11x de beste plekken om het noorderlicht te zien

Gekleurd licht aan de hemel. Meestal groen, maar soms ook rood, paars of roze. Fel en in talloze vormen: flarden, sluiers, bogen, cirkels, spiralen enzovoort. Heftig noorderlicht is een ronduit overrompelende ervaring. Een betoverend en spectaculair natuurverschijnsel dat het best is te zien aan een heldere hemel tijdens de lange, donkere winterse nachten in het noorden.

Om het hemelse lichtballet te kunnen zien, heb je drie elementen nodig: de juiste zonomstandigheden, een heldere lucht en geen lichtvervuiling. Oftewel, aardig wat geluk. Maar dat maakt het dan ook extra bijzonder als je dit opzienbarende natuurfenomeen ziet. Dit zijn elf goede plekken om het noorderlicht te bewonderen.

1. IJsland: Reykjavik, Akureyri en Myvatn

Beste periode: van september tot en met april.

Uitzicht op de Kirkjufell berg en het noorderlicht, IJsland

Een van de populairste bestemmingen onder ‘noorderlichtjagers’ is IJsland. En dat is niet zo gek: de IJslandse lucht is erg schoon, ook heb je er haast geen 'lichtvervuiling' en de winterse nachten duren lang. Ideaal dus voor een ontmoeting met het noorderlicht alias poollicht, dat eigenlijk vanaf het hele eiland is te bewonderen. Maar als je dan toch naar IJsland gaat: rondom de stad Akureyri in het noorden, met het vulkanische meer van Myvatn en de watervallen van Godafoss om de hoek, vind je er zelfs uitkijkplatformen voor.

Verblijf je aan de andere kant van IJsland, dan is naar het noorderlicht speuren bij de Kirkjufell en Kirkjufellsfoss echt een aanrader. Maar ook in hoofdstad Reykjavik is het donker genoeg voor de hemelse lichtshow en net buiten deze stad is het zelfs aardedonker en dus ideaal. Blijf je in de Golden Circle regio - met als hoogtepunten het Nationaal Park Thingvellir, Geysir en de waterval Gullfoss - ook dán heb je dus grote kans het noorderlicht te spotten. Bang om erdoorheen te slapen? Vraag bij je hotel of ze een ‘Aurora alarm’ bieden: een speciale wekkerservice die je laat weten dat je op moet staan. 

2. Fins Lapland: Luosto, Posio, Rovaniemi, Salla en Levi

Beste periode: van augustus tot en met maart.

Sledetocht met husky's onder het noorderlicht, Lapland

Lapland mag natuurlijk niet op dit lijstje ontbreken, al is het maar omdat de kerstman en zijn rendieren er vandaan komen. Lapland is overigens geen land, maar de culturele regio van het nomadenvolk de Sami, die in het noorden van Noorwegen, Zweden, Finland en Rusland leven. En Fins Lapland is daarvan het grootste 'lap land'. Hartje zomer gaat de zon hier niet onder en in de winter komt de zon hier niet op. Hét moment om het noorderlicht te zien.

Vanaf de bergtop van de Ounasvaara nabij Laplands pittoreske hoofdstad Rovaniemi bijvoorbeeld. Hier kun je ook gemakkelijk een bezoek brengen aan de Kerstman in Santa Claus Village. Of stap op de latten in National Park Pyhä-Luosto, waar je de omgeving kunt verkennen via de eindeloze langlaufloipes. Houd je van wintersport én apres-ski, dan is het dorp Levi een aanrader met gezellige restaurants en bars. Om vervolgens buiten het poollicht te spotten. Vervelen is sowieso lastig in Laplands sprookjesachtige sneeuwlandschap. Combineer een huskytocht, rendiersafari of trip per sneeuwscooter met de jacht op het zien van het noorderlicht. 

3. Zweeds Lapland: Abisko, Kiruna, Luleå en Yttermalung

Beste periode: van september tot en met maart.

Het prachtige noorderlicht boven het National Park Abisko, Zweden

De kans om het noorderlicht te zien, is in Zweden zo groot dat ze bij het Aurora Sky Station in Abisko garanderen dat je het om de drie dagen minstens één keer ziet tijdens het noorderlichtseizoen. Waarom? De lucht is daar bijna altijd wolkeloos: vrij spel voor het winterse lichtgordijn. Een stoeltjeslift brengt je naar het uitkijkplatform. In de meest noordelijke stad Kiruna, waar het lichtspel al vanaf september tot leven komt, doen ze er nog een schepje bovenop. Hier kun je je per vliegtuig naar het noorderlicht laten brengen. Daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan, maar dichterbij ga je niet komen.

