De mooiste bezienswaardigheden van Italië

Daal af naar het ondergrondse centrum van Orvieto, spot de gigantische beukenbomen in Foresta Umbra en klim naar de top van de Etna-vulkaan op Sicilië. Dit zijn de mooiste bezienswaardigheden van Italië.

Wat te doen in Italië?

Italië is niet voor niets een populaire vakantiebestemming onder Nederlandse vakantiegangers. Alle Italiaanse streken hebben zo hun eigen charme, waardoor iedere reis nieuwe ontdekkingen oplevert. Klim naar het hoogste punt van de Dolomieten en wandel over het ‘Pad van de Goden’ langs de grillige Amalfikust. Slenter door de charmante straatjes van Spoleto of kies eens voor een van de Italiaanse eilanden als Sardinië en Sicilië. De geurende olijfbomen, uitgestrekte wijngaarden en overheerlijke keuken: Italië prikkelt alle zintuigen. Dit zijn de twaalf bezienswaardigheden die je niet mag missen.

1. Pareltje in het Gardameer: Isola del Garda

Vanaf de kust van het Gardameer zie je het al liggen: Isola del Garda. Het eiland is al meer dan honderd jaar privébezit van de familie Cavazza en is sinds 2001 opengesteld voor bezoekers. Van maart tot oktober openen de eigenaren de deuren van hun 19de eeuwse neo-Venetiaanse villa. Vanaf twaalf verschillende havens rondom het Gardameer stap je op een ferry die naar het eiland vaart. Een ervaren gids (met geluk zelfs een familielid) leidt je rond door enkele kamers van de villa en de tuinen.

In de terrasvormige Italiaanse en Engelse tuinen groeien bomen vanuit de hele wereld. Van Canarische dadelpalmen en citroenbomen tot Chinese rozenstruiken. Geniet van de mediterrane wind die zachtjes door de palmbomen ruist en proef het ‘groene goud’. De Cavazza’s produceren hun eigen ambachtelijke olijfolie. Alle olijfbomen op het eiland zijn D.O.P. gecertificeerd, wat garandeert dat de olie voor honderd procent uit olijven uit de genoemde streek bestaat.

2. Het Italiaanse marktleven in Florence

Florence is een van de beroemdste kunststeden ter wereld. Je hoeft er niet eens een museum voor in: een wandeling door deze renaissancestad volstaat. Bijvoorbeeld over Ponte Vecchio, de oudste brug van Florence. In 1565 gebouwd in opdracht van De’ Medici,, de machtige bankiersfamilie die eeuwenlang een stempel drukte op de politiek, architectuur en kunst van Florence. Op en aan de brug hangen winkels (vooral juweliers) als vogelnestjes boven de Arno-rivier. Bewandel de brug aan het begin van de dag om hordes toeristen op je vakantiekiekje te voorkomen.

Nergens proef je het Italiaanse leven beter dan op de lokale markt. Breng in Florence een bezoek aan Mercato Centrale di San Lorenzo, een markthal waar Florentijnen al sinds 1874 hun boodschappen doen. Van venkelsalami tot truffel en van gekruide pecorino tot de beste olijfolie. Op de bovenste verdieping van de markthal strijk je neer bij een wijnbarretje of proeflokaal om een culinair hoogtepunt van Toscane te ervaren.

3. Wakend over Umbrië: vestingstad Orvieto

Strategisch gelegen op een 300 meter hoge tufstenen plateau torent vestingstad Orvieto boven het landschap van Umbrië uit. Dit eeuwenoude dorp, tussen Florence en Rome, is één groot openluchtmuseum vol historische bezienswaardigheden. Absoluut hoogtepunt is de indrukwekkende Duomo, een gotische kathedraal gebouwd tussen de 13de en 15de eeuw. Bewonder de kleurrijke fresco’s en de rijkelijk versierde gevel waar ieder vrij stukje steen is gebeeldhouwd of ingelegd met mozaïeken van bijbelse taferelen.

Net als veel andere bouwwerken in Orvieto is de Duomo gebouwd met stenen die zijn gehakt uit het onderliggende rotsplateau. Een soort gatenkaasconstructie, die in de loop der eeuwen een onderaards netwerk van grotten en tunnels heeft gevormd. Daal zo’n 30 meter af en laat je rondleiden door een labyrint van honderden kamers, wijnkelders en opslagruimtes die stammen uit de Etruskische tijd (700 v. Chr.). Indrukwekkend is de put van San Patrizio, 62 meter diep met aan weerszijden een spiraalvormige trap naar beneden. Zo botsten de ezels, die toentertijd zorgden voor de waterbevoorrading, niet tegen elkaar op.

4. De meesterwerken van Filippo Lippi in Spoleto

Spoleto, gelegen in het zuidoosten van Umbrië, was ooit een kolonie van de Romeinen. Sporen hiervan zijn nog steeds goed zichtbaar. Steil oplopende steegjes en romaanse kerken geven Spoleto een onweerstaanbare charme. Het Rocca Albornoziana-fort is het eerste wat opvalt wanneer je de stad nadert. Dit 14de eeuwse fort diende vroeger als gevangenis en is tegenwoordig een museum waar je meer over de geschiedenis van Spoleto te weten komt.

