen, in de ogen van bijgelovige Duitsers, was Lucifer de ‘Duivel’. Ook de bouwstijl van de steunpilaren creëert een mysterieuze sfeer: puntige basaltzuilen die bedekt worden met mos, ondersteunen de ietwat fragiele brug op de oevers van de Rakotzsee. Let daarom op: vanwege instortingsgevaar is het verboden over de brug te lopen.

2. Het oude Stasi-kantoor in Leipzig

In het noordwesten van Saksen ligt Leipzig, een stad met een roerige geschiedenis. Sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog staat aan de rand van het stadscentrum een van de meest geduchte gebouwen: de voormalige Stasicentrale Runde Ecke. Een toepasselijke naam vanwege de ronde voorzijde van het gebouw. Gedurende de oorlog vestigde de Gestapo zich hier, waarna Amerikaanse bevrijdingstroepen het in bezit namen. Uiteindelijk kwam het in 1953 in handen van de Stasi, de geheime Duitse politiedienst tijdens de Koude Oorlog.

Tegenwoordig is Runde Ecke een museum waar je leert over het doen en laten van de Stasi. In het gebouw, dat amper ramen heeft, zie je oude uniformen van medewerkers liggen. Loop door de grimmige hallen met linoleum vloeren en bruingeel behang en bekijk oude versnipperde burgerdossiers en aktes die weer in elkaar gepuzzeld zijn. Zelfs de verroeste papierversnipperaar staat er nog.

3. Bezoek de ‘Schatkamer van Saksen’: Reiche Zeche

2 kilometer hemelsbreed vanuit het centrum van de stad Freiberg vind je de zilvermijn Reiche Zeche. Ruim duizend schachten vormen een 2000 kilometer lang ondergronds netwerk in de heuvels van Freiberg. Nadat in 1168 hier voor het eerst zilver werd gevonden, groeide Freiberg door de zilverkoorts uit tot de belangrijkste leverancier van Saksen. Het heet niet voor niets de ‘Schatkamer van Saksen’.

Stap in de mijntrein en daal tot 150 meter diepte in het donkere gangenstelsel van de mijn. Als een echte mijnwerker – inclusief werkpak, bouwhelm en hoofdlamp – verken je onder leiding van een gids de gangen. Daar waar mijnwerkers tot 1969 nog zilvererts uithakten, zijn nu enkel de lekgeslagen delfstofaders overgebleven. Onder het galmende geluid van vallende waterdruppels klauter je over ladders onder een hoek van 45 graden door tunnels die soms niet boven de 1,60 meter uitkomen.

4. Fly-Line: de langste kabelbaan van Europa

Voor de langste kabelbaan van Europa moet je op de 1,2 kilometer hoge Fichtelberg zijn. Hier raast de 1550 meter lange Fly-Line van de top van de hoogste berg van Saksen naar het lager gelegen Oberwiesenthal. De Fly-Line verschilt van een zipline in dat je niet met je harnas aan een koord gebonden bent, maar aan een metalen stang die in de winter de masten van skiliften verbindt.

Hierdoor tokkel je niet in een rechte lijn van de berg af, maar zweef je door de stukken bos als een kurkentrekker. Geheel veilig aangezien de bomen bij scherpe bochten preventief zijn afgeplakt met schuimrubber. Speciaal ontwikkelde remmen laten je je eigen snelheid reguleren waardoor iedereen, van jong tot oud, onderweg geniet van het weidse uitzicht over het Oberwiesenthal. Let op: de Fly-Line is van november tot april gesloten, omdat in deze periode de skiliften operationeel zijn.

5. Het Duitse Hollywood Görlitz

Görlitz, de meest oostelijke stad van Duitsland, ademt historie. In tegenstelling tot andere steden als Dresden ondervond Görlitz nauwelijks schade tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hierdoor zijn ruim vierduizend monumenten uit uiteenlopende tijdperken – van de Renaissance tot Art Nouveau – bewaard gebleven. Dit maakt Görlitz een van de best geconserveerde – en volgens de Duitsers zelf een van de mooiste – steden van het land.