Blijf je liever met je voeten aan de grond? Reis dan naar de pure natuur bij havenstad Luleå. In de winter is het er zó koud, dat de wateren in de haven dichtvriezen. Sledehonden brengen je dolgraag over sneeuw en water naar het groene licht. Trek de stoute schaatsen aan en sprint onder het poollicht door tijdens de schaatsweek van Luleå. Ook in de omgeving van Yttermalung kun je in de winter schaatsen op de talloze meren. En met een béétje geluk het noorderlicht spotten.

4. Noord-Noorwegen: Alta, Tromsø en Lofoten

Beste periode: van oktober tot en met februari.

De verlichte stad Tromsø met het noorderlicht, Noorwegen

Hoe noordelijker hoe beter. Althans, als je een goede kans wilt maken het kleurrijke poollicht te zien in Noorwegen. Maar waar nu precies? In (of net buiten) de uiterst noordelijke steden Alta, Hammerfest en Tromsø bijvoorbeeld. Maar ook op de westelijker gelegen Lofoten-eilanden, een schitterende archipel, waar je ook nog eens walvissen kunt spotten. Al deze plaatsen zijn normaliter geknipt voor een live lichtshow.

Door haar gunstige (én adembenemende) ligging tussen de hoge fjorden wordt Tromsø gezien als dé noorderlichthoofdstad van Europa. Trek wel even de lampenrijke stad uit voor een zo donker mogelijk plekje onder de hemel en vergeet je camera niet! Eind januari pak je er gelijk het populaire Noorderlichtfestival mee. Een muzikaal spektakel met een grote verscheidenheid aan genres: van opera tot jazz. Nóg noordelijker ligt de Noordkaap, het noordelijkste punt van Europa; op het hoge bergplateau heb je een eindeloos uitzicht over de Barentszzee. Sowieso een magische plek, en helemaal als je hier wordt getrakteerd op het noorderlicht.

5. Canada: Whitehorse, Yellowknife en de Canadian Rockies

Beste periode: augustus tot en met maart.

Het noorderlicht boven de reusachtige bergen, Canada

In ‘The Great White North’, zoals Canada ook wel wordt genoemd, is de kans dat je hier het licht niet ziet bijna gelijk aan nul: vrijwel heel Canada ligt onder de cirkel van het noorderlicht. Populaire plekken onder noorderlicht-toeristen zijn Whitehorse in Yukon, Yellowknife in Northwest Territories en Mucho Lake Provincial Park in British Colombia. Die laatste locatie biedt iets unieks: je kunt er dubbel van de kleurrijke hemel genieten. Het noorderlicht reflecteert in de kalme wateren van het uitgestrekte Mucho Lake. Maar het licht zien boven de Rocky Mountains in West-Canada is ook een enorme belevenis.

De ‘Canadian Rockies’ herbergen vijf nationale parken waarvan er maar liefst vier werelderfgoed zijn. Mocht je hier, onverhoopt en onverwachts, het noorderlicht niet zien, dan zorgt de overweldigende natuur in al haar diversiteit nog steeds voor een onvergetelijke ervaring. Het oudste park is dat van Banff, dat ook een populair skioord is. Wil je kamperen? Neem dan voor de zekerheid anti-berenspray mee. Ook al eten grizzly's liever besjes dan bezoekers: safety first! Wat overigens hier ook kan: skiën, raften of wildwaterkanoën, poedelen in hotsprings of maak een twinkeltrip langs de vele meren en gletsjers.

6. Nederland: Terschelling en Schiermonnikoog

Beste periode: tussen september en april.

Het adembenemende noorderlicht boven de duinen van Nederland

Het noorderlicht zien in Nederland? Klinkt als een sprookje, maar het is het al vaker gebeurd. Als de zon heel veel magnetische deeltjes in de ruimte slingert (wat in onze atmosfeer de bron van het noorderlicht is), is de kans het grootst. Dan verplaatst het poollicht meer dan gewoonlijk naar het zuiden, richting ons kikkerlandje. Natuurlijk moeten de weersomstandigheden dan ook nog meezitten, het moet onbewolkt zijn. En als de maan geen roet in het eten schijnt, kun je het noorderlicht ook hier zien, vooral daar waar het stadslicht het zicht niet vertroebelt. Dus in dunbevolkte provincies en op onze Waddeneilanden.