Aan het Piazza del Duomo pronkt de Santa Maria Assunta-kathedraal, die in de 12de eeuw is gebouwd op de ruïnes van twee eerdere kerken. De romaanse gevel bestaat uit drie niveaus en is versierd met roosvensters en Byzantijnse mozaïeken. Binnen schitteren prachtige fresco’s van kunstenaar Filippo Lippi, die het leven van de Maagd Maria weerspiegelen. Sluit je bezoek af met een heerlijke ‘gelato’: in Spoleto lik je aan prijswinnend pistache-ijs.

5. Punta Rocca: hoogtepunt van de Dolomieten

De Dolomieten: waar hoge bergtoppen, grillige rotsmassieven en valleien het landschap sieren. In de Noord-Italiaanse Alpen, op de grens van de provincies Zuid-Tirol en Venetië, steken zestien pieken meer dan 3000 meter hoog de lucht in. Wandel over slingerende paden, dwars door groene alpenweiden en woeste bergen. Prettige bijkomstigheid: de zon schijnt er zo’n 300 dagen per jaar!

Het hoogste punt van de Dolomieten is Punta Rocca, in de berggroep Marmolada. Je bereikt de top op ruim 3200 meter hoogte via een wandel- of fietstocht door de twee kilometer lange Sottoguda-kloof. Aan het einde van de kloof stap je in de kabelbaan naar Punta Rocca. Eenmaal boven wacht een indrukwekkend uitzicht over de omringende bergtoppen. Het is dan ook dit vergezicht waaraan Punta Rocca de bijnaam ‘Koningin van de Dolomieten’ te danken heeft.

6. De eeuwenoude leugendetector van Rome

In de Italiaanse hoofdstad Rome komt geschiedenis tot leven. Met een historische bezienswaardigheid op iedere straathoek is de kans groot dat de barokke Trevifontein, het Forum Romanum en het indrukwekkende Colosseum al in je route zijn opgenomen. In de tussentijd is het heerlijk flaneren door het oude centrum. Over kasseienstraatjes van ‘Centro Storico’ of langs het water van rivier de Tiber in de levendige wijk ‘Trastevere’.

In het voorportaal van de Santa Maria in Cosmedin-basiliek hangt de beroemde ‘Mond der Waarheid’ (Bocca Della Verita). Sprak je in de middeleeuwen niet de waarheid, dan verloor je volgens de overlevering je hand aan deze voorloper op de leugendetector. De oorsprong is nog altijd een mysterie. Vermoedelijk was de schijf in de Romeinse oudheid onderdeel van een fontein, maar hard bewijs ontbreekt nog altijd. Alvast in de stemming komen: in de film Roman Holiday (1953) doet acteur Gregory Peck alsof zijn hand wordt afgebeten door de mond. 

7. De Cinque Terre: vijf kleurrijke dorpjes in Ligurië

De Cinque Terre, in de regio Ligurië, wordt gevormd door vijf kleurrijke dorpjes, samen een van de bekendste bezienswaardigheden van Italië. Van noord naar zuid zijn Monterosso, Vernazza, Corniglia, Manarola en Riomaggiore gebouwd op de steile kliffen aan de Ligurische zee. Geschilderd in regenboogkleuren en dankzij de steile kust zo goed als onbereikbaar per auto. Parkeer je auto daarom bij nabijgelegen stations La Spezia of Levanto, om de Cinque Terre vervolgens met de trein te bereiken.

Ontdek de dorpen vanuit een bijzonder oogpunt tijdens een adembenemende kustwandeling. De ‘Sentiero Azzurro’ (het blauwe pad) is de populairste en verbindt Riomaggiore met Monterosso. over een pad van twaalf kilometer wandel je langs een terrassenlandschap met gelijkmatig geschikte wijnranken, olijfgaarden en citrusbomen. Let op: om ongelukken te voorkomen, is het niet toegestaan om slippers te dragen in de Cinque Terre. Je kunt hier zelfs een boete voor krijgen, dus neem goede wandelschoenen mee.

8. Cultuurschatten op vulkaaneiland Sicilië

Sicilië is het grootste eiland in de Middellandse Zee en met 230 kilometer lengte en 170 breedte net iets kleiner dan België. De strategische ligging van het eiland heeft verschillende overheersers aangetrokken, wat heeft geleid tot een bijzondere mix van cultureel erfgoed. Verspreid over Sicilië schitteren Griekse tempels en theaters in de zon. Smalle straatjes herbergen Normandische gebouwen, kapellen met glinsterende mozaïeken, barokkerken en Arabische huizen. Ezels met volle fruitwagens doen vermoeden dat de tijd hier eeuwen heeft stilgestaan.

In het oosten, nabij Catania, steekt vulkaan de Etna als een bult in het landschap omhoog. Langs citrusvelden en wijngaarden rijd je richting de grootste en de op een na actiefste vulkaan van Europa. Stap in de kabelbaan bij Rifugio Sapienza, aan de zuidkant van de Etna. Deze brengt je naar 2500 meter hoogte, tot vlak onder de rokende kratermond. Toch naar de top? Vanaf hier loop je in ongeveer vier uur heen en terug naar de top op een hoogte van 3000 meter.