Grote bezienswaardigheden kent Görlitz nauwelijks, maar de stad is in zijn geheel bijzonder. Het is de charme van kasseien paden en 15^e-eeuwse pakhuizen met sierlijk gewelfde gevels die je aantrekt. Hierdoor weten filmregisseurs de stad, na afloop van het DDR-tijdperk, te vinden als decorsetting. Zo herken je het Kaufhaus van de film The Grand Budapest Hotel en verschijnt het centrum terug in de blockbuster Inglourious Basterds van Quentin Tarantino. Dat de stad de bijnaam ‘Görliwood’ heeft, is dan ook geen verrassing.

6. Klauter over de rotspilaren van Saksisch Zwitserland

Op de grens van Tsjechië en Duitsland ligt het enige nationale park van Saksen: Saksisch Zwitserland. Een sprookjesachtig natuurgebied waar ruim elfhonderd zandsteenrotsen tot wel 500 meter boven de naaldbossen uitsteken. Deze rotspilaren zijn ontstaan door miljoenen jaren aan winderosie en de Elbe-rivier die de 600 meter dikke zandsteenplaat heeft uitgeslepen.

Als natuurliefhebber haal je hier je hart op. Een netwerk van meer dan 1200 kilometer aan wandelpaden leidt je door wouden, langs de Elbe en over de rotsen. Ondanks de ruwe rotsformaties vind je hier ook paden die toegankelijk zijn voor rolstoelen of kinderwagens. Voor een wandeling met een twist volg je de zogeheten ‘Stieges’: routes met ladders die vaak uit niet meer bestaan dan een stang in de rots. Vergeet onderweg niet omhoog te kijken. Met een beetje geluk vliegt een zwarte ooievaar of slechtvalk boven je.

7. Betoverende vergezichten vanaf de Basteibrücke

Een van de bekendste bezienswaardigheden in het nationale park Saksisch Zwitserland is de 19^e-eeuwse Basteibrücke. Tot 1851 was dit slechts een houten hangbrug, die bedoeld was om de rotsformaties voor reizigers te verbinden. Tegenwoordig ligt de 76 meter lange stenen brug tussen de 300 meter hoge pilaren van de Bastei-rotsformatie. Rechthoekige kantelen sieren de zijkanten van de brug, die je een weids uitzicht biedt over de Elbe.

Bezoek de Basteibrücke vanwege zijn bekendheid in het vroege ochtendgloren, wanneer de meeste mensen nog op een oor liggen. De eerste zonnestralen die over de heuvels schijnen, verlichten op een frisse herfstochtend het gele en rode laken van het woud. Nevelslierten hangen mysterieus om de rotsen en een oorverdovende stilte uit het dal slaat om je heen.

8. Meissen: de geboortestad van Meissener porselein

Meissen was de eerste Europese stad die porselein produceerde. Tot 1710 werd dit geïmporteerd vanuit China, maar de liefde van de Saksische vorst Frederik August (1670 - 1733) voor het aardewerk bracht de productie naar Europese bodem. 153 jaar lang werd het ‘witte goud’ in de kelder van de 15^e-eeuwse Albrechtsburg gemaakt. De muren van de burcht moesten het productieproces geheim houden. Tevergeefs, want al snel doemden meer fabrieken verspreid door Europa op.

Tegenwoordig staat de fabriek buiten het centrum van de stad. Tijdens een rondleiding door de werkplaats zie je hoe de spierwitte kunstwerken met de hand worden gemaakt. Bonken wit klei op houten draaitafels krijgen langzaam de vorm van vazen, borden of mokken. De finishing touch is een typerende illustratie van bloemen, kleurrijke vogels of zelfs een draak.