In maart van 2015 en 2016 was dit nog het geval. Toen zagen vele geluksvogels in Groningen en Friesland, en op Terschelling en Schiermonnikoog, een prachtige paarsgroene gloed aan de hemel verschijnen. Wil je weten of er nog eens kans is op Nederlands noorderlicht? Hou dan de Aurora Service in de gaten.

7. Alaska: Fairbanks en Denali NP

Beste periode: tussen half augustus en eind april.

Houten huisje in de sneeuw onder het noorderlicht, Alaska

Dat je in Alaska een goede kans hebt om het noorderlicht te aanschouwen, komt onder andere doordat het dunbevolkt is met daardoor weinig lichtvervuiling. Fairbanks - de op een na grootste stad van Alaska - ligt op zo’n 240 kilometer ten zuiden van de poolcirkel. Onder het zogeheten aurora-ovaal: een (ringvormige) zone waar aurora-activiteit geconcentreerd is. Een uitstekende plek dus om het noorderlicht kunnen zien. Maak deze beleving extra bijzonder door naar de Chena Hot Springs te gaan, een van de beste warmwaterbronnen in de Verenigde Staten. Bezoek er het ijsmuseum en dompel je onder in het geneeskrachtige water. Met hopelijk als kers op de taart een geweldig lichtspektakel boven je. Op 40 kilometer van Fairbanks staat een Alaska-iglohotel, bekend als het Borealis Basecamp. De tien iglo’s hebben een transparant koepeldak voor een optimaal uitzicht op het noorderlicht.

Wat zuidelijker ligt het ongerepte Denali National Park, het populairste nationale park van Alaska. Met de hoogste berg (6190 meter) van Noord-Amerika. Ook hier heb je goede kans om bij heldere hemel het noorderlicht te zien: ver genoeg naar het noorden en je hebt hier nauwelijks lichtvervuiling.

8. De eilandengroep Spitsbergen

Beste periode: tussen november en februari.

Uitzicht op de stad Longyearbyen en het noorderlicht, Spitsbergen

Spitsbergen ligt halverwege tussen Noorwegen en de Noordpool in. In de winter is het hier 24/7 donker, dus ook overdag is het noorderlicht hier te spotten. Het ligt midden in de ijskoude Barentszzee en ruim 1000 kilometer van de noordpoolcirkel. Zestig procent van Spitsbergen is bedekt met gletsjers. Naast 3000 inwoners, is dit ook het thuis van de ijsberen. Ook al ligt het nog zo noordelijk, Svalbard heeft verrassend ‘zachte’ temperaturen. Zo is de gemiddelde temperatuur in januari ‘maar’ 12 graden onder nul. Komt door de Golfstroom die relatief warm water aanvoert. Dat is ook de reden dat de wateren rond de eilandengroep het hele jaar voornamelijk ijsvrij zijn.

Vanuit de stad Longyearbyen kun je allerlei activiteiten ondernemen, van een boottocht maken tot een ritje met de hondenslee. Of door de stad slenteren, met een brouwerij en verschillende restaurants. Proef lokale delicatessen zoals rendieren van Spitsbergen en Arctische ridderforel met schimmels uit de toendra. Ook vind je in deze stad een van de grootste wijnkelders van Scandinavië.

9. Schotland: Isle of Skye en de Shetlandeilanden

Beste periode: tussen half oktober en half maart.

Noorderlicht boven de staande stenen, Schotland

Je zou het misschien niet verwachten, maar ook in Noord-Schotland wordt het noorderlicht regelmatig gespot. En dan vooral op de noordelijke eilanden als Skye en Shetland. Laat het noorderlicht zich niet zien, dan zie je op de wolkeloze nachten altijd nog een verbluffende sterrenhemel, met uitzicht op de sterrenbeelden en de Melkweg. Isle of Skye heeft negen Dark Sky Discovery Sites: plekken met weinig of vrijwel geen lichtvervuiling. Dit maakt het een van de beste plaatsen in Schotland om sterren te kijken en het noorderlicht te zien. Het eiland Skye is tevens de thuisbasis van enkele van de beroemdste distilleerderijen ter wereld, waaronder Talisker en Dunvegan. Volg een rondleiding door de distilleerderij en proef de whisky’s. Daar warm je meteen van op. 

Op de Shetlandeilanden - een archipel in de Atlantische Oceaan ten noordoosten van het vasteland – heb je nog wat meer kans om het noorderlicht te zien. Niet gelukt? Gelukkig is er nog genoeg anders te doen. Je kunt er prachtige wandelingen maken door de ongerepte natuur en groepen orka’s en andere walvissen spotten. 
 