9. De mooiste wandelroute langs de grillige Amalfikust

De Amalfikust, ten zuiden van Napels, loopt van Positano in het westen tot aan Vietri sul Mare in het oosten. De eeuwenoude paden die de bewoners vroeger van dorp naar dorp brachten, liggen er nog steeds. Het ‘Pad van de Goden’ (Il Sentiero degli Dei) klinkt al veelbelovend en dat bleef ook bij Unesco niet onopgemerkt: de wandelroute wordt gezien als een van de mooiste ter wereld.

Zowel goed onderhouden paden als steile stukken met rotsen waar geklommen moet worden slingeren ongeveer acht kilometer tussen de dorpen Bomerano en Nocelle. Passeer wijngaarden, waar lokale wijnboeren druk in de weer zijn met hun oogst en kijk neer op pastelkleurige dorpjes die tegen de hellingen aanleunen. Bijna 2000 traptreden, langs rotswanden die bijna 500 meter de zee in storten. Ook in de buurt: citroenenstadje Sorrento. Nog nooit zag je zulke grote citroenen als in dit deel van Italië. Aan bomen, op de markt of kleine kraampjes langs de weg. Ook zeer geschikt voor limoncello!

10. Gargano: het ruige schiereiland van Puglia

In het zuiden van Italië, in de regio Puglia, ligt het schiereiland Gargano. Vroeger een eiland op zichzelf, maar door de eeuwen heen vastgegroeid aan het Italiaanse vasteland. Vieste, aan de noordkust van Gargano, is de ideale plek om het gebied te verkennen. Vanaf hier loopt de spectaculaire kustweg SS89 naar het zuidelijk gelegen dorpje Mattinata. Over het ruige kalkplateau, dwars door de heuvels en langs baaitjes die vragen om een tussenstop. Voor onderweg: la paposcia, het streetfood van Gargano. Een gevulde focaccia uit de oven!

In het hart van de Gargano bevindt zich het dichtbeboste Foresta Umbra. Een heerlijke plek om doorheen te wandelen en verkoeling te zoeken onder het schaduwrijke bomendak. Haal een plattegrond bij het bezoekerscentrum en volg een van de uitgezette routes door de natuur. Over wandelpaden die je deelt met nieuwsgierige reeën en wilde katten. De beroemde beukenbomen nemen hier enorme proporties aan: enkele hebben een diameter van maar liefst 5 meter.

11. De mysterieuze torens van Sardinië

Sardinië, ten westen van de laars van Italië, is een van de meest ongerepte gebieden van Europa. Het eiland is groen en ruig en heeft ruim 1800 kilometer aan kustlijn. De stranden en ruige bergen zijn bezaaid met overblijfselen van Romeinse, Arabische, Spaanse en Pisaanse overheersers en op veel plekken kun je dat nu nog horen, proeven en zien. Het gaf Sardinië een eigen karakter in vergelijking tot het vasteland van Italië. Zelfs het eigen ‘Sardisch’ is voor een ‘vastelander’ onverstaanbaar.

De meest opmerkelijke bezienswaardigheden van Sardinië zijn de prehistorische ‘nuraghi’. Her en der vind je deze mysterieuze torencomplexen van meer dan 3500 jaar oud. Sommige torens zijn wel negentien meter hoog en dienden zeer waarschijnlijk als verdedigingswerken. Toer over het eiland en spot zo’n 7000 van deze unieke bouwwerken. Unesco plaatste de nuraghe Su Nuraxi, nabij het plaatsje Barumini, op de Werelderfgoedlijst.

12. Koffie met klasse in Triëst

Het Italiaanse Triëst was eeuwenlang een vergeten vissersdorp in de schaduw van het machtige Venetië. Het wisselde meer dan eens van eigenaar en werd onder het gezag van de hertogen van Oostenrijk in 1382 omgedoopt tot ‘Wenen aan Zee’. Zo’n beetje elke zak koffie die vanaf de 18de eeuw Europa binnenkwam, vertrok uit de Triëster haven. Nog steeds is Triëst een koffiestad bij uitstek en het thuis van het beroemde koffiemerk Illy. Neem plaats op het Piazza dell’Unità – het grootste aan zee gelegen plein van Italië – en bestel er net als de Triëstini een Capo in B, een cappuccino in een smal glas (bicchiere). James Joyce en Sigmund Freud gingen je voor. 

Breng ook een bezoek aan het sprookjesachtige witte Castello di Miramare. Het kasteel, romantisch gelegen aan de Golf van Triëst, werd gebouwd tussen 1856 en 1860 voor aartshertog Maximiliaan van Habsburg die na zijn schipbreuk voor de kust verliefd werd op de locatie. Bewonder het nog originele interieur van zijn zomerverblijf en wandel door de 22 hectare grote aangelegde tuinen, vol exotische planten en bomen.