9. Wandel over de Saksische Wijnwandelweg

In het Elbedal, dat van Dresden tot de Tsjechische grens loopt, wordt al meer dan 800 jaar wijn gerijpt. Glooiende heuvels die bedekt zijn met wijngaarden strekken zich uit zover als het oog reikt. Hier vind je dan ook het oudste wijngoed van Saksen: Hoflösnitz. Dit landgoed stamt uit 1401 en maakt nog altijd onvermoeid zijn eigen wijnen, veelal op biologische wijze.

Hoflösnitz is ook een van de stops op de populaire Saksische Wijnwandelweg. Deze 55 kilometer lange wijnroute loopt van Pirna tot Diesbar-Seusslitz en leg je het beste te voet af. Zeker in het laatste weekend van augustus, wanneer wijnboerderijen hun wijngaarden openstellen voor publiek. Wandel langs rijen wijnranken vol druiventrossen en geniet van een huisgemaakte Souvignier Gris op een van de terrassen.

10. De iconische Frauenkirche van Dresden

In het zuidoosten van Duitsland ligt Dresden, de hoofdstad van de deelstaat Saksen. De Elbe-rivier splitst de stad in tweeën: met Neustadt in het noorden en het historische Altstadt in het zuiden. Huizen in barokke en rococo-stijl sieren hier de geplaveide straten, waardoor de stad de bijnaam ‘Florence aan de Elbe’ heeft.

De meeste monumenten in Altstadt zijn niet zo oud als ze lijken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Dresden platgebombardeerd en zijn gebouwen als de Frauenkirche eind 20^e eeuw in ere hersteld. Opvallend aan de kerk zijn de deuren. Er is geen hoofdingang en alle ingangen zijn identiek. Bij de bouw in 1743 wilde de pastoor iedereen gelijk ontvangen, ongeacht waar je als bezoeker vandaan kwam. Betreed de kerk via ingang G om op het 67 meter hoge observatieplatform – met zicht over Dresden – te komen. De eerste meters ga je met de lift, maar de spiraalvormige helling die volgt is een flinke kuitenbijter.

11. Verken de vestingmuur van Königstein

Saksen staat ook wel bekend als ‘Schlosserland Sachsen’ vanwege de ruim zeventig burchten en kastelen die in de regio staan. Een van de grootste en meest indrukwekkende is de 13^e-eeuwse Königstein. Al van heinde en verre zie je de 1800 meter lange muur, die de burcht bovenop een 362 meter hoog rotsplateau omarmt. Hiermee is het de hoogstgelegen burcht van Duitsland.

Zodra je onder de toegangspoort doorloopt, reis je terug in de tijd. De houten ophaalbrug is nog altijd met ijzeren kettingen verbonden aan de muur en het valhek herken je aan de zwaardvormige pijlers. Tijdens je wandeling over de vestingmuur kom je op een van de flanken de zachtgele Friedrichsburg tegen, een voormalige wachttoren. Net als op de hele muur geniet je hier van een panoramisch uitzicht over de Elbe die als een worm door het glooiende landschap kruipt.

12. Elberadweg: de populairste fietsroute van Duitsland

Van de bron van de Elbe in het Tsjechische Reuzengebergte tot aan de monding in de Noordzee loopt de Elberadweg. Een 1270 kilometer lange fietsroute die de krommingen van de gelijknamige rivier volgt. De gehele route is opgesplitst in 22 trajecten, elk variërend van 25 tot 95 kilometer die zijn aangegeven met een letter van het alfabet. Doorkruis de bossen van Saksisch Zwitserland, passeer de wijngaarden van het Elbedal en fiets door schilderachtige plaatsen in het groene heuvellandschap van Saksen.

Een van deze plaatsen is het middeleeuwse Torgau, dat op het 69 kilometer lange L-traject van Elster naar Belgern-Schildau ligt. Deze stad staat vooral bekend om een gebeurtenis tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op 25 april 1945 troffen de Amerikaanse en Sovjettroepen hier elkaar voor het eerst, om hun bevrijdingsopmars door Duitsland voort te zetten. Het herdenkingsmonument Denkmal der Begegnung aan de Elbe herinnert hier nog altijd aan.