Voorrang op een kruispunt, hoe zit het ook alweer?

Dit zijn de verschillende kruispunten en deze voorrangsregels gelden er

Op welk kruispunt krijgt wie wanneer voorrang? Hoeveel soorten kruispunten zijn er eigenlijk en valt een T-splitsing daar ook onder? Hoe zit het ook alweer met een gelijkwaardig en een ongelijkwaardig kruispunt? Op al deze vragen geeft dit artikel antwoord.

Wat is een kruispunt?

Een kruispunt is een knooppunt waar wegen samenkomen en splitsen. Je hebt twee soorten kruispunten: gelijkwaardig en ongelijkwaardig. Daaronder vallen weer verschillende typen. Een gelijkwaardig kruispunt is een kruising zonder verkeerslichten, -borden of -tekens. Hier gelden altijd de algemene verkeersregels. Komt er een bestuurder van rechts, dan moet je die voorrang verlenen. Op een ongelijkwaardig kruispunt moet je je houden aan de verkeersborden, -tekens en -lichten.

Welk kruispunttypen zijn er?

Dit zijn de meest voorkomende kruisingstypen:

• Driesprongkruispunt / T-splitsing / Y-splitsing. Een kruispunt met drie takken.

• Viersprong. Een kruispunt met vier takken.
• Rotonde. Het ronde kruispunt waarbij verkeer op de rotonde voorrang heeft. In sommige uitzonderingssituaties, zoals op het Keizer Karelplein in Nijmegen, heeft verkeer van rechts voorrang.
• Bajonetkruispunt. Een kruispunt waarbij twee T-splitsingen op relatief korte afstand van elkaar tegenover elkaar liggen. Het doorgaande verkeer maakt als het ware een S- of een spiegelende S-bocht.
• Kwadrantkruispunt. Of eigenlijk: een kwadrantrijbaankruising. Deze kruising heeft een extra verbindingsweg tussen de twee hoofdwegen. Dit kruispuntontwerp is voor dichtbevolkte gebieden waar grote verkeersaders samenkomen en is bedoeld om de verkeersstroom te verbeteren.
• Viertakskruispunt (+ of X). Een kruispunt waar twee wegen samenkomen en waarbij uitwisseling tussen beide wegen mogelijk is. De takken kunnen haaks aansluiten (als een +) of als een X.
• Voorrangsplein. Een kruispunt met elementen van zowel een rotonde als een voorrangskruispunt. Belangrijk is een duidelijke hoofdstroom die voorrang heeft op de zijstromen.
• Kruising verharde en onverharde weg. Bestuurders op een onverharde weg verlenen altijd voorrang aan bestuurders op een verharde weg.

Welk kruispunt is het veiligst?

Een ongelijkwaardig kruispunt is relatief veiliger dan een gelijkwaardig kruispunt vanwege de lagere snelheden. We zeggen ‘relatief’ omdat ook andere factoren meespelen, zoals de hoeveelheid verkeersdeelnemers, de verkeersdruk – bijvoorbeeld in de spits – en de complexiteit van het kruispunt.

Voorrangsregels op een kruising

De basisvoorrangsregel voor alle kruispunten is: verkeer van rechts heeft voorrang. Op een T-splitsing, viertakskruising, verkeersplein, rotonde: overal. Ténzij voorrangsborden en -tekens een andere situatie schetsen. En ténzij het verkeer van rechts vanaf een onverharde weg of uit een uitrit komt, dan heeft rechts géén voorrang.

Bestuurders die naar links afslaan, moeten tegemoetkomend verkeer dat op hetzelfde kruispunt naar rechts afslaat voor laten gaan (uitgezonderd een tram).

De regel ‘voorrang van rechts’ lijkt eenvoudig, maar als meerdere weggebruikers elkaar tegelijkertijd ontmoeten op een gelijkwaardig kruispunt kan dit best ingewikkeld zijn. De wet geeft niet voor elke situatie uitsluitsel. Vaak is het dan het beste om oogcontact te zoeken en extra duidelijk aan te geven welke richting jij wilt volgen. Het is de bedoeling dat weggebruikers dit dan onderling oplossen.

De belangrijkste verkeersborden op een kruispunt

Verschillende verkeersborden geven aan dat je een kruising nadert. Bij een gelijkwaardige kruising kan bijvoorbeeld een driehoeksbord staan met een rode rand en een zwart kruis in het midden: je nadert een gevaarlijke kruising. Bij een ongelijkwaardig kruispunt kan bijvoorbeeld het driehoeksbord met een rode rand en een zwart kruis met een dikke verticale en een dunne horizontale lijn in het midden staan. Onderstaande afbeelding laat de meest voorkomende verkeersborden bij kruispunten zien.

Test je kennis

Denk jij alle voorrangsregels op kruispunten te kennen? Doe de voorrangsquiz en test jezelf. De uitslag krijg je direct in je e-mail.

Bekijk ook eens: voorrang, dit zijn de regels