10. Groenland: Kangerlussuaq

Beste periode: tussen oktober en april.

Boven de bergen in Kangerlussuaq een magisch noorderlicht, Groenland

Ook Groenland is een van ‘s werelds beste plekken om het noorderlicht te bewonderen. Zo’n 85 procent van het land is namelijk bedekt door de Groenlandse ijskap, dus het noorderlicht weerkaatst hier extra sterk. Het kleine plaatsje Kangerlussuaq is een goede plek, want de lucht is hier ongeveer driehonderd dagen per jaar helder. Het ligt vlak bij de poolcirkel, op zo’n 165 kilometer van de kust, aan de mond van de Söndre Stromfjord. Is het tijd om het noorderlicht te gaan spotten? Ga dan zo ver mogelijk het platteland in, om de lichten van de stad te vermijden.

Kangerlussuaq is ook de toegangspoort tot een immens grote ijskap; net zo groot als heel West-Europa. Die kent heel wat verrassingen, van de kleuren (blauw, groen en zelfs zwart) tot diepe scheuren. Je ziet eeuwenoude ijsbrokken en de wanden lijken wel op bevroren oceaangolven. Zien? De weg ernaartoe is moeilijk begaanbaar, maar de moeite waard. Varen kan ook. Je vaart dan de diepe fjorden in, die de ijskap verbinden met de zee. Of vlieg eroverheen, dan zie je de scheuren extra goed; een teken dat deze ijskap nog steeds in beweging is.

11. Ierland: schiereiland Inishowen

Beste periode: tussen november en februari.

Kleurrijk noorderlicht langs de kust van County Donegal, Ierland

Het schiereiland Inishowen, onderdeel van county Donegal, is het grootste schiereiland van Ierland. En steekt uit in de Atlantische Oceaan. Malin Head is hier het meest noordelijke punt van Ierland, met een fantastisch uitzicht op de ruige kliffen. Deze plek is bekend vanwege de donkere hemel, met daardoor kans om het noorderlicht te zien. Mits er uiteraard sprake is van de juiste zonomstandigheden. Heb je de goede timing te pakken (en wat geluk) dan zie je 's nachts het noorderlicht ronddansen.

Maak overdag een wandeling langs de grillige kustrotsen en verborgen baaien. Struin door de mooie dorpen met rietgedekte cottages en stap een pub binnen voor een glas Guinness. Of pak de auto en rijd over een van de mooiste wegen van Ierland: Mamore Gap. Bij Lough Swilly vind je het mysterieuze Grianán of Aileach. Een ringfort met een 5 meter hoge stenen stapelmuur. Hier sta je tussen ruim 4000 jaar geschiedenis.

Meer over het noorderlicht 

• De beste periode om het noorderlicht te zien ligt tussen september en april, tussen 18:00 en 01:00 uur ‘s avonds. Het mooiste moment ligt vaak tussen 22:00 en 23:00 uur.
• Het noorderlicht is er eigenlijk het hele jaar door, dus niet alleen in de herfst en winter. Omdat het donker moet zijn om het licht goed te zien, bieden de donkere seizoenen de ideale omstandigheid. Wel moet het een heldere avond zijn zonder regen en wolken en reis je beter even uit de verlichte stad.
• De kleuren ontstaan doordat geladen elektronendeeltjes van de zon botsten met stikstof en zuurstof rond onze aarde. Welke kleur dat oplevert, ligt daarnaast aan hoe diep deze elektronen in onze atmosfeer doordringen. De botsing met zuurstof zorgt hoger boven onze aarde voor een rode kleur en dichterbij voor een groene kleur. Stikstof kleurt hoger in onze atmosfeer blauw en lager paars.
• Het noorderlicht is niet alleen te zien, maar ook te horen. Mensen die het gehoord hebben, omschrijven het als doffe knallen. Er werd lang gedacht dat dit een van de vele legenden was die rond het noorderlicht bestaan, maar Fins onderzoek toont aan dat het noorderlicht echt te horen is.
• Wist je dat het noorderlicht ook een zusje heeft in het zuiden? Aurora Australis is het minder bekende, maar net zo indrukwekkende poollicht aan de zuidpool. Het fenomeen treedt daar zelfs op exact hetzelfde moment op, in dezelfde vormen. Te zien in de zomer, omdat die daar het donkerst zijn. De beste plekken zijn Antarctica, Nieuw-Zeeland en Patagonië.