ANWB HomepageWandelen over onverharde paden
Puur plezier
Voor de échte wandelervaring moet je onverharde paden bewandelen. Geen asfalt, tegels en klinkerpaden, maar zand-, gras- en modderweggetjes. Ze voeren bijna altijd dwars door de natuur. Deze routes voeren voor minimaal 70 procent over onverharde paden.
Een wandeling over onverharde paden is een duik in de natuur. Terwijl je je weg zoekt door weilanden en over bospaadjes raakt de bewoonde wereld achterop en daarmee ook de drukte. Dat is fijn, ontspannend en het wandelt ook nog eens een stuk avontuurlijker. Want dieren en planten houden ook van rust en ruimte, dus zie je langs geheime paadjes meer bijzondere soorten.
Je ziet het er misschien niet meteen aan af, maar onverharde wandelpaden blijken nogal eens nauw verweven met de geschiedenis. Dan blijkt zo’n paadje dwars door het land bijvoorbeeld een oud kerkpad te zijn waarover kerkgangers vroeger – toen er nog niet zoveel wegen waren - van huis naar de kerk liepen. Dan weet je ineens: deze wandelpaden liggen er al eeuwen!
Tips
- Liefhebbers van onverhard wandelen kunnen hun hart ophalen. Speciaal voor hen maakte de ANWB De allermooiste wandelingen van Nederland, een boek met veertig prachtige onverharde wandelingen. Inclusief routeboekje met kaarten, € 24,99 (ledenprijs € 23,99).
- Goede wandelschoenen zijn een must als je onverhard gaat wandelen. Je loopt immers vaker over oneffen terrein, zand of modder. Daar kun je extra steun en een stevig profiel goed gebruiken. Kies de schoen die bij je past.
Foto: Rondje Radio Kootwijk
Routes in Gelderland
Door bergen en bos in het Bergerbos, 11 km, Beek
Een bijna on-Nederlandse wandeling door heidevelden, kruidenrijke akkerlanden en het heuvelachtige Bergherbos.
Vennen en vijvers, 12 km, Nunspeet
Wandeling over een netwerk van sterk slingerende paden door een enorme afwisseling van de landschappen.
Rondje Radio Kootwijk, 12,5 km, Hoog Buurlo
Dit is een stevige wandeling over mulle paden op de golvende Hoog Buurlose Heide. De wandeling begint op 80 meter boven NAP, daalt aan het eind van de hei naar 57 en komt in Hoog Buurlo weer op ruim 80 meter.
Kasteel Doorwerth, 5,3 km, Doorwerth
Net onderaan de Veluwse Stuwwal, aan de rand van de uiterwaarden van de Rijn, ligt Kasteel Doorwerth. Op deze wandeling is het kasteel nooit ver uit zicht.
Routes in Limburg
Over de Vijlenerberg, 12,5 km, Vijlen
Je wandelt eerst door een heuvelachtige lappendeken van graslandjes en akkers. Daarna duik je de beslotenheid in van de Vijlenerbossen: stijgen en dalen!
Heuvel op Heuvel af, 10 km, Mookerheide
Klimmen en dalen over lommerrijke, intieme paadjes. Wind ruist in de bladeren, water kolkt in de beken. Zo nu en dan duikt een verkoelend meertje op.
Parel aan de Maas, 8 km, Landgoed De Hamert
Deze route voert gedeeltelijk over een struinpad langs de Maas om daarna het land in te duiken: een symfonie van heide, ven en bos. Uitgestrekt en glooiend.
Routes in Noord-Brabant
Wandelen langs de wilde grazers van de Maashorst, 15 km, Nistelrode
In natuurgebied De Maashorst deel je de natuur met exmoorpony’s, taurossen en wisenten. Een bijzondere ervaring!
Over boeren, bos en bergen, 14 km, Giersbergen
Het boerengehucht Giersbergen ligt aan de rand van de Loonse en Drunense Duinen. Dit glooiende landschap bestaat uit bos met grote vlaktes stuifzand ertussen.
Heide tot aan de horizon, 11,5 km, Someren
De Lieropse Heide vormt samen met de Strabrechtse Heide het grootste aaneengesloten heidegebied van Noord-Brabant. Een wandeling puur natuur.
Routes in Drenthe
Dwalen op het Dwingelderveld, 9 km, Spier
Het Nationaal Park Dwingelderveld behoort tot de grootste natuurterreinen van ons land. Je vindt er bossen, open stukken met heide en stuifzand en natte delen waar veenpluis groeit.
Struinen over het Schoonloërveld, 10 km. Elp
Deze route gaat door bossen, heideterreinen en beekdalen. En met struinen wordt in dit geval ook écht struinen bedoeld!
Door het Bargerveen, 16,5 km, Zwartemeer
Spannend gebied van zuigende moerassen, wegrottende boomstronken en velden vol veenmos, dat samen het leefgebied vormt van 200 vogelsoorten.
Routes in Zeeland
Kuitenbijter in de duinen, 19,5 km, Burgh-Haamstede
Boswachterij Westerschouwen zit vol klimmetjes en mooie uitzichten. Soms hoor je de golven ruisen op de achtergrond. Maar meestal hoor je de meeuwenkolonie. Verder deel je de duinen met honderden herten.
Kasteel Westhove, 6 km, Oostkapelle
Wat een gevarieerde wandeling! Over slingerende paadjes loop je door lage eikenbossen van natuurgebied de Manteling naar Domburg. Terug loop je over het strand en hoog over de duinen.
Route in Friesland
Door de Kale Duinen van het Drents-Friese Wold, 11 km, Elsloo
In het Drents-Friese Wold kun je urenlang zwerven over zandpaden, zoals op deze route door het Friese deel van het nationaal park.
Route in Overijssel
Twee bergen, 10,5 km, Lemele
Een heerlijke route door natuurgebied Archemer & Lemelerberg: bos, heide, zandvlaktes, jeneverbesstruiken en heuvels met uitzicht.
Routes in Noord-Holland
Struinen door Texelse duinen, 10 km, De Koop
In Nationaal Park Duinen van Texel gaan steile duinen over in glooiende heidevelden met zoetwaterplassen. Ruige bosschages worden afgewisseld door kleurige bloemenweides. Het noordelijke deel van de route raakt aan de Slufter.
Water en herten in de Amsterdamse Waterleidingduinen, 15,5 km, Vogelenzang
In dit duingebied is volop ruimte voor de natuur en voor avontuur, want je mag overal van de paden af. Extra attractie zijn de ‘tamme’ damherten.
Route in Utrecht
Hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug, 8 km, Amerongen
Wandeling door een van de oudste bossen van de Utrechtse Heuvelrug naar het hoogste punt: de Amerongse Kop (69 m boven NAP).
Route in Zuid-Holland
Loetbosroute, 10 km, Ouderkerk a/d IJssel
Het Groene Hart bestaat grotendeels uit open veenweidelandschap. Deze wandeling start en eindigt in een stuk broekbos: het Loetbos.
Route in Groningen
Wielewalen bij Lauwersoog, 7,5, Lauwersoog
Natuurliefhebbers zullen genieten van de in het struweel verscholen paden. Verrekijker mee, natuur- en vogelgids in de rugzak!
Onverharde routes worden bedreigd
Helaas verdwijnen er steeds meer onverharde wandelpaden. Ze maken plaats voor een nieuwe woonwijk of weg. Ze worden afgesloten door bewoners die de herkomst van het pad achter hun huis niet kennen en geen pottenkijkers in hun tuin willen hebben. Ze worden ingeperkt door natuurorganisaties die de druk op de natuur te groot vinden met al die wandelaars. Of ze worden afgesloten door boeren die slechte ervaringen hebben met wandelaars op hun land.
Organisaties zoals ANWB en Wandelnet maken zich sterk voor het behouden en beschermen van de onverharde wandelpaden in Nederland door het belang ervan op de agenda te zetten van politiek en beleidsmakers. En meer bekendheid van dit soort weggetjes helpt ook. Wie eenmaal kennis heeft gemaakt met onverhard wandelen, wil meer en gaat anders naar de omgeving kijken. Wat je waardeert, wil je niet kwijt. En door je bescheiden op te stellen, lever je als wandelaar een bijdrage aan het behoud van onverharde wandelpaden.